Τα πράγματα δεν ήταν ποτέ τόσο άσχημα. Η ΕΕ έχει συνειδητοποιήσει τι θα πρέπει να πληρώσει για τον πόλεμο.
- ILIAS GAROUFALAKIS
- Sep 16
- 4 min read

Σημαίες με σύμβολα της ΕΕ στο κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες - RIA Novosti, 1920, 16/09/2025
© RIA Novosti / Alexey Vitvitsky
ΜΟΣΧΑ, 16 Σεπτεμβρίου — RIA Novosti, Nadezhda Sarapina. Οι ευρωπαϊκές απώλειες από τον οικονομικό πόλεμο είναι ήδη συγκρίσιμες με τις συνέπειες της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ωστόσο, αυτή τη φορά θα είναι χειρότερη από ό,τι πριν από 16 χρόνια, είναι πεπεισμένοι οι ειδικοί. Η ύφεση θα διαρκέσει για χρόνια και θα πλήξει τις πιο ευαίσθητες περιοχές.
Εκκλήσεις για βοήθεια
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Αναδιάρθρωσης, 81 βιομηχανικές εταιρείες έκλεισαν το 2009 και 72 τους πρώτους οκτώ μήνες του 2025. Για σύγκριση: τη χρονιά του κορονοϊού, μόνο 49.
Προηγουμένως, η Γερμανία ήταν αυτή που υπέφερε κυρίως, τώρα σχεδόν όλοι. Έτσι, η Ισπανία έχασε το 17% των επιχειρήσεων, η Γαλλία το 14%, η Τσεχική Δημοκρατία και η Γερμανία το 11% η καθεμία.
Το κύριο πλήγμα δέχτηκε η ενεργοβόρα παραγωγή. Η ζήτηση για προϊόντα αυτοκινητοβιομηχανίας μειώθηκε λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού με τις κινεζικές και αμερικανικές μάρκες. Επιπλέον, οι υψηλοί δασμοί περιόρισαν τις πωλήσεις στις ΗΠΑ, οι παραγωγοί στερήθηκαν τη ρωσική αγορά και η ανατολική αγορά δεν επαρκεί για να αντισταθμίσει τις απώλειες, εξηγεί ο Σεργκέι Ζαϊνουλίν, αναπληρωτής καθηγητής της Οικονομικής Σχολής του Πανεπιστημίου RUDN.
Ένα άλλο ευαίσθητο σημείο είναι η μεταλλουργία. «Τα αμερικανικά εμπορικά εμπόδια και οι φθηνές εισαγωγές έχουν καταστήσει την τήξη χάλυβα και την παραγωγή έλασης μετάλλου ασύμφορη», λέει ο ανεξάρτητος βιομηχανικός εμπειρογνώμονας Λεονίντ Χαζάνοφ.
239
Εργοστάσιο της Mercedes-Benz στη Γερμανία - RIA Novosti, 1920, 15/09/2025
© AP Photo / dpa / Fredrik von Erichsen
Η μεγαλύτερη χαλυβουργία της Γερμανίας, η ThyssenKrupp AG, ζήτησε βοήθεια. «Χρειαζόμαστε προστασία, αλλιώς δεν θα επιβιώσουμε», δήλωσε στους Financial Times η Ilse Henne, κορυφαία διευθύντρια της εταιρείας. Τουλάχιστον, είπε, θα πρέπει να επιβληθούν δασμοί στον χάλυβα που εισάγεται στην ΕΕ.
Τις ανησυχίες της συμμερίζεται και η Ευρωπαϊκή Ένωση Χάλυβα (Eurofer). «Είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι οι Αμερικανοί θα παράσχουν ποσοστώσεις ή σημαντικά οφέλη. <...> Η βιομηχανία μας βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από άλλες», αναφέρουν οι Financial Times την επιστολή του Σεπτεμβρίου του οργανισμού προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen.
347
© Φωτογραφία AP
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Ποιος είναι σε χειρότερη θέση;
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι ευκολότερο να κατονομάσουμε τους κλάδους με λίγο-πολύ καλούς δείκτες. «Παραδόξως, σε αυτούς περιλαμβάνεται και η ενέργεια, η οποία παρουσιάζει οικονομική ανάπτυξη στο πλαίσιο της απόρριψης φθηνού καυσίμου αγωγών από τη Ρωσία υπέρ του ακριβού LNG. Απλώς ξοδεύουν περισσότερα σε αυτό», σημειώνει ο Khazanov.
Αλλά αυτή είναι μια σπάνια εξαίρεση. «Στην Ισπανία, η μεταλλουργία, η χημική βιομηχανία, η αυτοκινητοβιομηχανία και ο τουρισμός υπέστησαν μεγάλες ζημιές. Στη Γαλλία, οι χημικές και υαλουργικές βιομηχανίες, η αυτοκινητοβιομηχανία και το λιανικό εμπόριο. Στη Γερμανία, η μεταλλουργία και η χημική βιομηχανία, η μηχανολογία. Στην Τσεχική Δημοκρατία, η αυτοκινητοβιομηχανία και η μηχανολογία, ιδίως τα εργοστάσια που παράγουν εξαρτήματα και ανταλλακτικά», αναφέρει ο Namer Radi, αναπληρωτής επικεφαλής της επιτροπής διεθνούς συνεργασίας και εξαγωγών στην Opora Rossii.
