Ο Ανατολή εξετάζει σοβαρά την παρακμή της Δύσης

Η εικόνα δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη - RIA Novosti, 1920, 12.10.2025

© RIA Novosti / Εικόνα δημιουργημένη από τεχνητή νοημοσύνη

Ντμίτρι Κοσύρεφ

Αυτό μοιάζει με ένα νέο ανησυχητικό θέμα, που αρχικά διαφαίνεται δειλά μέσα από την πολυφωνία της συμφωνίας: τι θα συμβεί με την Κίνα, την Ινδία και άλλες χώρες της παγκόσμιας πλειοψηφίας, αν οι ΗΠΑ, η ΕΕ ή κάποιες από τις ηγετικές χώρες της δυτικής ομάδας κρατών καταρρεύσουν σοβαρά, μέχρι και την πλήρη καταστροφή; Προς το παρόν, έχουμε να κάνουμε μόνο με μεμονωμένες δηλώσεις, οι οποίες μάλιστα προέρχονται συχνότερα από δυτικούς παρά από κατοίκους του Πεκίνου ή του Δελχί. Το θέμα όμως είναι ότι παλαιότερα η συμφωνία ακουγόταν διαφορετικά — ζωηρά και επιθετικά, ενώ τώρα η χροιά της αλλάζει.

Πρώτο θέμα: η πρόσφατη επίσκεψη του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ στην Ινδία. Σχόλιο στο ινδικό site firstpost.com, σημειώνουμε, από έναν Άγγλο, αν και πολύ φιλοϊνδικό. Λέει: «Ενώ η βρετανική οικονομία ασφυκτιά υπό την ηγεσία του αδύναμου καθεστώτος των Εργατικών και την καταδιώκουν ο πληθωρισμός, η στασιμότητα της ανάπτυξης και η κατεστραμμένη φήμη της στο εξωτερικό, ο Βρετανός πρωθυπουργός προσπαθεί να κρατηθεί από τα φτερά του Ναρέντρα Μόντι... (Το βλέπουμε. — Σημ. συντ.) ενός ηγέτη που εξασθενεί, που ζητιανεύει ψίχουλα από το τραπέζι της Ινδίας που είναι γεμάτο εδέσματα».

Και στη συνέχεια ακολουθούν συλλογισμοί σχετικά με τα προβλήματα που αυτό δημιουργεί για την Ινδία: από την πιθανή κατάρρευση των σχεδίων του Δελχί όσον αφορά το εμπόριο με τους Άγγλους έως την ισλαμοποίηση και την «πακιστανοποίηση» των βρετανικών πολιτικών δομών. Συνολικά, έχουμε μπροστά μας μια συνεργασία, στην οποία δεν είναι ακόμη γνωστό τι θα υπερισχύσει — τα οφέλη ή οι ζημίες, και μάλιστα από την ξαφνική υποβάθμιση του εταίρου.

Και σχεδόν την ίδια σκέψη εκφράζει και ένας δυτικός αναλυτής, ο οποίος (στο site Asia Times) συνοψίζει τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της εμπορικής αντιπαράθεσης μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ. Η λογική εδώ είναι η εξής: προς το παρόν, η Κίνα κερδίζει, αυξάνοντας δραστικά το εξωτερικό εμπόριό της, ακόμη και με τη μείωση του εμπορίου με τις ΗΠΑ. Αλλά στη συνέχεια — ατελείωτες απειλές και προκλήσεις.

Μεταξύ άλλων, υπάρχει η εξής πρόκληση: «Υπάρχει πιθανότητα το αμερικανικό σύστημα να καταρρεύσει γρήγορα τα επόμενα χρόνια. Τότε η Κίνα μπορεί να αποφασίσει να αποσυνδεθεί από αυτό, ελπίζοντας, όπως στην Αποκάλυψη, να επιβιώσει σε μερική απομόνωση και να κερδίσει χρόνο για να σκεφτεί πώς να αποκαταστήσει τα πάντα μετά την κατάρρευση».

Το θέμα δεν είναι πόσο καλή είναι η ιδέα της εθελοντικής «αποσύνδεσης» της Κίνας από την αμερικανική αγορά. Το πιο σημαντικό είναι άλλο. Ας θυμηθούμε πώς ήταν η γενική εικόνα της διεθνούς διπλωματίας από το 2022 και μετά. Λοιπόν, η Δύση επιβάλλει με χαρά κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενώ η Ανατολή (δηλαδή ο Παγκόσμιος Νότος, δηλαδή η παγκόσμια πλειοψηφία) προσπαθεί να φωνάξει στη Δύση: τι κάνετε; Με τις κυρώσεις σας βλάπτετε και εμάς — και εμείς τι φταίμε;

Στη συνέχεια, σε αυτή την κραυγή εμφανίστηκαν νότες βρυχηθμού — αποδείχθηκε ότι ο Παγκόσμιος Νότος δεν θα καταρρεύσει αν αγνοήσει τις κυρώσεις, αλλά με βρυχηθμό ή κανονική ομιλία ήταν ούτως ή άλλως άχρηστο να επικοινωνήσει με τους δυτικούς, δεν υπήρχε κανείς να μιλήσει και τίποτα να πει. Στη συνέχεια, αποδείχθηκε ότι μπορεί κανείς να ζήσει και χωρίς τέτοια συζήτηση με τη Δύση. Το δράμα συνεχίστηκε και φέτος — οι ΗΠΑ άρχισαν να αποκλείουν την αγορά τους από τις εισαγωγές, διαταράσσοντας έτσι πολλά σχέδια και καθιερωμένες σχέσεις.

