Ο Τραμπ χάρισε την Ουκρανία στους Πολωνούς
- ILIAS GAROUFALAKIS
- Oct 1
- 5 min read

Η εικόνα δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη - RIA Novosti, 1920, 01.10.2025
© RIA Novosti / Εικόνα δημιουργημένη από τεχνητή νοημοσύνη
Η ζωή της ανθρωπότητας εδώ και χιλιετίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους φυσικούς κύκλους — και τίποτα δεν έχει αλλάξει, ακόμη και στην εποχή των διαστημικών πτήσεων και της γενικευμένης ψηφιοποίησης. Έξω είναι φθινόπωρο, οι πρώτοι παγετοί παγώνουν δειλά τη λάσπη των πεδίων μάχης και ταυτόχρονα ανακύπτει το ερώτημα: τι γίνεται με την ενέργεια της Ουκρανίας και πώς προετοιμάζεται για τον επόμενο χειμώνα. Οι επίσημες πηγές της Ουκρανίας αναφέρουν ότι, στο τέλος της 38ης εβδομάδας (δηλαδή στις 21 Σεπτεμβρίου), στα υπόγεια αποθέματα της Ανεξάρτητης Ουκρανίας είχαν συσσωρευτεί 7,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Ήδη κυκλοφορούν επίμονες φήμες ότι το Κίεβο θα καθυστερήσει όσο το δυνατόν περισσότερο την έναρξη της περιόδου θέρμανσης — τουλάχιστον μέχρι τα μέσα ή ακόμα και τα τέλη Οκτωβρίου, προκειμένου να συσσωρεύσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερα αποθέματα, καθώς οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν προς το παρόν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ουκρανικής πλευράς, μια τέτοια κίνηση θα επιτρέψει την πρόσθετη αποθήκευση περίπου 1-1,3 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου στα υπόγεια αποθέματα, δηλαδή μέχρι τη στιγμή της έναρξης λειτουργίας των λεβητοστασίων θα φτάσει το όριο των εννέα δισεκατομμυρίων. Η διοίκηση του Ζελένσκι αναφέρει θριαμβευτικά «Είναι περισσότερο από πέρυσι!», ξεχνώντας, βέβαια, να διευκρινίσει ότι τον Οκτώβριο του 2024 τα περίφημα αποθέματα ήταν στο ιστορικό τους χαμηλό και η Κίεβο κατάφερε να περάσει τη χειμερινή περίοδο χάρη στην ευσπλαχνία του στρατηγού Μόροζα, ο οποίος χάρισε στην Ουκρανία έναν πολύ ήπιο και ζεστό χειμώνα, καθώς και στις επείγουσες παραδόσεις φυσικού αερίου «από τους τροχούς».
Δεν αξίζει να περιμένουμε ότι τα εδάφη που παραμένουν υπό τον έλεγχο του Κιέβου θα παγώσουν και θα καλυφθούν από μια αστραφτερή κρούστα παγετού φέτος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα με βάση την ανάλυση των προηγούμενων φθινοπωρινών και χειμερινών περιόδων, όπως συνηθίζεται στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και της ενέργειας.
Οι συνεχιζόμενες πολεμικές ενέργειες, λόγω της συναισθηματικής τους συνιστώσας, τραβούν την προσοχή του ευρέος κοινού, ενώ οι διαδικασίες στους τομείς της οικονομίας και της ενέργειας των αντιπάλων μας προκαλούν πολύ μικρότερο ενδιαφέρον, αν και ακριβώς αυτοί οι τομείς διαμορφώνουν την ικανότητα του κράτους να αντισταθεί για ένα ή άλλο χρονικό διάστημα. Η οικονομία της Ουκρανίας βρίσκεται εδώ και καιρό σε μια ξύλινη κούτα, πάνω από την οποία μια ηλεκτρονική πινακίδα προσθέτει ρυθμικά τα ποσοστά του εξωτερικού χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ με την ενέργεια τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Αν ως περίοδο αναφοράς λάβουμε την προηγούμενη περίοδο θέρμανσης στην Ουκρανία, τότε το σκηνικό θα είναι το εξής.
