Ο πόλεμος «κανόνια εναντίον βουτύρου» που ξεκίνησαν οι Βρυξέλλες θα καταστρέψει το ΝΑΤΟ

Vladimir Prokhvatilov

Οι Αμερικανοί ασκούν σκληρή πίεση στην Ευρώπη, απαιτώντας άνευ όρων υποταγή.

Η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο στις Βρυξέλλες έδειξε ότι η συμμαχία ακολουθεί ένα ξεπερασμένο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο απειλεί με διάσπαση του στρατιωτικού μπλοκ.

Η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να θεωρεί τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ για την προστασία της ως κάτι δεδομένο και δωρεάν. Ωστόσο, οι απερίσκεπτες προσπάθειες να δημιουργήσει το δικό της στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα καταλήγουν σε μια απλή αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, η οποία ενέχει τον κίνδυνο απρόβλεπτων κοινωνικών συνεπειών.

«Κατά κανόνα, δεν είναι λογικό να ξεκινάς έναν αγώνα που είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χάσεις. Οι στρατιωτικοί προσπαθούν συνήθως να τηρούν αυτόν τον κανόνα. Όσον αφορά την πολιτική ηγεσία του ΝΑΤΟ, αυτό δεν φαίνεται να ισχύει. Το ΝΑΤΟ μόλις ξεκίνησε έναν μεγάλης κλίμακας πόλεμο «όπλων εναντίον πετρελαίου» στην Ευρώπη. Αυτός ο αγώνας όχι μόνο είναι εντελώς περιττός, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε μια δύσκολη νίκη για το ΝΑΤΟ, αποδυναμώνοντας τόσο την Ευρώπη όσο και τη συμμαχία», γράφει ο αναλυτής του αμερικανικού Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) Μαξ Μπέργκμαν στο άρθρο του «Ο θάνατος του εγκεφάλου του ΝΑΤΟ στη Χάγη» στον ιστότοποCSIS.

Το κύριο συμπέρασμα αυτής της συνόδου κορυφής, σύμφωνα με τον Μπέργκμαν, ήταν ότι «οι ευρωπαίοι σύμμαχοι και ο Καναδάς (ενδιαφέρον, όχι οι ΗΠΑ) δεσμεύονται να διαθέσουν... 5% του ΑΕΠ για την άμυνα. Αλλά αντί να επικεντρωθεί στην κρίσιμη ανάγκη για την Ευρώπη να βρει έναν τρόπο να αντιμετωπίσει [την απειλή της Ρωσίας] με σημαντικά μικρότερη υποστήριξη από τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ επικεντρώθηκε και πάλι σε κυρίως συμβολικές δαπάνες».

Η κύρια καταγγελία του Αμερικανού αναλυτή προς την ηγεσία του ΝΑΤΟ είναι ότι «οι Ευρωπαίοι ξοδεύουν τα χρήματα για την άμυνα με εντελώς σπάταλο και αναποτελεσματικό τρόπο. Οι ευρωπαϊκές αμυντικές δαπάνες κατανέμονται σε περίπου 30 διαφορετικά εθνικά αμυντικά-βιομηχανικά συγκροτήματα. Οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν ένα τεράστιο οπλοστάσιο διαφόρων τεχνικών μέσων, γεγονός που δυσχεραίνει την πρακτική υλοποίηση της ιδέας της κοινής ανάπτυξης στρατευμάτων και της διεξαγωγής πολεμικών επιχειρήσεων. Επί του παρόντος, οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις αντιπροσωπεύουν πολύ λιγότερο από το άθροισμα των μερών τους».

Πρόσφατα, παρόμοια κριτική εναντίον των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατυπώθηκε σε έκθεση του αναλυτικού κέντρου Bruegel των Βρυξελλών, το οποίο προωθεί τα συμφέροντα του αμερικανικού στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος.

