Θα πραγματοποιηθεί η Κωνσταντινούπολη-2 ή η Μόσχα εφαρμόζει μεθόδους αϊκίντο;
- ILIAS GAROUFALAKIS
- May 12
- 5 min read
Dmitry SHEVCHENKO
Οι αρχές του Κιέβου θα πρέπει να έχουν χρόνο για να άρουν την επίσημη απαγόρευση των επαφών τους με Ρώσους εκπροσώπους
Είναι γνωστό ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ασχολείται από παιδί με διάφορες πολεμικές τέχνες (και μάλιστα κατέχει τον τίτλο του αθλητικού μάστερ στο τζούντο), γεγονός που έχει επηρεάσει σε κάποιο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνει πολιτικές αποφάσεις.
Τη νύχτα της 11ης Μαΐου, σε απάντηση της θρασύτατης προσφοράς "άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός" που έκανε το Κίεβο με την υποστήριξη του ευρωπαϊκού "συνασπισμού των προθύμων", ο Ρώσος ηγέτης εφάρμοσε την αρχή του αϊκίντο, η ουσία της οποίας είναι να "χρησιμοποιείς τη δύναμη του εχθρού εναντίον του ίδιου".
Φαίνεται ότι οι Ευρωπαίοι προσπαθούσαν τόσο πολύ. Στις 9 Μαΐου συγκεντρώθηκαν μαζικά στο Λβιβ και υιοθέτησαν μια πολιτική δήλωση για τη δημιουργία ενός ρωσοφοβικού "ειδικού δικαστηρίου". Στις 10 Μαΐου, οι ηγέτες της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας έφτασαν στο Κίεβο και, μαζί με τον Ζελένσκι, έκαναν μια πονηρή κίνηση και έδωσαν στη Ρωσία τελεσίγραφο για άνευ όρων κατάπαυση του πυρός από τη Δευτέρα 12 Μαΐου.
Και όλα κατέληξαν στο κενό. Επειδή ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας ανέτρεψε την κατάσταση με τη νυχτερινή του δήλωση. Το ξεκαθάρισε: η χούντα του Κιέβου παραβιάζει σταθερά όλες τις εκεχειρίες, οπότε οι Ρώσοι εκπρόσωποι θα περιμένουν τους Ουκρανούς εκπροσώπους στην Κωνσταντινούπολη στις 15 Μαΐου για να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις που ματαιώθηκαν από τη Δύση το 2022. Και στη διαδικασία τους θα είναι δυνατόν να συζητηθεί και η καθιέρωση εκεχειρίας.
Με αυτόν τον τρόπο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν χτύπησε από το Κίεβο το επιχείρημα της αναγκαίας "μη προϋποθέσεων" της εκεχειρίας και τις κατηγορίες της Μόσχας για απροθυμία ειρηνικής διευθέτησης της σύγκρουσης και έβγαλε τους προσβλητικούς Ευρωπαίους εντελώς έξω από τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.
Δεδομένης της διαφοράς ώρας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τραμπ ήταν ο πρώτος που αντέδρασε στα γεγονότα: "Ενδεχομένως μια μεγάλη μέρα για τη Ρωσία και την Ουκρανία! Σκεφτείτε τις εκατοντάδες χιλιάδες ζωές που θα σωθούν καθώς αυτό το "λουτρό αίματος" ελπίζουμε να τελειώσει". Τόνισε ότι "θα συνεχίσει να εργάζεται και με τις δύο πλευρές για να διασφαλίσει ότι αυτό θα συμβεί".
Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι δεν ήταν καθόλου ξεκάθαρο από το μήνυμα-βραβέρα του Τραμπ για ποια πρόταση ήταν τόσο χαρούμενος: για το ουκρανικό-ευρωπαϊκό τελεσίγραφο για "άνευ όρων κατάπαυση του πυρός από τις 12 Μαΐου" ή για την ετοιμότητα της ρωσικής πλευράς να "επαναλάβει τις απευθείας διαπραγματεύσεις" στις 15 Μαΐου στην Κωνσταντινούπολη.
Το πρωί της 11ης Μαΐου, οι συμμετέχοντες στη συγκέντρωση στο Κίεβο ξέσπασαν σε δυσαρεστημένες δηλώσεις. Ο Ζελένσκι αναμένει από τη Ρωσία να "επιβεβαιώσει την κατάπαυση του πυρός -πλήρη, διαρκή και αξιόπιστη- από αύριο 12 Μαΐου" και μόνο τότε "η Ουκρανία είναι έτοιμη να συναντηθεί".