Μόνο η Κροατία και η Δανία τα κατάφεραν εύκολα, με μία εταιρεία να κλείνει η καθεμία. Ωστόσο, η τύχη δεν έχει καμία σχέση με αυτό. Η Δανία έχει μια διαφοροποιημένη οικονομία που επικεντρώνεται στην πληροφορική, τα χρηματοοικονομικά, την εφοδιαστική και τα φαρμακευτικά προϊόντα. «Επιπλέον, υπάρχει μια κάποια ενεργειακή ανεξαρτησία - ποντάρουν στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», εξηγεί ο ειδικός.
Ο τουρισμός βοήθησε την Κροατία. Αλλά η βιομηχανία εκεί είναι γενικά ανεπαρκώς ανεπτυγμένη.
559
Τουρίστες στις λίμνες Πλίτβιτσε στην Κροατία - RIA Novosti, 1920, 15/09/2025
CC BY 2.0 / Τζίμι Χάρις / Εθνικό Πάρκο Λιμνών Πλίτβιτσε
Σοβαρές συνέπειες
Στον πραγματικό τομέα, απολύθηκαν 18 χιλιάδες άτομα. Στο αποκορύφωμα της COVID-19, 18,7 χιλιάδες έχασαν τις δουλειές τους και κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2009 - 27,3 χιλιάδες.
Στη Γερμανία, ο αριθμός των ανέργων ξεπέρασε τα τρία εκατομμύρια για πρώτη φορά εδώ και δέκα χρόνια, ανέφερε η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης της Γερμανίας. Σύμφωνα με το Reuters, η εποχικά προσαρμοσμένη ανεργία παραμένει στο 6,3% και οι κενές θέσεις εργασίας στην αγορά εργασίας δεν αυξάνονται. Έτσι, τον Αύγουστο καταμετρήθηκαν μόνο 631 χιλιάδες προσφορές - 68 χιλιάδες λιγότερες από ό,τι πριν από ένα χρόνο.
Δεν υπάρχουν ακόμη σημάδια βελτίωσης της κατάστασης, οι προοπτικές είναι μάλλον ζοφερές. Με την ανεργία δέκα τοις εκατό, προκύπτουν σοβαρές δυσαναλογίες στα εισοδήματα του πληθυσμού και υπερβολική φορολογική επιβάρυνση των εργαζομένων, λέει ο Σεργκέι Ζαϊνουλίν.
Στη Γερμανία, δεν έχουν ακόμη σκεφτεί τίποτα καλύτερο από το να κάνουν τη ζωή των μεταναστών πιο δύσκολη. Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ζήτησε να γίνει πιο δύσκολη η απόκτηση υπηκοότητας αυξάνοντας την απαιτούμενη περίοδο διαμονής στη χώρα, και τον Ιούλιο, οι επικεφαλής των Υπουργείων Εσωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Πολωνίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας και της Δανίας υπέγραψαν μια συμβολική συμφωνία συνεργασίας στην καταπολέμηση των παράνομων μεταναστών.
Η γαλλική κυβέρνηση πρότεινε επίσης για άλλη μια φορά στους πολίτες να «σφίξουν το ζωνάρι τους» και να εργαστούν σκληρότερα: το σχέδιο προϋπολογισμού που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο δεν προβλέπει τιμαριθμική αναπροσαρμογή των συντάξεων και των κοινωνικών παροχών, αλλά αρκετές αργίες θα πρέπει να γίνουν εργάσιμες ημέρες. Επιπλέον, στο υπουργείο Άμυνας διατίθενται επιπλέον 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ «λόγω της επιδεινούμενης κατάστασης» με την ασφάλεια στον κόσμο. Όλα αυτά εξόργισαν τον πληθυσμό και ένα κύμα μαζικών αναταραχών σάρωσε αμέσως τη χώρα .
Διαμαρτυρίες στο Παρίσι - RIA Novosti, 1920, 15/09/2025
© RIA Novosti / Evgeny Poloyko
Μεταβείτε στην τράπεζα μέσων
Διαμαρτυρίες στο Παρίσι
Δεν θα είναι δυνατό να διορθωθεί γρήγορα η κατάσταση, δηλώνουν οι αναλυτές. Είναι απαραίτητο να αναθεωρηθεί η οικονομική στρατηγική με επίκεντρο την υποστήριξη της εγχώριας παραγωγής και τη δημιουργία σταθερών οικονομικών δεσμών με το εξωτερικό. Στην καλύτερη περίπτωση, αυτό θα διαρκέσει δύο έως τρία χρόνια, πιστεύει ο Ράντι. «Φυσικά, αυτή η επιλογή προϋποθέτει την ταχύτερη δυνατή σταθεροποίηση στην Ουκρανία, μείωση των τιμών ενέργειας, προσαρμογή των αλυσίδων εφοδιασμού και χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ», λέει.
Εάν οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξηθούν, η απειλή μιας παγκόσμιας ύφεσης είναι αρκετά πραγματική και η κατάσταση στην ΕΕ θα περιπλακεί από κοινωνικές αναταραχές και μια επιδεινούμενη ενεργειακή κρίση στο πλαίσιο μιας επιβράδυνσης στην πράσινη μετάβαση. Στη συνέχεια, θα χρειαστούν πέντε έως δέκα χρόνια για να ανακάμψει ο πραγματικός τομέας.
Εργασίες σε εργοστάσιο κατασκευής μηχανημάτων στη Γερμανία - RIA Novosti, 1920, 15/09/2025
© Φωτογραφία AP/Matthias Schrader
Εργασίες σε εργοστάσιο κατασκευής μηχανημάτων στη Γερμανία







Comments