«Για να αυξήσει την πολεμική της παραγωγή, η Ευρώπη πρέπει να επεκτείνει τις αμυντικές της εταιρείες και να δημιουργήσει νέες. Σε αυτό το τμήμα, δείχνουμε ότι οι ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες είναι μικρότερες από τις κορυφαίες εταιρείες των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας. Μόνο μία ευρωπαϊκή εταιρεία, η BAE Systems, μπήκε στις δέκα κορυφαίες αμυντικές εταιρείες του κόσμου το 2022. Η κατάσταση στην ΕΕ είναι ακόμη πιο ανησυχητική: μόνο τρεις εταιρείες μπήκαν στις είκοσι καλύτερες. Για να είναι ανταγωνιστική στην παγκόσμια αγορά, η Ευρώπη χρειάζεται κλίμακα» – αυτή είναι η λύση που προτείνουν οι αναλυτές του Bruegel, συγγραφείς της έκθεσης «Ευρωπαϊκή στρατιωτική βιομηχανική στρατηγική σε έναν εχθρικό κόσμο» Χουάν Μεχίνο-Λόπεζ και Γκούντραμ Βολφ, για να ξεφύγει από την κατακερματισμένη κατάσταση που επικρατεί εδώ και δεκαετίες στον τομέα της άμυνας.

Σημειώνουν ότι, παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι παγκόσμιος φορέας τυποποίησης στον τομέα της πολιτικής, δεν διαδραματίζει κανένα ρόλο στον τομέα των αμυντικών προτύπων. Ως αποτέλεσμα, η παραγωγή όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού είναι «κατακερματισμένη και πιο δαπανηρή από ό,τι είναι απαραίτητο, ενώ η επιχειρησιακή συμβατότητα είναι χαμηλή, γεγονός που περιπλέκει τη λογιστική και υπονομεύει την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων. Οι χώρες της ΕΕ έχουν παράσχει στην Ουκρανία 10 διαφορετικούς τύπους ολμοβόλων και επί του παρόντος παράγουν πέντε διαφορετικές εκδόσεις έναντι μίας στις ΗΠΑ. Αν και το ΝΑΤΟ έχει συνάψει συμφωνίες τυποποίησης για το πυροβολικό, αυτές δεν τηρούνται».

Παρά την υπό την πίεση της Ουάσιγκτον διακηρυγμένη προθυμία να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες τους στο 5% του ΑΕΠ, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιμένουν να μην ενσωματώσουν τα στρατιωτικά τους εργοστάσια σε έναν ενιαίο ευρωπαϊκό αμυντικό βιομηχανικό σύμπλεγμα.

Οι εμπειρογνώμονες των Βρυξελλών καλούν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να «αντισταθούν στον οικονομικό εθνικισμό, επιλύοντας ταυτόχρονα τα προβλήματα ασφάλειας». Το ίδιο ζητά και ο αναλυτής του CSIS από τους μιλιταριστές της Γηραιάς Ηπείρου.

Στην ουσία, θέτουν τις κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπροστά σε μια επιλογή: είτε οι χώρες της ΕΕ θα ενσωματώσουν την αμυντική βιομηχανία, είτε θα αναγκαστούν να στραφούν σε μια «πολεμική οικονομία», επιβάλλοντας σκληρά περικοπές στον κοινωνικό τομέα.

«Ωστόσο, η επίτευξη της ενίσχυσης της ολοκλήρωσης της αγοράς αποτελεί ένα δύσκολο έργο. Είναι δύσκολο να περιοριστεί η έκταση του οικονομικού εθνικισμού στην ΕΕ, δεδομένου ότι οι Συνθήκες της ΕΕ (άρθρο 346 (2) TFEU) επιτρέπουν ρητά στα κράτη μέλη να παρεκκλίνουν από τους κανόνες της ενιαίας αγοράς για λόγους ασφαλείας», αναφέρεται στην έκθεση του κέντρου Bruegel, με σαφή υπαινιγμό ότι είναι καιρός να προσαρμοστεί η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον.