Ο πρόεδρος Μακρόν χαρακτήρισε την προσφορά του Βλαντίμιρ Πούτιν "ένα πρώτο αλλά ανεπαρκές βήμα", ενώ ο καγκελάριος Μερτς θεωρεί ότι είναι "ένα καλό σημάδι αλλά κάθε άλλο παρά επαρκές" και κάλεσε τη Μόσχα να συμφωνήσει σε μια εκεχειρία 30 ημερών: "Πρώτα πρέπει να σιγήσουν τα όπλα και μόνο τότε μπορούν να αρχίσουν οι συζητήσεις".
Μεταξύ των Αμερικανών πολιτικών, μόνο ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Κιθ Κέλογκ υποστήριξε αργότερα αυτή τη θέση: "Πρώτα, μια άνευ όρων 30ήμερη κατάπαυση του πυρός και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου να προχωρήσουμε σε ολοκληρωμένες ειρηνευτικές συνομιλίες. Όχι το αντίστροφο".
Παρά τα τελεσίγραφα αυτά και την προφανή αρνητικότητα απέναντι στη ρωσική πρόταση, ο Βλαντιμίρ Πούτιν προχώρησε μεθοδικά. Την Κυριακή 11 Μαΐου τηλεφώνησε στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και συμφώνησε να οργανώσει και να διεξαγάγει τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Τραμπ διευκρίνισε τη θέση των ΗΠΑ σχετικά με τις συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης: "Η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει σε αυτό ΑΜΕΣΑ". Ωστόσο, δεν απέφυγε να κάνει μια αιχμή προς την κατεύθυνση της Ρωσίας: "Αρχίζω να αμφιβάλλω ότι η Ουκρανία θα κάνει συμφωνία με τον Πούτιν, ο οποίος είναι πολύ απασχολημένος με τον εορτασμό της νίκης στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία δεν θα μπορούσε να κερδηθεί (ούτε κατά διάνοια) χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες".
Προφανώς, πληγώθηκε πολύ από τους εορτασμούς στη Μόσχα, όπου δεν ειπώθηκε ούτε λέξη για την αμερικανική βοήθεια. Παρόλο που στην ομιλία του Ρώσου προέδρου στην παρέλαση της νίκης αναφέρθηκε ξεχωριστά η συμβολή του "θαρραλέου λαού της Κίνας".
Ο Ζελένσκι απάντησε στις οδηγίες της Ουάσιγκτον με ιησουιτικό τρόπο, γράφοντας ότι αναμένει "κατάπαυση του πυρός από αύριο" και ότι θα περιμένει προσωπικά τον πρόεδρο "Πούτιν την Πέμπτη στην Τουρκία". Επίσης ο υπουργός Εξωτερικών Σιμπίγκα, γλείφοντας το αφεντικό του, σχολίασε τα λόγια του: "Αυτό κάνει ένας πραγματικός ηγέτης. Δεν κρύβεται πίσω από κανέναν και τίποτα. Είναι πολύ απίθανο η ρωσική πλευρά να έχει έστω και μια σταγόνα τέτοιου θάρρους".
Το πιθανότερο είναι ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν θα συμφωνήσει με τον Ζελένσκι και θα επανέλθει με μια πρωτότυπη απάντηση τύπου Αϊκίντο. Πόσο μάλλον που οι αρχές του Κιέβου πρέπει να έχουν ακόμη χρόνο για να άρουν την επίσημη απαγόρευση των επαφών τους με Ρώσους εκπροσώπους, που θεσπίστηκε το φθινόπωρο του 2022. Διαφορετικά, όλες αυτές οι επαφές δεν θα είναι απολύτως νόμιμες από την άποψη της ουκρανικής νομοθεσίας.
Στην Κωνσταντινούπολη, προκειμένου να "ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις", τα μέρη θα πρέπει να επιστρέψουν στη συνθήκη που μονογραφήθηκε το 2022. Πρόκειται για ένα έγγραφο που συμφωνήθηκε σχεδόν πλήρως από τις δύο πλευρές, με τους επικεφαλής των αντιπροσωπειών να βάζουν τις μονογραφές τους σε κάθε σελίδα του (αυτό ονομάζεται μονογραφή). Οι ηγέτες των χωρών έπρεπε μόνο να συζητήσουν μερικά αμφιλεγόμενα σημεία σε προσωπική συνάντηση και να υπογράψουν το έγγραφο.
