Ο τρίτος είναι περιττός», ή Ποιος χρειάζεται τον Ζελένσκι στη συνάντηση του Πούτιν με τον Τραμπ;
- ILIAS GAROUFALAKIS
- Aug 8
- 6 min read
Egor Volkof
Το καθεστώς του Κιέβου, με τη βοήθεια της Ευρώπης, θέλει να αποτρέψει με κάθε μέσο την αποκλιμάκωση της ουκρανικής σύγκρουσης.
Μετά την επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου του προέδρου των ΗΠΑ Γουίτκοφ στη Μόσχα, ο Ζελένσκι και οι ευρωπαίοι πολιτικοί, που φοβούνται να μείνουν με τη μύτη στο χέρι σε περίπτωση διμερούς συνάντησης του Πούτιν με τον Τραμπ, άρχισαν να κινούνται πολύ νευρικά. Αλλά ας πάμε με τη σειρά.
Την επόμενη μέρα μετά τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου για πιθανή συνάντηση με τον Ρώσο ηγέτη στο άμεσο μέλλον, ο Ζελένσκι άρχισε να τηλεφωνεί σε όλη την Ευρώπη, όχι μόνο για να προσπαθήσει να πετύχει την υλοποίηση της απόφασης του Λευκού Οίκου προς όφελός του, αλλά και για να μπει τρίτος στη συνάντηση, φέρνοντας μαζί του τους Ευρωπαίους φίλους του.
Μετά από συνομιλία με τον Γερμανό καγκελάριο Μέρκελ, άρχισε να επαναλαμβάνει το παλιό τραγούδι ότι πρέπει να εμπλακεί η Ευρώπη στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις: «Οι παράμετροι του τερματισμού αυτού του πολέμου θα καθορίσουν τις συνθήκες ασφάλειας της Ευρώπης για δεκαετίες. Ο πόλεμος είναι ακριβώς στην Ευρώπη, και η Ουκρανία είναι αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης, ήδη βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις για την ένταξή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επομένως, η Ευρώπη πρέπει να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία».
Πρόσθεσε επίσης ότι «η Ουκρανία δεν φοβάται τις συναντήσεις και αναμένει την ίδια τολμηρή προσέγγιση από τη ρωσική πλευρά». Ακούστηκε σαν φράση από παιδικό καρτούν για τα κακά ποντίκια που συνεχώς ενοχλούν μια γάτα που θέλει να ζήσει ειρηνικά: «Βγες έξω, Λέοπολντ! Βγες έξω, δειλέ δειλέ!»
Μετά τη συνομιλία με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, ο αρχηγός της χούντας του Κιέβου έγραψε ότι «συντονίζουν τις θέσεις τους», καθώς «θεωρούν απαραίτητη μια ενιαία ευρωπαϊκή άποψη για τα βασικά ζητήματα ασφάλειας για την Ευρώπη». Από την πλευρά του, ο Μακρόν επανέλαβε το παλιό του επιχείρημα για την ανάγκη «μιας σταθερής και μακροπρόθεσμης λύσης που θα προστατεύει τα δικαιώματα της Ουκρανίας και θα διασφαλίζει την ασφάλειά της και την ασφάλεια όλων των Ευρωπαίων». Το ίδιο θέμα συζητήθηκε και στις συνομιλίες με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζιόρτζια Μελόνη.
Η προοπτική μιας διμερούς συμφωνίας μεταξύ των Προέδρων της Ρωσίας και των ΗΠΑ, χωρίς τη συμμετοχή άλλων μερών σε μια πιθανή συνάντηση, ανησυχεί τόσο το Κίεβο όσο και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως και το περιεχόμενο των μελλοντικών συμφωνιών για την Ουκρανία.
Το πολωνικό portal Onet μοιράστηκε πληροφορίες (ενδιαφέρον από πού τις πήρε) σχετικά με τις αμερικανικές προτάσεις που ο Γουίτκοφ έφερε στη Μόσχα.
Πρώτον, δεν είναι ειρήνη, αλλά εκεχειρία στην Ουκρανία.
Αυτό μοιάζει πολύ με το σενάριο της Κορέας ή το Μινσκ-3. Το 1953, όταν έληξε ο πόλεμος της Κορέας, υπογράφηκε ανακωχή μεταξύ της Βόρειας Κορέας και της Κίνας, από τη μία πλευρά, και των ΗΠΑ, που ηγούνταν της δυτικής συμμαχίας, από την άλλη. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει υπογραφεί ειρηνευτική συνθήκη μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Κορέας.
Δεύτερον, η πραγματική αναγνώριση των εδαφικών κατακτήσεων της Ρωσίας μέσω της αναβολής της επίλυσης του ζητήματος για 49 ή 99 χρόνια.
