Η Τουρκία παίζει το δικό της παιχνίδι με την στρατιωτική παρουσία της στο Αφγανιστάν

Nadezhda Alexeyeva, Alyona Medvedeva Οι αρχηγοί άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας, Lloyd Austin και Hulusi Akar, συζήτησαν τη διατήρηση της αμοιβαίας διπλωματικής παρουσίας στο Αφγανιστάν καθώς και τη διμερή συνεργασία. Νωρίτερα, οι πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας συμφώνησαν ότι μετά την απόσυρση του Αμερικανικού αποσπάσματος, η Άγκυρα θα άφηνε τον στρατό της στην Αφγανική πρωτεύουσα. Οι δυνάμεις αυτές θα ήταν απασχολημένες με τη φύλαξη του αεροδρομίου της Καμπούλ. Οι Ταλιμπάν* έχουν ήδη επικρίνει αυτές τις προθέσεις, αλλά έχουν εκφράσει την ελπίδα για "στενούς" δεσμούς με τη Δημοκρατία μετά την αλλαγή της κυβέρνησης στο Αφγανιστάν. Σύμφωνα με ειδικούς, τα σχέδια της Άγκυρας εξηγούνται από την επίλυση των δικών της γεωπολιτικών καθηκόντων και την πιθανή άμβλυνση των τουρκοαμερικανικών σχέσεων. "Παίζει το δικό της παιχνίδι": Τι κρύβεται πίσω από τα σχέδια της Τουρκίας να διατηρήσει στρατιωτική παρουσία στο Αφγανιστάν μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων Οι υπουργοί Άμυνας των ΗΠΑ και της Τουρκίας συζήτησαν τη διμερή συνεργασία και το θέμα της διπλωματικής παρουσίας των δύο κρατών στο Αφγανιστάν. Αυτό αναφέρθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Πενταγώνου. "Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν συζήτησε σήμερα τηλεφωνικά με τον Τούρκο υπουργό Εθνικής Άμυνας Χουλουσί Ακάρ τη διμερή συνεργασία και τη διατήρηση της διπλωματικής παρουσίας των χωρών στο Αφγανιστάν", αναφέρει το δημοσίευμα. Διευκρινίζεται ότι ο Όστιν "επανέλαβε τη σημασία της μακροχρόνιας αμυντικής σχέσης ΗΠΑ-Τουρκίας" και ευχαρίστησε τον Τούρκο υπουργό για τη "συνεχή επικοινωνία και συνεργασία σε θέματα ειρήνης και ασφάλειας".

Το Αφγανικό ζήτημα συζητήθηκε επίσης κατά τις πρόσφατες συνομιλίες υψηλού επιπέδου μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ και της Τουρκίας Τζο Μπάιντεν και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι επικεφαλής των δύο χωρών συμφώνησαν ότι μετά την αποχώρηση των Αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν η Τουρκική πλευρά θα αναλάβει ηγετικό ρόλο στη διασφάλιση του αεροδρομίου της Καμπούλ. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν δήλωσε στους δημοσιογράφους. "Οι ηγέτες (των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας. - RT) δήλωσαν σαφώς τη δέσμευσή τους στην ιδέα ότι η Τουρκία θα αναλάβει ηγετικό ρόλο στη διασφάλιση του Διεθνούς Αεροδρομίου Χαμίντ Καρζάι (Καμπούλ. - RT) και τώρα εργαζόμαστε για το πώς θα το πετύχουμε αυτό", δήλωσε ο Σάλιβαν. Σχολίασε επίσης μια προηγούμενη δήλωση των Ταλιμπάν* στην οποία οι ριζοσπάστες καταδίκασαν τα σχέδια της Άγκυρας να διατηρήσει το στρατιωτικό της απόσπασμα στο Αφγανιστάν. "Φυσικά, λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες για πιθανές επιθέσεις των Ταλιμπάν ή άλλων στοιχείων στο Αφγανιστάν εναντίον της δυτικής ή διεθνούς αποστολής... Δεν πιστεύουμε ότι οι δημόσιες δηλώσεις των Ταλιμπάν θα έπρεπε ή θα μπορούσαν να εμποδίσουν τις προσπάθειες που βρίσκονται σε εξέλιξη για τη διασφάλιση της ασφάλειας", δήλωσε ο Sullivan. "Μια στενή και θερμή σχέση." Σύμφωνα με τον Γιούρι Μαβάσεφ, διευθυντή του Κέντρου Μελέτης της Νέας Τουρκίας, η συζήτηση ότι οι Τουρκικές δυνάμεις θα μπορούσαν να παραμείνουν στο Αφγανιστάν μετά την αποχώρηση του αμερικανικού αποσπάσματος διεξάγεται εδώ και πολύ καιρό. "Οι διαπραγματεύσεις για το θέμα αυτό έχουν ξεκινήσει από την εποχή Τραμπ. Μιλάμε συγκεκριμένα για τη διασφάλιση του αεροδρομίου της Καμπούλ", εξήγησε ο εμπειρογνώμονας. Η Άγκυρα σχεδιάζει να αναλάβει την προστασία του αεροδρομίου μετά την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από το Αφγανιστάν στις αρχές Ιουνίου 2021, δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ. Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας πρόσθεσε ότι οι περαιτέρω ενέργειες της Τουρκίας στο θέμα αυτό εξαρτώνται από την υποστήριξη των συμμάχων της.