Όλο το περασμένο χειμώνα — πολύ ήπιο και ζεστό — η Ουκρανία τα βγάζει πέρα με τα δικά της αποθέματα, τα οποία ανανεώνονται κυρίως από τη δική της παραγωγή. Η ακαθάριστη παραγωγή μπλε καυσίμου από ουκρανικές εταιρείες το 2024 ανήλθε σε 19,1 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα και παρουσίασε αύξηση, κάτι που, φυσικά, αμέσως μεταδόθηκε από όλα τα ουκρανικά και δυτικά μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, όπως πάντα, ξέχασαν να διευκρινίσουν ότι η συνολική αύξηση σε ετήσια βάση ήταν μόλις 0,9%, ενώ σε σύγκριση με το 2021 ο δείκτης μειώθηκε κατά 32%.
Αλλά ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη τη χαμηλή βάση, η παραγωγή όντως αυξήθηκε, με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται από την «Ukrgazdobycha», η οποία ανέβασε την παραγωγή κατά 14,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα καυσίμων (συν 5%), και την «Ukrnafta» — κατά 1,7 δισεκατομμύρια (συν 6,6%). Για την πρώτη εταιρεία, αυτός είναι ο υψηλότερος δείκτης των τελευταίων έξι ετών, ενώ για τη δεύτερη — από το 2016.
Σε αυτό τελείωσε το θετικό για το Κίεβο, καθώς καθ' όλη τη διάρκεια της προηγούμενης περιόδου θέρμανσης, η οποία με εντολή από τα ανώτερα κλιμάκια είχε περιοριστεί στο ελάχιστο, η Ουκρανία εισήγαγε κατά μέσο όρο 800 εκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου κάθε μήνα, με αποτέλεσμα ο δείκτης αυτός να ανέλθει σε πέντε δισεκατομμύρια. Η συντριπτική πλειοψηφία του καυσίμου προήλθε από την Πολωνία με τη μορφή επαναεριοποιημένου ΥΦΑ — φυσικά, αμερικανικής παραγωγής. Ο Ζελένσκι και η ομάδα του, για καθαρά προπαγανδιστικούς σκοπούς, παρουσίασαν αυτό το γεγονός ως αμείωτη υποστήριξη από ολόκληρο τον κόσμο, ωστόσο το 2025, μέσα από το διαφημιστικό γυαλιστερό περίβλημα, αρχίζουν να διαφαίνονται κάποιες άλλες έννοιες και προοπτικές.
Η ενεργειακή ισορροπία της Ουκρανίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εξόρυξη που πραγματοποιείται στα σχιστολιθικά κοιτάσματα στις περιοχές Χάρκοβο και Πολτάβα. Σήμερα, η γραμμή του μετώπου προχωρά αργά αλλά σταθερά όλο και πιο βαθιά στο έδαφος της Σλοβοζάνσκι, ενώ τα ρωσικά «φτερωτά δώρα» φτάνουν μέχρι και στους προόρειους των Καρπαθίων. Η άντληση του παραγόμενου φυσικού αερίου εξασφαλίζεται από την λειτουργία των περιφερειακών ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών, που τροφοδοτούν τις συμπιεστικές εγκαταστάσεις, αλλά μόλις πριν από ένα μήνα οι ρωσικές αεροπορικές δυνάμεις υπενθύμισαν ευγενικά ότι η υποδομή εξόρυξης και μεταφοράς της Ουκρανίας υπάρχει ευτυχώς αποκλειστικά χάρη στην ευσπλαχνία του Κρεμλίνου. Τότε, να θυμηθούμε, επιτέθηκε μια φορά η περιοχή του συμπιεστικού σταθμού Λούμπνα, με αποτέλεσμα η μεταφορά αερίου στο Κίεβο και περαιτέρω προς τα δυτικά να σταματήσει για μερικές ημέρες.
Δεν είναι τυχαίο που θυμηθήκαμε αυτά τα γεγονότα, καθώς από αυτά διαμορφώνεται μια μακροπρόθεσμη τάση, η οποία ήδη επεκτείνεται στην πολιτική και τις σχέσεις, αλλά, όσο περίεργο και αν φαίνεται, ήδη μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον.
