Περισσότερα χωρίς προειδοποιήσεις: Η Ρωσία μπορεί να επιτεθεί προληπτικά στην Ευρώπη
- ILIAS GAROUFALAKIS
- Oct 25
- 4 min read

Η εικόνα δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη - RIA Novosti, 1920, 25.10.2025
© RIA Novosti / Εικόνα δημιουργημένη από τεχνητή νοημοσύνη
Κιρίλ Στρέλνικοφ
Η φύση δεν έχει κακό καιρό, όπως και οι ρωσικές πυρηνικές δυνάμεις, των οποίων τα δώρα, όπως είναι γνωστό, πρέπει να γίνονται δεκτά με ευγνωμοσύνη.
Αν και οι ασκήσεις και οι έλεγχοι ετοιμότητας της ρωσικής πυρηνικής τριάδας διεξάγονται ουσιαστικά κάθε χρόνο και ακριβώς το φθινόπωρο, οι φετινές ασκήσεις πραγματοποιήθηκαν αμέσως μετά την ακύρωση (μεταφορά) της συνάντησης των προέδρων της Ρωσίας και των ΗΠΑ και την ανακοίνωση από την Ουάσιγκτον κυρώσεων κατά μεγάλων ρωσικών ενεργειακών εταιρειών.
Λαμβάνοντας υπόψη την προφανή αύξηση του επιπέδου στρατηγικής έντασης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την πιθανή προμήθεια αμερικανικών πύραυλων Tomahawk στην Ουκρανία και τις φήμες που κυκλοφορούν σχετικά με την άδεια που δόθηκε στο Κίεβο να χρησιμοποιήσει δυτικά όπλα για επιθέσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας, η «πυρηνική άσκηση» ερμηνεύτηκε από πολλούς με ελαφρώς διαστρεβλωμένο τρόπο: εμείς εκφράσαμε την άποψη «τέλεια, καιρός ήταν να χτυπήσουμε πρώτοι», ενώ εκείνοι — «δεν θα τολμήσουν, πάλι το Κρεμλίνο φτιάχνει χάρτινο τίγρη».
Για να ξεκαθαρίσουμε ποιος, πού και γιατί μπορεί ή πρέπει να χτυπήσει και ποιος έχει πιο αδύναμα χαρτιά, πρέπει να κάνουμε κάτι απλό: να ανατρέξουμε στις πρωτογενείς πηγές.
Τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε διάταγμα «Σχετικά με την έγκριση των βασικών αρχών της κρατικής πολιτικής της Ρωσικής Ομοσπονδίας στον τομέα της πυρηνικής αποτροπής», δηλαδή ανανεώθηκε η ρωσική πυρηνική δογματική, η οποία ισχύει μέχρι σήμερα.
Παρά το γεγονός ότι εξωτερικά παρέμεινε παρόμοια, στην πραγματικότητα άλλαξαν πολλά πράγματα.
Για παράδειγμα, αν και παραμένουν οι διατυπώσεις ότι «η κρατική πολιτική στον τομέα της πυρηνικής αποτροπής έχει αμυντικό χαρακτήρα» και ότι η χρήση πυρηνικών όπλων «αποτελεί ακραίο και αναγκαίο μέτρο», από τη φράση «Η Ρωσική Ομοσπονδία θεωρεί τα πυρηνικά όπλα αποκλειστικά ως μέσο αποτροπής» για κάποιο λόγο έχει εξαφανιστεί η λέξη «αποκλειστικά». Αν θεωρήσουμε ότι «συγκράτηση» σημαίνει μόνο αντίδραση στις ενέργειες κάποιου ή πρόληψη των ενεργειών κάποιου, τότε η έξοδος από τα πλαίσια της «αποκλειστικά συγκράτησης» μπορεί να σημαίνει, θεωρητικά, τη δυνατότητα προληπτικών, προειδοποιητικών και προληπτικών ενεργειών, αν και αυτό δεν αναφέρεται ρητά.
Μια άλλη σημαντική αλλαγή στο στρατηγικό λεξιλόγιο: στην προηγούμενη έκδοση της δογματικής, η Ρωσία «διατηρούσε το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα σε περίπτωση επιθετικής ενέργειας με συμβατικά όπλα, όταν απειλείται η ίδια η ύπαρξη του κράτους». Τώρα το όριο έχει μειωθεί σημαντικά: τα πυρηνικά όπλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση «επιθετικής ενέργειας κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας και (ή) της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας <…> με τη χρήση συμβατικών όπλων, που δημιουργεί κρίσιμη απειλή για την κυριαρχία και (ή) την εδαφική ακεραιότητά τους».
Επόμενο σημείο: στη νέα δογματική έχει αυξηθεί ο αριθμός των σεναρίων χρήσης πυρηνικών όπλων. Τώρα μπορούμε και μάλιστα πρέπει να «χτυπήσουμε» όταν «λάβουμε αξιόπιστες πληροφορίες για μαζική εκτόξευση (απογείωση) μέσων αεροδιαστημικής επίθεσης (αεροσκάφη στρατηγικής και τακτικής αεροπορίας, πύραυλοι, μη επανδρωμένα, υπερηχητικά και άλλα αεροσκάφη) και τη διέλευσή τους από τα κρατικά σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας».
