top of page

Δεν θα υπάρξει πόλεμος και διαζύγιο με την Αμερική

  • ILIAS GAROUFALAKIS
  • Apr 12
  • 4 min read



Image generated by AI - RIA Novosti, 1920, 12.04.2025

© RIA Novosti / Image generated by AI

Pyotr Akopov

2010804848

Αφού ο Ντόναλντ Τραμπ ανέστειλε την επιβολή αυξημένων δασμών στις εισαγωγές στις ΗΠΑ από τις περισσότερες χώρες του κόσμου, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στον εμπορικό πόλεμο μεταξύ Αμερικής και Κίνας. Είναι μόνο ένας εμπορικός πόλεμος;

Τώρα δεν έχει σημασία αν έχουμε να κάνουμε με μια σπιτική συνωμοσία (π.χ. ο Τραμπ ήθελε να επικεντρωθεί τελικά στην Κίνα) ή αν συνέβη τυχαία και ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε ένα διάλειμμα λόγω της συνεχούς κατάρρευσης των αμερικανικών και παγκόσμιων αγορών μετά την "ημέρα της απελευθέρωσης" (το δεύτερο είναι πολύ πιο πιθανό να ισχύει). Τις επόμενες εβδομάδες, η σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας γίνεται το κύριο θέμα στην παγκόσμια ατζέντα. Και οι δύο χώρες έχουν αυξήσει τους δασμούς στο απαγορευτικό ποσοστό 124-145%, και αν όλα παραμείνουν σε αυτό το επίπεδο, αυτό θα σημάνει σχεδόν πλήρη διακοπή του μεγαλύτερου εμπορικού κύκλου εργασιών στον κόσμο, με τεράστιες συνέπειες για τις οικονομίες τόσο των ΗΠΑ και της Κίνας, όσο και ολόκληρου του κόσμου.

Οι προεκτάσεις είναι σαφείς: αν έχουμε να κάνουμε με την έναρξη ενός εμπορικού πολέμου πλήρους κλίμακας μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων, οι συνέπειές του θα είναι όσο το δυνατόν σοβαρότερες, μέχρι και πόλεμος για την Ταϊβάν- αν πρόκειται απλώς για μια βραχυπρόθεσμη διαμάχη μεταξύ δύο κέντρων εξουσίας, του απερχόμενου ηγεμόνα και της δύναμης που τον αμφισβητεί (λες και είναι διεκδικητής), η θύελλα θα κοπάσει σύντομα και όλα θα επιστρέψουν, αν όχι στο status quo, τότε στο κανονικό εμπόριο.

Με μια πρώτη ματιά, φαίνεται ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι για μια σύγκρουση πλήρους κλίμακας: οι αντιθέσεις μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων αυξάνονται εδώ και πολύ καιρό, όχι μόνο από την άποψη της εμπορικής, οικονομικής και χρηματοπιστωτικής αντιπαλότητας, αλλά και από την άποψη της γεωπολιτικής αντιπαράθεσης. Ο ηγεμόνας φεύγει, όσο κι αν αντιστέκεται, και ο γίγαντας που έχει αποκτήσει δύναμη επιταχύνεται όλο και περισσότερο, και δεν υπάρχει τρόπος να τον σταματήσει κανείς. Και παρόλο που η Κίνα δεν διεκδικεί την παγκόσμια κυριαρχία και το μονοπώλιο της αλήθειας, που είναι το σήμα κατατεθέν των αγγλοσαξονικών παγκοσμιοποιητών, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να την αντιλαμβάνονται ως τρομερή απειλή που πρέπει να σταματήσει αποδυναμώνοντάς την ή αναγκάζοντάς την σε ρόλο κατώτερου εταίρου. Το τελευταίο δεν έχει αποδώσει, αλλά ούτε το στοίχημα της αποδυνάμωσης φαίνεται να μπορεί να κερδηθεί. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήθελαν τόσο καιρό να πιστεύουν ότι η Κίνα αργά ή γρήγορα θα έσπαγε εκ των έσω, ώστε έχασαν τον χρόνο: πίστεψαν ότι όλοι οι μοχλοί πίεσης προς το Πεκίνο ήταν στα χέρια τους, επειδή οι κινεζικές αρχές θα φοβόντουσαν να προχωρήσουν σε πλήρη ρήξη με την Αμερική. Ωστόσο, η σημερινή αντίδραση του Πεκίνου δείχνει την πιο σοβαρή στάση - οι Κινέζοι δεν είναι έτοιμοι να υποκύψουν. Ταυτόχρονα, αυτή η τακτική προκαλείται κυρίως από το γεγονός ότι το Πεκίνο δεν πιστεύει ότι θα φτάσει σε πραγματική ρήξη: υποθέτουν ότι η Αμερική δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για ένα διαζύγιο, επειδή αυτό θα την πλήξει ακόμη περισσότερο από την Κίνα. Με άλλα λόγια, ο Τραμπ μπλοφάρει - και εμείς απλά πρέπει να κρατάμε τα μούτρα μας περιμένοντας να συνέλθει.