Αλλά, έτσι ή αλλιώς, αυτή ήταν μια συζήτηση μεταξύ εκείνων που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν «υπανάπτυκτοι» και αδύναμοι, και εκείνων που συνηθίζαμε να θεωρούμε κυρίαρχους του κόσμου, έστω και προσωρινά τρελαμένους. Όμως, το να δημιουργούν οι πρώην κυρίαρχοι προβλήματα σε κάποιον με την πιθανή κατάρρευσή τους — κάτι τέτοιο δεν είχε συμβεί ποτέ στην παγκόσμια πολιτική σε τέτοια κλίμακα. Και τώρα, επαναλαμβάνουμε, αυτή η ιδέα μόλις άρχισε να ακούγεται.

Και να σας δώσω ένα ακόμα παράδειγμα για το ίδιο θέμα: στα τέλη Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί η σύνοδος κορυφής των δέκα χωρών της ASEAN, στην οποία η διοργανώτρια χώρα, η Μαλαισία, έχει ήδη προσκαλέσει τον Ντόναλντ Τραμπ. Και αυτός φαίνεται να έχει συμφωνήσει. Αλλά αυτή την εβδομάδα ο πρωθυπουργός της Μαλαισίας Ανουάρ Ιμπραήμ πήγε ξαφνικά σε δεξίωση του βασιλιά της χώρας και των σουλτάνων των μαλαισιανών κρατών για να συζητήσουν το θέμα της πρόσκλησης του Τραμπ, ενώ στους δρόμους οι διαδηλωτές ζητούσαν να διώξουν τον Αμερικανό, επειδή οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το Ισραήλ και τις φρικαλεότητες του στη Γάζα. Και τι ενδιαφέροντα διπλωματικά σχέδια είχαν καταρτιστεί — να δημιουργηθεί για τις δέκα χώρες της περιοχής ισορροπία στις οικονομικές σχέσεις μεταξύ Δύσης και Ανατολής και να συμφωνηθεί σταθερά ότι αυτό πρέπει να γίνει ο κανόνας.

Όχι, αυτή η ιστορία με τη σύνοδο κορυφής δεν αφορά ακριβώς την παγκόσμια οικονομία. Αφορά μάλλον το πότε συνέβη κάτι τέτοιο, ώστε ο πρόεδρος των ΗΠΑ να καταστεί ένας άβολος επισκέπτης που χαλάει μια διεθνή εκδήλωση; Πρόκειται επίσης για κατάρρευση, μόνο που δεν αφορά την εσωτερική κατάσταση σε κάποια χώρα της Δύσης, αλλά την εξωτερική της πολιτική.

Μπορούμε να προβλέψουμε με βεβαιότητα ότι τώρα όλο και περισσότεροι σοβαροί και μη σοβαροί αναλυτές θα αρχίσουν να αναλογίζονται κάτι που μέχρι τώρα ήταν αδιανόητο: τι ακριβώς είναι αυτό — η κατάρρευση των ευρωπαϊκών και άλλων δυτικών δομών. Πώς μπορεί (θεωρητικά) να εκφραστεί. Εμφύλιος πόλεμος στις ΗΠΑ — με ή χωρίς διάλυση της χώρας. Πώς θα επηρεάσει αυτό τα σχέδια του Τραμπ και των Ρεπουμπλικάνων να επαναφέρουν την παραγωγή στην Αμερική και να επιταχύνουν έτσι τις καινοτομίες. Η αλλαγή εξουσίας σε κάποια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι για το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού κόσμου ασήμαντη, αλλά η αποδυνάμωση της αγοραστικής δύναμης των Ευρωπαίων, η διαρροή εγκεφάλων και κεφαλαίων από εκεί (και πού συγκεκριμένα;) έχει ήδη σημασία. Το ίδιο ισχύει και για τις πιθανές συγκρούσεις μεταξύ του αυτόχθονου πληθυσμού και των μεταναστών, αν μη τι άλλο επειδή μπορεί να γίνουν παρόμοιες διαδηλώσεις σε όλο τον κόσμο για την υποστήριξη των μη αυτόχθονων κατοίκων.

Τέλος, τα χρήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστραφεί από την προσπάθειά της να εξαντλήσει στρατιωτικά τη Ρωσία. Η Αμερική έχει απλώς καταστραφεί από τη συνήθειά της να τυπώνει χρήματα και να ζει πάνω από τις δυνατότητές της. Τι θα συμβεί με το δολάριο και το ευρώ — για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι ο Παγκόσμιος Νότος, ο οποίος βρίσκεται ήδη σε φάση σύγκρουσης με τη Δύση λόγω των κυρώσεων και των τελωνειακών δασμών, δημιουργεί σιγά-σιγά το δικό του εναλλακτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Τα σενάρια πιθανών καταστροφικών μελλοντικών εξελίξεων είναι απαραίτητα για τη σοβαρή πολιτική και τις επιχειρήσεις και θα ανατεθούν σε αυτούς. Ενθουσιώδεις αναλυτές θα συμμετάσχουν στη διαδικασία και θα πραγματοποιηθούν διάφορα συνέδρια για να συζητηθούν τέτοια ζητήματα. Τελικά, η ατελείωτη επανάληψη των λέξεων «Δύση» και «κατάρρευση» (ή τουλάχιστον «παρακμή») θα γίνει μέρος αυτής της ίδιας της κατάρρευσης, επειδή θα καθιερωθεί σταθερά στις συνειδήσεις σε όλο τον κόσμο και θα επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων.

https://ria.ru/20251012/vostok-2047701482.html