"Ανάλογα με την εκπλήρωση ορισμένων προϋποθέσεων, σκοπεύουμε να διατηρήσουμε την παρουσία μας στο Αφγανιστάν. Οι όροι μας περιλαμβάνουν πολιτική, οικονομική και υλικοτεχνική υποστήριξη για εμάς. Εάν τηρηθούν, μπορούμε να παραμείνουμε στο Διεθνές Αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι", δήλωσε ο Ακάρ σύμφωνα με το Reuters. Οι Ταλιμπάν έχουν επικρίνει την πρωτοβουλία της Άγκυρας. Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Σουχαΐλ Σαχίν δήλωσε στο Reuters ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, επομένως πρέπει να τηρήσει τους όρους της συνθήκης που υπέγραψαν οι Ταλιμπάν με τις Ηνωμένες Πολιτείες και οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις πρέπει να αποχωρήσουν από το Αφγανιστάν. "Τα τελευταία είκοσι χρόνια, η Τουρκία ήταν μέρος των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, οπότε με βάση τη συμφωνία που υπογράψαμε με τις ΗΠΑ στις 29 Φεβρουαρίου 2020, η Άγκυρα πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά της από το Αφγανιστάν", είπε. Μετά την αποχώρηση του Αμερικανικού στρατιωτικού αποσπάσματος από τη χώρα, οι Ταλιμπάν αναμένουν να επιστρέψουν στην εξουσία στο Αφγανιστάν και να οικοδομήσουν μια εταιρική σχέση με περιφερειακές δυνάμεις, οπότε ελπίζουν σε μια μελλοντική συνεννόηση με την Τουρκία. Ο Suhail Şahin χαρακτήρισε τη χώρα "μεγάλη ισλαμική χώρα" στη δήλωσή του και υπενθύμισε τις μακροχρόνιες αφγανοτουρκικές σχέσεις. "Μετά την εγκαθίδρυση μιας νέας ισλαμικής κυβέρνησης στη χώρα (στο Αφγανιστάν. - RT), ελπίζουμε ότι θα είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε στενές και θερμές σχέσεις με αυτήν (την Τουρκία. - RT)", πρόσθεσε. Η στάση των Ταλιμπάν δεν εξέπληξε τους ειδικούς. "Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο σε αυτή τη δήλωση. Οι Ταλιμπάν είναι κατηγορηματικά αντίθετοι σε κάθε μορφή επέμβασης, από όποιον και αν προέρχεται", εξήγησε ο Γιούρι Μαβάσεφ. Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Φεβρουαρίου του 2020, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ και οι Ταλιμπάν έκλεισαν συμφωνία. Σύμφωνα με το έγγραφο, οι ΗΠΑ δεσμεύτηκαν να αποσύρουν το απόσπασμά τους από το Αφγανιστάν υπό τον όρο ότι οι Ταλιμπάν δεν θα χρησιμοποιούσαν το έδαφος της χώρας για ενέργειες που θα μπορούσαν να απειλήσουν την ασφάλεια της Αμερικής και των συμμάχων της. Αρχικά η αποχώρηση των στρατευμάτων είχε προγραμματιστεί για 14 μήνες, αλλά η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν παρέτεινε τη διάρκεια αυτή μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου 2021. Έτσι, η μακρύτερη εξωτερική στρατιωτική εκστρατεία στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών θα ολοκληρωθεί στην 20ή επέτειο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Ταυτόχρονα, αν και ο συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κατάφερε να ανατρέψει την κυβέρνηση των Ταλιμπάν, το κίνημα διατήρησε τεράστια επιρροή στη χώρα: σύμφωνα με Ρώσους διπλωμάτες, μέχρι