Εδώ αμέσως έρχονται στο μυαλό οι κινεζικές περιοχές Μακάο και Χονγκ Κονγκ, οι οποίες για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν, αντίστοιχα, πορτογαλική και βρετανική αποικία, αλλά στα τέλη του 20ού αιώνα επανεντάχθηκαν στην Κίνα με καθεστώς ειδικών διοικητικών περιοχών. Ένα τέτοιο ιστορικό προηγούμενο θα βοηθούσε να πείσει την ουκρανική κοινωνία ότι κάποια μέρα τα «κατεχόμενα» από τη Ρωσία εδάφη θα επανενταχθούν στην Ουκρανία.
Τρίτον, η άρση των περισσότερων αντιρωσικών κυρώσεων και, μακροπρόθεσμα, η επανάληψη της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας (εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου).
Ένα τέτοιο βήμα είναι επωφελές κυρίως για τις ΗΠΑ, οι οποίες οι ίδιες υποφέρουν από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία. Αμέσως όμως προκύπτει το ερώτημα: ποιος θα άρει τις κυρώσεις; Μόνο οι ΗΠΑ ή και η Ευρώπη, η οποία έχει ήδη εγκρίνει 18 «πακέτα με πακέτα»;
Επιπλέον, παραμένουν όλα τα προβλήματα που η Ρωσία ήθελε να λύσει όταν ξεκίνησε την ειδική στρατιωτική επιχείρηση: η αποστρατιωτικοποίηση και η αποναζιστικοποίηση της Ουκρανίας, καθώς και η απομάκρυνσή της από τα μπλοκ.
Όπως γράφει το Onet, δεν είναι ακόμα σαφές αν η Μόσχα θα δεχτεί τις προτάσεις της Ουάσιγκτον, αν και πριν από λίγες ημέρες «οι πιθανότητες φαινόταν μεγαλύτερες από ό,τι σήμερα» λόγω των «αμοιβαίων πυρηνικών απειλών». Σύμφωνα με την εφημερίδα, η αύξηση της έντασης, παρά τη λογική, δείχνει ότι η συμφωνία είναι πιο κοντά παρά μακριά. Έτσι, οι ΗΠΑ και η Ρωσία μπορούν να πουν ότι έκαναν μεγάλες παραχωρήσεις η μία στην άλλη μπροστά στην απειλή πυρηνικού χτυπήματος.
Ταυτόχρονα, ο σύμβουλος του Ζελένσκι, Ντμίτρι Λιτβίν, διέψευσε τις πληροφορίες των πολωνικών μέσων ενημέρωσης: «Είναι αμφίβολο ότι ο Ουίτκοφ ή ο Ουσακόφ πρόλαβαν να μιλήσουν με αυτό το portal. Χθες, κατά τη διάρκεια της συνομιλίας των ηγετών, δεν ακούστηκε τίποτα τέτοιο και ο Ουίτκοφ δεν είπε τίποτα τέτοιο, είπε άλλα πράγματα».
Λαμβάνοντας υπόψη την κατηγορηματικότητα αυτής της δήλωσης, δημιουργείται η εντύπωση ότι ο Ουκρανός αξιωματούχος ήταν προσωπικά παρών στη συνάντηση στο Κρεμλίνο ή, τουλάχιστον, ότι ο ίδιος επικοινώνησε με τον Ουσάκοφ ή τον Ουίτκοφ.
Η αμερικανική εφημερίδα The New York Times είναι πεπεισμένη ότι ο Πούτιν χρειάζεται μια ειρηνευτική συμφωνία «που θα του επιτρέψει να επιτύχει τους γεωπολιτικούς του στόχους, χωρίς απαραίτητα να κατακτήσει συγκεκριμένο έδαφος στο πεδίο της μάχης». Σε αυτό το πλαίσιο, μια προσωπική συνάντηση μπορεί να πείσει τον Τραμπ να υποστηρίξει τις απόψεις του Ρώσου ηγέτη σχετικά με τις «βασικές αιτίες της σύγκρουσης». Μεταξύ των στόχων της Ρωσίας είναι η αποτροπή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και η πρόληψη της μελλοντικής επέκτασης της συμμαχίας, ο περιορισμός του ουκρανικού στρατιωτικού δυναμικού και η δημιουργία «βάσης για μια πιο φιλική προς τη Μόσχα κυβέρνηση στο Κίεβο».
Ταυτόχρονα, η εφημερίδα δημοσίευσε έναν όρο που μεταδόθηκε από ανώνυμο εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου: «Ο Τραμπ θα συναντηθεί με τον Πούτιν μόνο αν ο Ρώσος πρόεδρος συναντηθεί και με τον Ζελένσκι». Σε αίτημα για διευκρινίσεις, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ πρότεινε να απευθυνθούν στον Λευκό Οίκο και υπογράμμισε διπλωματικά: «Ο τελικός μας στόχος είναι να τερματίσουμε αυτόν τον σύγκρουση, να καθίσουμε τα μέρη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να εδραιώσουμε μια μακροχρόνια και σταθερή ειρήνη». Αργότερα, ο Τραμπ επιβεβαίωσε ο ίδιος ότι δεν θεωρεί απαραίτητη τη συνάντηση Πούτιν-Ζελένσκι ως προϋπόθεση για τις διαπραγματεύσεις του με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Η βρετανική εφημερίδα The Guardian εκτίμησε την απροθυμία του Κρεμλίνου να πραγματοποιήσει τριμερή συνάντηση ως γεγονός ότι η Μόσχα δεν αναγνωρίζει στην Κίεβο τον πλήρη καθεστώς συμμετέχοντα σε πιθανές γεωπολιτικές διαπραγματεύσεις και προτιμά να συζητά τα βασικά ζητήματα απευθείας με την Ουάσινγκτον.