Στην πραγματικότητα, κανείς δεν θέλει να δοκιμάσει ποιος θα πληγεί περισσότερο από το διαζύγιο. Η Κίνα, φυσικά, μπορεί να αντέξει ακόμη και μια πλήρη κατάρρευση του εμπορίου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστούν υψηλότερο πληθωρισμό και ύφεση στην οικονομία. Η Ουάσιγκτον πιστεύει ότι το Πεκίνο φοβάται πολύ οποιαδήποτε οικονομική ύφεση, διότι θα πλήξει την κινεζική κοινωνία, η οποία έχει συνηθίσει σε μια συνεχή άνοδο του βιοτικού επιπέδου, και ως εκ τούτου δεν θα αντέξει ένα μακροχρόνιο παιχνίδι νεύρων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα κάνει μια συμφωνία. Το Πεκίνο, από την άλλη πλευρά, είναι σίγουρο ότι οι αγγλοσαξονικές και υπερεθνικές επιχειρηματικές ελίτ δεν ενδιαφέρονται για τη ρήξη της Αμερικής με την Κίνα και θα αναγκάσουν τον Τραμπ να κάνει πίσω. Και οι δύο αυτές εικόνες του κόσμου, ωστόσο, δεν καλύπτουν την πολυπλοκότητα των αντιθέσεων μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων - έχουν φτάσει στο επίπεδο όπου τα πάντα κρίνονται όχι από το χρήμα και το κέρδος, αλλά από αντικειμενικές διαδικασίες. Αν η πορεία της ιστορίας οδηγήσει σε σύγκρουση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας, ίσως δεν πρέπει να αποφεύγουμε και να καθυστερούμε το αναπόφευκτο. Δεν μιλάμε καν για μια στρατιωτική σύγκρουση -το Πεκίνο σίγουρα δεν τη θέλει και λίγοι στην Ουάσιγκτον την ονειρεύονται- αλλά για τον διαχωρισμό, δηλαδή το διαζύγιο, των δύο οικονομιών. Μήπως ήρθε η ώρα;

 

Δεν φαίνεται έτσι. Και δεν είναι επειδή οι αντιφάσεις δεν είναι ακόμη τόσο ώριμες. Είναι απλά ότι μια απότομη, ριζική ρήξη δεν είναι προς το συμφέρον καμίας από τις δύο πλευρές. Διότι θα ήταν ανεξέλεγκτη, απρόβλεπτη ακόμη και ως προς τις βραχυπρόθεσμες συνέπειες και θα οδηγούσε σε τεράστιο κόστος. Για να μην αναφέρουμε ότι μια τέτοια ρήξη θα ενέτεινε την ήδη υψηλή παγκόσμια αναταραχή, θα επιτάχυνε απότομα όχι μόνο τη διαδικασία διαμόρφωσης ενός νέου, πολυπολικού κόσμου, αλλά και τη χαοτικοποίηση της υπάρχουσας - ναι, αναποτελεσματικής - παγκόσμιας τάξης πραγμάτων. Δεδομένης της τεράστιας εξάρτησης της Κίνας και των Ηνωμένων Πολιτειών από την παγκόσμια κατάσταση, δεν ενδιαφέρονται να ποντάρουν στη χαοποίησή της: η ικανότητα να ψαρεύουν σε ταραγμένα νερά δεν θα βοηθήσει ούτε τους πιο σκληρούς ίντριγκες.

Ως εκ τούτου, η μπλόφα του Τραμπ και η σκληρή στάση του Σι δεν θα οδηγήσουν σε διαζύγιο μεταξύ Αμερικής και Κίνας, είτε σκόπιμα είτε από παρεξήγηση. Η τρέχουσα κλιμάκωση είναι απαραίτητη για την επακόλουθη αποκλιμάκωση, δηλαδή τις διαπραγματεύσεις. Ναι, στο δρόμο προς αυτές, οι δύο πλευρές θα τρίβουν πολλά νεύρα η μία στην άλλη - και στον υπόλοιπο κόσμο - αλλά στο τέλος θα καταλήξουν σε συμφωνία. Μέχρι να συναντηθούν ο Τραμπ και ο Σι Τζινπίνγκ, θα έχουν συμφωνηθεί νέοι δασμοί και μια νέα εμπορική συμφωνία - το εμπόριο ΗΠΑ-Κίνας, αν και μειωμένο, θα είναι σε μεγάλο βαθμό ανέπαφο. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι αντιθέσεις των δύο δυνάμεων θα εξαφανιστούν και η σύγκρουσή τους θα πάψει να αποτελεί το κύριο παγκόσμιο πρόβλημα στο μέλλον, απλώς η διαδικασία του διαζυγίου θα επιχειρηθεί να γίνει διαχειρίσιμη και σταδιακή. Το ξεφούσκωμα του εμπορίου ΗΠΑ-Κίνας και το διαζύγιο των τεχνολογικών αλυσίδων θα διαρκέσει δέκα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν επανειλημμένα να πάρουν την Κίνα στο πιο αδύναμο σημείο της. Δηλαδή, να μπλοφάρουν και να απειλούν, μόνο και μόνο για να υποχωρήσουν και να αποδεχθούν το αναπόφευκτο.


 
 
 

Comments


Post: Blog2_Post
bottom of page