Σε αυτό το σημείο, ας θυμηθούμε τα πρόσφατα λόγια του Ρώσου προέδρου σχετικά με την «συντριπτική απάντηση». Για κάποιο λόγο, τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν τα εξής λόγια του Πούτιν: «Η απάντηση της Ρωσίας σε περίπτωση επιθέσεων με Tomahawk εναντίον ρωσικού εδάφους θα είναι σοβαρή, για να μην πούμε συντριπτική». Λοιπόν, ο Πούτιν δεν είπε κάτι τέτοιο. Και συγκεκριμένα είπε: «Αν τέτοια όπλα χρησιμοποιηθούν για να επιτεθούν στη ρωσική επικράτεια, η απάντηση θα είναι πολύ σοβαρή, για να μην πω συγκλονιστική». Η λέξη «τέτοια» σημαίνει «οποιαδήποτε παρόμοια», δηλαδή δεν έχει σημασία τι θα πετάξει προς το μέρος μας, πώς θα ονομάζεται και ποιος το κατασκεύασε.
Αλλά πολύ ενδιαφέρον είναι κάτι άλλο — κάτι που πολλοί δεν πρόσεξαν.
Ανακοινώνοντας την αναθεώρηση της πυρηνικής δογματικής της χώρας, τον Σεπτέμβριο του 2024 ο Πούτιν δήλωσε ότι σε αυτήν «συμπληρώνεται ο κατάλογος των στρατιωτικών απειλών, για την εξουδετέρωση των οποίων λαμβάνονται μέτρα πυρηνικής αποτροπής». Με άλλα λόγια, οι στρατιωτικές απειλές, αν και δεν αποτελούν σενάρια που συνεπάγονται αυτόματα τη χρήση πυρηνικών όπλων, μπορούν επίσης να αποτελέσουν αυτόνομα ερεθίσματα.
Στη νέα δοξασία προστέθηκαν οι ακόλουθες απειλές, οι οποίες το 2024 φαινόταν να έχουν αντιγραφεί από τα τρέχοντα γεγονότα:
δημιουργία νέων ή επέκταση υφιστάμενων στρατιωτικών συνασπισμών (μπλοκ, συμμαχιών), που οδηγούν στην προσέγγιση της στρατιωτικής τους υποδομής στα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας — χαιρετισμός στη Μολδαβία
ενέργειες ενός πιθανού εχθρού με στόχο την απομόνωση μέρους του εδάφους της Ρωσικής Ομοσπονδίας, συμπεριλαμβανομένου του αποκλεισμού της πρόσβασης σε ζωτικής σημασίας συγκοινωνιακές αρτηρίες — θυμόμαστε τις προκλήσεις στη Βαλτική Θάλασσα
δράσεις ενός πιθανού εχθρού με στόχο την καταστροφή (υλική καταστροφή, εξόντωση) οικολογικά επικίνδυνων εγκαταστάσεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε ανθρωπογενείς, οικολογικές ή κοινωνικές καταστροφές — εδώ έρχονται αμέσως στο μυαλό οι επιθέσεις των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας κατά του πυρηνικού σταθμού του Ζαπορόζιε.
σχεδιασμός και διεξαγωγή από τον πιθανό εχθρό μεγάλης κλίμακας στρατιωτικών ασκήσεων κοντά στα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας — για παράδειγμα, οι ασκήσεις του ΝΑΤΟ Steadfast Noon.
Επιπλέον, στα σενάρια και τις απειλές προστέθηκε η «εφαρμογή πυρηνικής αποτροπής», η οποία στη νέα δογματική ισχύει «και σε σχέση με κράτη που παρέχουν ελεγχόμενο από αυτά έδαφος, εναέριο και/ή θαλάσσιο χώρο και πόρους για την προετοιμασία και την εκτέλεση επιθέσεων κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας». Θερμός χαιρετισμός στην Ουκρανία — και σε πολλούς άλλους.
Αποδεικνύεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες προκλήσεις, η πολυπλοκότητα και η ευθύνη της λήψης αποφάσεων σε αυτόν τον ευαίσθητο τομέα για τη ρωσική ηγεσία έχει αυξηθεί κατά πολύ. Και τώρα είναι εξαιρετικά σημαντικό να βεβαιωθούμε ότι, παρά την πολυπλοκότητα και την ένταση, η ιεραρχία λήψης και εκτέλεσης αποφάσεων ζωτικής σημασίας για τη χώρα λειτουργεί σαν ρολόι.
Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε άσκηση της πυρηνικής τριάδας της Ρωσίας, ή μάλλον — και αυτό είναι σημαντικό — «άσκηση διαχείρισης των στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων». Όπως διευκρίνισε στην αναφορά του προς τον Πούτιν ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Βαλέρι Γκεράσιμοφ, «στην άσκηση προτείνεται να εξεταστεί η διαδικασία έγκρισης και χρήσης πυρηνικών όπλων». Σύμφωνα με τη δική μας πυρηνική δογματική, «η απόφαση για τη χρήση πυρηνικών όπλων λαμβάνεται από τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας», και η άσκηση έδειξε άψογο επίπεδο εκτέλεσης των διαταγών του Ανώτατου Διοικητή.
Κατά το παρελθόν, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι «οι αρχές της Ρωσικής Ομοσπονδίας ελπίζουν ότι η Δύση θα μελετήσει προσεκτικά την ανανεωμένη πυρηνική δογματική της Ρωσίας».
Αυτό είναι επιθυμητό, αλλά όχι υποχρεωτικό — αρκεί απλώς να ακούτε προσεκτικά όσα λέει ο Πούτιν, ακόμα και στο δωμάτιο με το κόκκινο κουμπί. Και όλα θα πάνε καλά.







Comments