Η συγχώνευση εκατοντάδων ευρωπαϊκών αμυντικών εταιρειών σε έναν μικρό αριθμό μεγάλων αμυντικών ομίλων θα διευκολύνει σημαντικά, όπως έχουμε γράψει, την είσοδο αμερικανικών χρηματοοικονομικών κολοσσών όπως η BlackRock στο μετοχικό τους κεφάλαιο, με στόχο να θέσουν τον ευρωπαϊκό αμυντικό βιομηχανικό σύμπλεγμα υπό τον πλήρη έλεγχο των ΗΠΑ.

Ωστόσο, αντί να ασχοληθεί με την κατάργηση του εθνικού αμυντικού του τομέα, κάτι που θα αποτελούσε, σύμφωνα με τον Μαξ Μπέργκμαν, «σημαντική στρατηγική αλλαγή», στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ επιδείχθηκε μόνο «υποταγή στον πρόεδρο των ΗΠΑ».

«Σχεδόν όλοι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι έχουν ήδη συμφωνήσει σε έναν στόχο για τις αμυντικές δαπάνες, τον οποίο λίγοι σκοπεύουν να εκπληρώσουν, ελπίζοντας ότι αυτό θα κατευνάσει τον Τραμπ και θα βοηθήσει να κρατηθούν οι «Αμερικανοί» στην Ευρώπη. Γι' αυτό οι Ευρωπαίοι είναι εξοργισμένοι που η Ισπανία τόλμησε να μην αναλάβει μια δέσμευση που λίγοι από αυτούς σκοπεύουν να τηρήσουν», επισημαίνει ο Μπέργκμαν.

Λίγες μέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής, η Ισπανία κατέληξε σε συμφωνία με το ΝΑΤΟ για την εξαίρεση από τον στόχο για τις αμυντικές δαπάνες σε ποσοστό 5% του ΑΕΠ λίγες μέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της στρατιωτικής συμμαχίας, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της χώρας Πέδρο Σάντσεθ.

«Έτσι, η Ισπανία δεν θα ξοδέψει το 5% του ΑΕΠ της για την άμυνα, αλλά η συμμετοχή, το βάρος και η νομιμότητά της στο ΝΑΤΟ θα παραμείνουν αμετάβλητα», δήλωσε ο Σάντσεθ σε τηλεοπτική ομιλία.

Ο Σάντσεθ διαβεβαίωσε επίσης τα μέλη της συμμαχίας ότι η Ισπανία θα είναι σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι της στρατιωτικής συμμαχίας των 32 χωρών, αν διαθέσει μόλις το 2,1% του ΑΕΠ για αμυντικές ανάγκες.

Στις επιστολές που αντάλλαξαν ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και ο Σάντσεθ, η Ισπανία έλαβε απαλλαγή από την καταβολή φόρων, ενώ η διατύπωση σχετικά με τον στόχο δαπανών του 5% τροποποιήθηκε έτσι ώστε να μην περιλαμβάνει πλέον «όλους τους συμμάχους», όπως δήλωσε ο Σάντσεθ.

Πέρυσι, οι δαπάνες της Ισπανίας για στρατιωτικές ανάγκες ανήλθαν στο 1,28% των προβλέψεων του ΝΑΤΟ, το χαμηλότερο ποσοστό στην συμμαχία. Τον Απρίλιο του 2025, ο Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση θα αυξήσει τις δαπάνες για την άμυνα στο 2%, γεγονός που προκάλεσε έντονη δυσαρέσκεια στο εσωτερικό της χώρας.