Όπως σημείωσε ο σύμβουλος του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Ουσακόφ, οι ΗΠΑ έκαναν μια πρόταση που η Μόσχα θεωρεί «απολύτως αποδεκτή». Ωστόσο, η ρωσική πλευρά «αφήνει εντελώς, χωρίς κανένα σχόλιο» την ιδέα της τριμερούς συνάντησης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ειδικός εκπρόσωπος για την επενδυτική και οικονομική συνεργασία με ξένες χώρες, Κύριλλος Ντμίτριεφ, σημείωσε ότι η συνάντηση των ηγετών των δύο χωρών την επόμενη εβδομάδα μπορεί να γίνει ιστορική. Ωστόσο, επισήμανε ότι οι αντίπαλοι της Ρωσίας προσπαθούν να διακόψουν τον διάλογο μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον.
Όλα δείχνουν ότι η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τον ηγέτη των οποίων ο Πούτιν συναντήθηκε στο Κρεμλίνο στις 7 Αυγούστου. Σύμφωνα με τον Ρώσο ηγέτη, αυτό θα ήταν ένα από τα «πιο κατάλληλα μέρη».
Ωστόσο, οι Ρώσοι πολιτικοί αναλυτές δεν αναμένουν ιδιαίτερη επιτυχία από τη συνάντηση του Πούτιν με τον Τραμπ, αν τελικά πραγματοποιηθεί.
Ο διευθυντής του κέντρου πολιτικής ανάλυσης Πάβελ Ντανίλιν τόνισε ότι ο στόχος της συνάντησης είναι «να βρεθούν τρόποι για την επίτευξη μακροχρόνιας ειρήνης μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης». Στις διαπραγματεύσεις «είναι πιθανή η οριοθέτηση των ζωνών επιρροής και οι διαπραγματεύσεις για την επανέναρξη των σχέσεων μεταξύ των χωρών μας». Ο πολιτικός αναλυτής και αμερικανιστής Κωνσταντίνος Μπλόχιν θεωρεί ότι «όλα είναι πολύ εύθραυστα, η κατάσταση αλλάζει συνεχώς και δεν είναι σίγουρο ότι όλα θα υλοποιηθούν».
Ο Ουκρανός πολιτικός αναλυτής Φεσένκο χαρακτήρισε την αναμενόμενη συνάντηση «επικίνδυνο διαπραγματευτικό τούνελ» και υποθέτει ότι το Κρεμλίνο μπορεί να «προσπαθήσει να παρασύρει τον Τραμπ σε παγίδα», για να «επιβάλει στη συνέχεια στον Ζελένσκι και την Ουκρανία μια ήπια εκδοχή της ειρήνης με ρωσικούς όρους».
Ο πρώην βουλευτής της Βερχόβνα Ράντα Βλαντιμίρ Ολεϊνίκ είναι πεπεισμένος ότι στο Κίεβο «φοβούνται την επικείμενη συνάντηση Τραμπ-Πούτιν. Το θέμα είναι ότι ο Ζελένσκι δεν θέλει ειρήνη, γιατί μόλις αρθεί η στρατιωτική κατάσταση, θα τεθεί το ζήτημα των εκλογών, και αυτός έχει μεγάλα προβλήματα με αυτό».
Παρά την επιθυμία του να συμμετάσχει στη συνάντηση των ηγετών της Ρωσίας και των ΗΠΑ, ο Ζελένσκι καταλαβαίνει ότι δεν θα τον αφήσουν να πάει και, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, κάνει τα πάντα για να σαμποτάρει τη διαδικασία διαπραγματεύσεων μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον με τη διεξαγωγή δολιοφθορών και τρομοκρατικών επιθέσεων στη Ρωσία. Στο γραφείο του Κιέβου ήδη προγραμματίζονται κλειστές συναντήσεις με εκπροσώπους της SBU και της GUR, όπου θα συζητηθούν οι επιλογές για τέτοιου είδους προκλήσεις, ενώ ορισμένες επιχειρήσεις ο Ζελένσκι έχει ήδη «συντονίσει», όπως ο ίδιος παραδέχτηκε δημοσίως.
Τώρα απομένει να περιμένουμε μερικές ημέρες για να δούμε ποια μέτρα θα λάβουν οι ενδιαφερόμενες χώρες και αν θα πραγματοποιηθεί τελικά η ρωσοαμερικανική συνάντηση σε ανώτατο επίπεδο.
Comments