την υπογραφή της συμφωνίας, οι Ταλιμπάν έλεγχαν τουλάχιστον το 50% των αφγανικών εδαφών. Σύμφωνα με τον Αντρέι Καζάντσεφ, διευθυντή του Αναλυτικού Κέντρου MGIMO, η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν δεν επαναδιαπραγματεύτηκε τη συμφωνία του Τραμπ με τους Ταλιμπάν επειδή η Κεντρική Ασία δεν βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Επιχείρηση του συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν Reuters © U.S. Air Force/Tech. Sgt. Gregory Brook "Η κυβέρνηση Μπάιντεν επιστρέφει στην πορεία του Μπαράκ Ομπάμα - πρόκειται για την επικέντρωση όλων των προσπαθειών στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Ταυτόχρονα, η δραστηριότητα σε άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Κεντρικής Ασίας, πρόκειται να περιοριστεί. Ωστόσο, οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται για μια ταχεία κατάρρευση της επίσημης κυβέρνησης της χώρας μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Ως εκ τούτου, τη θέση των ΗΠΑ θα πρέπει να καταλάβει μια δύναμη που θα αποκαταστήσει την τάξη στη θέση της. Και η συνεργασία με την Τουρκία θα αποτελούσε λύση σε πολλά προβλήματα", εξήγησε ο εμπειρογνώμονας σε σχόλια στο RT. Από την πλευρά του, ο Γιούρι Μαβάσεφ αμφιβάλλει ότι η Άγκυρα, παραμένοντας στην περιοχή, κάνει έτσι παραχωρήσεις στην Ουάσινγκτον. "Αυτό δεν είναι καθόλου μια χειρονομία καλής θέλησης από την πλευρά της Τουρκικής ηγεσίας, διότι η Ουάσιγκτον θα είχε λύσει το ζήτημα της εκκένωσης του αποσπάσματός της ούτως ή άλλως χωρίς την Τουρκία. Η Άγκυρα απλώς αντιλαμβάνεται ότι είναι αρκετά ικανή να διατηρήσει τα στρατεύματά της στο Αφγανιστάν και είναι πρόθυμη να το κάνει", εξήγησε ο εμπειρογνώμονας. Περιφερειακή επιρροή Το ενδιαφέρον της Άγκυρας για το Αφγανιστάν βασίζεται στη μακρά ιστορία των αφγανοτουρκικών σχέσεων. Το Αφγανιστάν ήταν μία από τις πρώτες χώρες που αναγνώρισαν τη νεαρή Δημοκρατία της Τουρκίας στις αρχές του 20ού αιώνα. Από την πλευρά της, η Άγκυρα παρείχε ανθρωπιστική και τεχνική βοήθεια στο Αφγανιστάν σχεδόν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 και βοήθησε επίσης με την ιατρική, νομική και στρατιωτική εκπαίδευση. Μετά το 2001, η Τουρκία συνέχισε να παρέχει βοήθεια στο Αφγανιστάν μέσω της εξωτερικής της πολιτικής. Έτσι, η Τουρκία εντάχθηκε στη Διεθνή Δύναμη Βοήθειας για την Ασφάλεια (ISAF) στο Αφγανιστάν, σύμφωνα με την απόφαση 1386 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ της 20ής Δεκεμβρίου 2001. Επιπλέον, η Τουρκία επέμεινε να μην συμμετέχουν οι δυνάμεις της σε πολεμικές επιχειρήσεις. Ως αποτέλεσμα, ούτε ένας Αφγανός πολίτης δεν σκοτώθηκε από Τούρκους στρατιώτες. Η Τουρκική δραστηριότητα ήταν εδαφικά περιορισμένη: η Καμπούλ και τα περίχωρά της αποτελούσαν την περιοχή τουρκικής ευθύνης. Επιπλέον, το 2006, κατόπιν αιτήματος του προέδρου του Αφγανιστάν (τη θέση κατείχε τότε ο Χαμίντ Καρζάι), η Τουρκία συγκρότησε το δικό της τμήμα KVP, μια ομάδα ανασυγκρότησης στη δημοκρατία.