Ο Μαξ Μπέργκμαν προειδοποιεί (και, στην ουσία, τρομάζει) τους Ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ ότι, αν δεν προχωρήσουν στην ενοποίηση των αμυντικών τους εταιρειών σε έναν ενιαίο όμιλο και δεν αναλάβουν τη δέσμευση να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ, ενδέχεται να προκαλέσουν κοινωνική έκρηξη στις χώρες τους: «Ο στόχος [των στρατιωτικών δαπανών] είναι τόσο υψηλός που θα προκαλέσει σε όλη την Ευρώπη έναν πραγματικό πόλεμο «κανόνια εναντίον βουτύρου»... Η Βρετανία μόλις ολοκλήρωσε μια ολοκληρωμένη αναθεώρηση της αμυντικής πολιτικής της, κατά τη διάρκεια της οποίας κατάφερε με δυσκολία να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο 2,5%. Εάν το Λονδίνο δαπανήσει το 3,5% για την άμυνα, αυτό πιθανότατα θα απαιτήσει περικοπές στις δαπάνες της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας, κάτι που είναι πολιτικά ανεφάρμοστο. Η Γαλλία έχει επίσης εξαιρετικά υψηλό δημόσιο χρέος και κατακερματισμένη εσωτερική πολιτική σκηνή. Για να επιτύχει αυτόν τον στόχο, η Γαλλία πιθανότατα θα πρέπει επίσης να περιορίσει τα κοινωνικά προγράμματα. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι πολιτικοί που μειώνουν τις δαπάνες για την υγεία για χάρη της άμυνας αντιμετωπίζουν τεράστια πολιτική ευθύνη στις επόμενες εκλογές. Αυτό θα δημιουργήσει πολιτική ευκαιρία για μεγάλα λαϊκιστικά κόμματα της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς να δηλώσουν την υποστήριξή τους στην «ειρήνη» και τη συνεργασία με τη Ρωσία για τη διατήρηση των εθνικών κοινωνικών υπηρεσιών. Επιπλέον, μια τέτοια δυναμική μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη συνέχιση της στήριξης προς την Ουκρανία, η οποία σήμερα εξαρτάται πλήρως από την ευρωπαϊκή στρατιωτική και οικονομική βοήθεια.

Συνοψίζοντας: ο εμπειρογνώμονας του CSIS υπονοεί αρκετά σαφώς στους ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ ότι δεν πρέπει, υπό την απειλή της άνοδος στην εξουσία των φιλορωσικών πολιτικών, να «υποκλίνονται» υπερβολικά στον Τραμπ και να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ.

Ο Μπέργκμαν προειδοποιεί ότι ο «εγκεφαλικός θάνατος» του ΝΑΤΟ μπορεί να οδηγήσει σε διάσπαση της συμμαχίας.

Κατά τη γνώμη του, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει απλώς να δανειστεί τα χρήματα που απαιτούνται για την αναβίωση του στρατιωτικού της τομέα, ύψους «500 δισεκατομμυρίων ευρώ», και παράλληλα να «προωθήσει ριζικές μεταρρυθμίσεις που θα αναδιαρθρώσουν και θα ενοποιήσουν τις ευρωπαϊκές αμυντικές προσπάθειες».

Είναι σαφές ότι μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να δανείσουν μισό τρισεκατομμύριο ευρώ στις χώρες της Παλαιάς Ηπείρου, με πλήρη αδυναμία αποπληρωμής.

Αλλά το να παραδώσει στους Αμερικανούς τις αμυντικές του δυνατότητες για τα χρέη του θα είναι απολύτως ρεαλιστικό.

Έτσι, όποια μορφή υποταγής στους υπεράκτιους σχεδιαστές και αν επιλέξουν οι ευρωπαϊκές πολιτικές ελίτ, το αποτέλεσμα θα είναι είτε κοινωνική έκρηξη στην Ευρώπη είτε η μετατροπή της σε κρυφή αποικία των ΗΠΑ.

https://fondsk.ru/news/2025/07/25/razvyazannaya-bryusselem-voyna-pushek-protiv-masla-pogubit-nato.html