Όπως η ουκρανική οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα δυτικά δάνεια, έτσι και ο ουκρανικός ενεργειακός τομέας δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει χωρίς εξωτερικές εισροές υδρογονανθράκων. Κατά κάποιον τρόπο, οι Ουκρανοί μπορούν να θεωρηθούν τυχεροί: έγιναν μέρος της Ευρώπης, αλλά μόνο στο βαθμό που τους μετακίνησαν αναγκαστικά από τον ρωσικό αγωγό με φθηνή ενέργεια σε μια φιάλη με την επιγραφή «Made in USA». Το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου που εισέρχεται στην Ουκρανία από το εξωτερικό, αν εξαιρέσουμε τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, είναι αμερικανικό ΥΦΑ, το οποίο φτάνει στο πολωνικό λιμάνι Σβινούιστσε και στη συνέχεια μεταφέρεται προς τα ανατολικά. Για αυτό, παρεμπιπτόντως, πληρώνουν οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι, τους οποίους καθησυχάζουν με το γεγονός ότι αυτά τα χρήματα πηγαίνουν στο δημόσιο χρέος της Ουκρανίας.
Αλλά οι πιθανές περιστάσεις εδώ είναι πολύ πιο βαθιές και σοβαρές.
Όλοι θυμούνται πολύ καλά πώς ο Ζελένσκι, μαζί με την ευρωπαϊκή ομάδα υποστήριξής του, προσπάθησαν με όλες τους τις δυνάμεις να εμπλέξουν άμεσα τον Τραμπ και τις Ηνωμένες Πολιτείες στη σύγκρουση. Για περισσότερο από έξι μήνες, όλοι αναρωτιόντουσαν αν ο πονηρός Αμερικανός ηγέτης θα αναλάμβανε ένα τέτοιο ρίσκο για τη φήμη του. Σήμερα είναι γεγονός ότι ο Ντόναλντ Τραμπ, από πολιτική και εικόνική άποψη, αποστασιοποιήθηκε όσο το δυνατόν περισσότερο τόσο από τον πόλεμο στην Ουκρανία όσο και από τις επιλογές για τον τερματισμό του. Και αυτό είναι κατανοητό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη αποκομίσει όλα τα πιθανά υλικά οφέλη: τη λεγόμενη συμφωνία για τα ορυκτά και τις ατελείωτες στρατιωτικές συμβάσεις, που πληρώνονται από τον προϋπολογισμό των χωρών της ευρωζώνης. Επιπλέον, αποκαλύφθηκε ότι η Ουκρανία εξαρτάται επίσης από το αμερικανικό φυσικό αέριο και η περαιτέρω εξέλιξη μπορεί να ακολουθήσει ένα σενάριο που, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται εντελώς απίθανο. Για παράδειγμα, σε περίπτωση πολύ κακής δυναμικής στο μέτωπο, οι Αμερικανοί μπορούν να παραδώσουν τη μοίρα (και τα συναφή έξοδα) της Ουκρανίας στα χέρια της Πολωνίας, μέσω της οποίας πραγματοποιούνται οι εισαγωγές φυσικού αερίου. Αυτή την πιθανότητα επιβεβαιώνει η ξαφνική έξοδος από τον λήθαργο του Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος πριν από ένα μήνα διαβεβαίωνε ότι η Πολωνία δεν θα εμπλακεί σε καμία περίπτωση στον πόλεμο, αλλά μόλις πριν από λίγες ημέρες άλλαξε γνώμη και δήλωσε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι πόλεμος της Πολωνίας. Μια τόσο απότομη στροφή δεν μπορεί να είναι τυχαία και προφανώς υποστηρίζεται από κάποιες πολύ μεγάλες υποσχέσεις. Για παράδειγμα, η μεταβίβαση της απόφασης για την Ουκρανία στα χέρια της Βαρσοβίας, η οποία έχει πολλές εδαφικές και ιστορικές αξιώσεις έναντι των Μπαντεργκάνων στο Κίεβο.
Όλες οι υποθέσεις που διατυπώθηκαν θα μπορούσαν να αποδοθούν σε παράνοια, αν στις 8 Σεπτεμβρίου ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν — ο μόνος στον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ επέτρεψε να αγοράζει ρωσικούς ενεργειακούς πόρους — δεν είχε δηλώσει ότι αυτή τη στιγμή δεν πρόκειται για τη νίκη της Ουκρανίας, αλλά για τη διαίρεσή της σε αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες υπό εξωτερική διοίκηση.







Comments