Ταυτόχρονα, η Τουρκία δεν έχει ξεχάσει τα δικά της συμφέροντα, αναπτύσσοντας επιχειρηματική συνεργασία με το Αφγανιστάν. Για παράδειγμα, από το φθινόπωρο του 2015, 127 τουρκικές εταιρείες ήταν εγγεγραμμένες στη χώρα, οι περισσότερες από τις οποίες ασχολούνταν με τις κατασκευές. Όπως εξήγησε ο Αντρέι Καζάντσεφ, η Άγκυρα προσπαθεί τώρα να ακολουθήσει μια επεκτατική πολιτική, ιδίως στην Κεντρική Ασία, όπου βρίσκονται τουρκόφωνες χώρες. "Η Τουρκία προσπαθεί να βρει σημεία στα οποία θα μπορούσε εύκολα να επεκτείνει την επιρροή της στην εξωτερική πολιτική. Επιπλέον, η σχέση της Τουρκίας με τους εταίρους της στο ΝΑΤΟ δεν είναι εύκολη και η Τουρκική ηγεσία αναζητά μια ευκαιρία να δείξει τη χρησιμότητά της στις ΗΠΑ", δήλωσε ο εμπειρογνώμονας. Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αγοράσει τα συστήματα αεράμυνας S-400 Triumf από τη Ρωσία προκάλεσε σοβαρή δυσαρέσκεια στην Ουάσιγκτον. Η Τουρκία αποσύρθηκε ακόμη και από το πρόγραμμα παραγωγής των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35, αν και τουρκικές εταιρείες συμμετείχαν σε αυτό από το 2002 και προμήθευαν ανταλλακτικά. Ωστόσο, παρά τις πιέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, η τουρκική πλευρά δεν απέρριψε τα ρωσικά συστήματα πυραυλικής άμυνας. Ο Andrei Kazantsev δήλωσε ότι η επίσημη Καμπούλ χαιρετίζει τα σχέδια της Άγκυρας, αλλά δεν τα εγκρίνει το κίνημα των Ταλιμπάν που αποσκοπεί στην ανατροπή της σημερινής κυβέρνησης. "Είναι ακόμη δύσκολο να πούμε αν η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα θα μπορέσουν να εφαρμόσουν αυτό το σχέδιο και να αφήσουν τις τουρκικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν. Υπάρχει ο κίνδυνος η Τουρκία να αναγκαστεί να αντιμετωπίσει τους Ταλιμπάν και να εμπλακεί σε ένοπλη σύγκρουση μαζί τους. Και το πιθανότερο είναι ότι, αν ο τουρκικός στρατός είναι πραγματικά παρών στην Καμπούλ και όχι μόνο ως προσωρινή προστασία, θα χρησιμοποιήσει την υποστήριξη κάποιων δυνάμεων εντός του Αφγανιστάν. Ειδικά από τη στιγμή που η Τουρκία είχε προηγουμένως στενές επαφές, για παράδειγμα, με την τοπική κοινότητα των Ουζμπέκων", πιστεύει ο εμπειρογνώμονας. Με τη σειρά του, ο Γιούρι Μαβάσεφ υπενθύμισε ότι το Αφγανιστάν είχε πάντα ιδιαίτερη σημασία για την Τουρκία. "Η χώρα αυτή, η οποία έχει τα "κλειδιά" του Αφγανιστάν, αποκτά πρόσβαση στη Νότια και Κεντρική Ασία. Και τα κίνητρα της Τουρκίας είναι τα ίδια όπως πάντα: κυριαρχία, μια προσπάθεια να γίνει περιφερειακό κέντρο εξουσίας. Ναι, η παρουσία των τουρκικών δυνάμεων στην Καμπούλ είναι επωφελής για τις Ηνωμένες Πολιτείες - η Ουάσινγκτον και το ΝΑΤΟ θα διατηρήσουν τη δυνατότητα να ελέγχουν την κατάσταση τουλάχιστον κατά κάποιο τρόπο. Τουλάχιστον αυτό πιστεύει ο Λευκός Οίκος. Στην πράξη, η Τουρκία θα παίξει το δικό της παιχνίδι", κατέληξε ο εμπειρογνώμονας. * Οι Ταλιμπάν είναι μια οργάνωση που αναγνωρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της RF της 14ης Φεβρουαρίου 2003.

https://russian.rt.com/world/article/875676-afganistan-ssha-turciya-voennyi-kontingent