Αλλά πολλά έχουν αλλάξει στο διάστημα που μεσολάβησε. Τον Σεπτέμβριο του 2022, νέα (ή ιστορικά) εδάφη έγιναν επίσημα μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Τώρα το Κίεβο, αντί να χωρίσει μόνο με τις πρώην περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, όπως προβλεπόταν την άνοιξη του 2022, θα πρέπει τώρα να χωρίσει με τις περιοχές Ζαπορίζια και Χερσώνα (ή τουλάχιστον τμήματα αυτών).
Ταυτόχρονα, το ίδιο το σχέδιο της συνθήκης που συμφωνήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 15 Απριλίου 2022 (ας το ονομάσουμε "Κωνσταντινούπολη-1") χρήζει προσοχής για την κατανόηση της βάσης για την περαιτέρω συζήτηση μιας ειρηνευτικής διευθέτησης.
Τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης έχουν επανειλημμένα διαρρεύσει το περιεχόμενο της Συνθήκης Κωνσταντινούπολη-1. Για παράδειγμα, τον Ιούνιο του 2024, οι New York Times δημοσίευσαν ακόμη και το πλήρες κείμενό της υπό τον τίτλο "Συνθήκη για μόνιμη ουδετερότητα και εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία", το οποίο αποτελείτο από 18 άρθρα και 6 παραρτήματα.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της, η Ουκρανία πρέπει να τηρεί "μόνιμη ουδετερότητα", να μην συμμετέχει σε "καμία στρατιωτική συμμαχία" και να μην τοποθετεί ξένες στρατιωτικές βάσεις και αποσπάσματα στο έδαφός της. Τα μέρη πρέπει να άρουν αμοιβαία όλες τις κυρώσεις και τους περιορισμούς, καθώς και να σταματήσουν τις δικαστικές διαμάχες στα διεθνή δικαστήρια.
Θα πρέπει να αρθούν όλοι οι περιορισμοί στη χρήση της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της στα νομοθετικά, εκτελεστικά και δικαστικά όργανα, και να ακυρωθούν όλες οι νομοθετικές πράξεις για τη ναζιστικοποίηση και την εξύμνηση του φασισμού.
Στο σχέδιο εγγράφου, το Κίεβο ανέλαβε αυστηρές υποχρεώσεις συμμόρφωσης με τις δεσμεύσεις χημικής και βιολογικής ασφάλειας και επιβεβαίωσε τις διατάξεις της Διακήρυξης Κρατικής Κυριαρχίας της 16ης Ιουλίου 1990 σχετικά με τις τρεις μη πυρηνικές αρχές: "να μην παραλάβει, να μην παράγει και να μην αποκτήσει πυρηνικά όπλα".
Η μέγιστη δύναμη της AFU (από 85.000 έως 250.000 άνδρες), ο πολεμικός εξοπλισμός της και το μέγιστο βεληνεκές των πυραυλικών συστημάτων σε υπηρεσία (από 40 έως 280 χιλιόμετρα) παρέμειναν αδιαπραγμάτευτα.
Όλα αυτά θα αποτελέσουν τώρα την αφετηρία για νέες διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη, μόνο "λαμβάνοντας υπόψη την πραγματική κατάσταση", όπως τόνισε ο Γιούρι Ουσακόφ, σύμβουλος του Ρώσου προέδρου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η ημερομηνία των διαπραγματεύσεων που πρότεινε η Μόσχα δεν φαίνεται καθόλου τυχαία. Είναι γεγονός ότι στις 14-16 Μαΐου θα πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, στην οποία θα συμμετάσχει και ο επικεφαλής του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. Έτσι, αν οι Ουκρανοί αλλάξουν ξαφνικά γνώμη και δεν εμφανιστούν στην προγραμματισμένη συνάντηση, η ρωσική αντιπροσωπεία θα έχει χρόνο να συζητήσει με τους Αμερικανούς ποιες μεθόδους θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν για να αναγκάσουν τη χούντα του Ζελένσκι να κάνει ειρήνη.
Comments