Η Γαλλία σημειώνει ρεκόρ τριακονταετίας για τη φτώχεια
- ILIAS GAROUFALAKIS
- Jul 10
- 6 min read

Bladimir Prokhatilov
Η μισή από την φτωχή πληθυσμιακή ομάδα ζει με λιγότερα από χίλια ευρώ το μήνα
Στις 7 Ιουλίου, το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής της Γαλλίας (Insee) δημοσίευσε νέα ετήσια έκθεση, σύμφωνα με την οποία «το 2023 το ποσοστό του πληθυσμού της Γαλλίας που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας αυξήθηκε σε σύγκριση με το 2022 κατά σχεδόν 650 χιλιάδες άτομα και έφτασε το 15,4%, το υψηλότερο ποσοστό από το 1996, όταν άρχισαν να τηρούνται αυτά τα στατιστικά στοιχεία».
9,8 εκατομμύρια Γάλλοι βρέθηκαν κάτω από το όριο της φτώχειας, το οποίο ορίστηκε στα 1288 ευρώ το μήνα ανά άτομο, δηλαδή το 60% του μέσου εισοδήματος. Ιδιαίτερα αισθητή είναι η αύξηση της φτώχειας στις μονογονεϊκές οικογένειες: το 34,3% αυτών των νοικοκυριών βρέθηκε κάτω από το όριο της φτώχειας το 2023.
Από τη μία πλευρά, αυτό συνδέεται με την αύξηση του αριθμού των μικροεπιχειρηματιών που δηλώνουν χαμηλό εισόδημα. Από την άλλη πλευρά, με τη διακοπή των επιδομάτων για τη στήριξη της αγοραστικής δύναμης, τα οποία η κυβέρνηση παρείχε για την καταπολέμηση της απότομης αύξησης των τιμών μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι μισοί άνθρωποι που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ζουν με λιγότερα από 1041 ευρώ το μήνα.
Οι κατηγορίες που πλήττονται περισσότερο από τα υψηλότερα επίπεδα φτώχειας είναι οι άνεργοι (36,1 %), οι μονογονεϊκές οικογένειες (34,3 %), οι μόνοι άνθρωποι (20,3 %) και οι αυτοαπασχολούμενοι (19,2 %).
Ταυτόχρονα, το βιοτικό επίπεδο του 10% των πλουσιότερων πολιτών αυξήθηκε κατά 2,1%, κυρίως χάρη στην «αύξηση των χρηματοοικονομικών εσόδων, που οφείλεται στην αύξηση των επιτοκίων και στην αύξηση των επενδυτικών εσόδων, ιδίως από επενδύσεις και ασφάλειες ζωής», σημειώνει το INSEE, ενώ «η τελευταία φάση της απαλλαγής από τον φόρο κατοικίας για την κύρια κατοικία, η οποία το 2023 θα αφορά το 20% των πλουσιότερων φορολογούμενων νοικοκυριών».
«Αποτέλεσμα: η ανισότητα στη Γαλλία αυξάνεται και γίνεται όλο και πιο εμφανής, επιστρέφοντας σχεδόν στα επίπεδα της δεκαετίας του 1970. Το 20% των πλουσιότερων είχε εισόδημα 4,5 φορές υψηλότερο από το 20% των φτωχότερων.
Ορισμένα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια δεν βελτίωσαν την κατάσταση, όπως για παράδειγμα η μεταρρύθμιση του συστήματος ασφάλισης ανεργίας του 2021, η οποία έθεσε αυστηρότερους κανόνες για την καταβολή των επιδομάτων, γεγονός που έπληξε επίσης τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού», γράφει η εφημερίδα Midi Libre (Μονπελιέ). (Μονπελιέ).
Τα πλήρη στοιχεία για το προηγούμενο έτος δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, αλλά οι αναλυτές του Insee έχουν ήδη ανακοινώσει ότι το 12,7% του πληθυσμού της Πέμπτης Δημοκρατίας βρισκόταν σε κατάσταση οικονομικής και κοινωνικής στέρησης το 2024. Αυτοί οι άνθρωποι, για οικονομικούς λόγους, δεν μπορούν να καλύψουν τις δαπάνες για τουλάχιστον πέντε από τα δεκατρία στοιχεία της καθημερινής ζωής (θέρμανση κατοικίας, αγορά νέων ρούχων κ.λπ.).
Η υλική και κοινωνική στέρηση επικεντρώνεται στην αδυναμία κάλυψης των καθημερινών δαπανών.
Το 2024, στη Γαλλία πέθαναν 855 άστεγοι, αριθμός υψηλότερος από το 2023, σύμφωνα με τις μετρήσεις της οργάνωσης «Κολεκτίβα των νεκρών του δρόμου» (LesMortsdelaRue), που δημοσιεύθηκε από το France Inter τη Δευτέρα 19 Μαΐου. Η οργάνωση, που διεξάγει αυτή την απογραφή από το 2012, μέτρησε 855 νεκρούς που ζούσαν «τους τελευταίους τρεις μήνες πριν από το θάνατό τους» σε χώρους «μη προορισμένους για διαμονή» ή σε «επείγοντα ή προσωρινά καταλύματα». Το 2023, 735 άτομα πέθαναν στο δρόμο.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΜΚΟ «Les Morts de la Rue» («Οι νεκροί του δρόμου»), η μέση ηλικία αυτών των 855 ατόμων ήταν 48 έτη. Μεταξύ τους υπήρχαν 19 παιδιά ηλικίας κάτω των τεσσάρων ετών. Πέθαναν 703 άνδρες, 112 γυναίκες, 40 άτομα άγνωστου φύλου και ένα τρανσέξουαλ. «Πέθαναν σε δημόσιους δρόμους, σε προσωρινά καταφύγια, όπως πάρκινγκ, κλιμακοστάσια, εργοταξιακές καλύβες ή στο μετρό, καθώς και σε ιατρικά ιδρύματα και κατοικίες», αναφέρεται στο δελτίο τύπου της οργάνωσης.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ταμείου Στέγασης για τους Άπορους (πρώην Ταμείο του Αββα Πιερ), το 2025 ο αριθμός των αστέγων στη Γαλλία εκτιμάται σε περίπου 350.000 άτομα. Αυτό το ρεκόρ είναι 6% υψηλότερο από το 2023, όταν ο αριθμός τους ήταν 330.000, και υπερδιπλάσιος από το 2012, όταν, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Στατιστικής (INSEE), ο αριθμός των αστέγων ήταν 143.000 άτομα. Σε αυτόν τον αριθμό περιλαμβάνονται οι άστεγοι, τα άτομα που διαμένουν σε καταλύματα προσωρινής διαμονής, σε κέντρα για αιτούντες άσυλο ή σε χώρους που δεν προορίζονται για διαμονή (στους δρόμους, σε σκηνές, σε παραγκουπόλεις).
Σε συνέντευξη με το AFP, εκπρόσωποι του Ταμείου χαρακτήρισαν τα στοιχεία αυτά «ανησυχητικά», αλλά «καθόλου εκπληκτικά», λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση στην περιοχή και τη διακοπή των μέτρων για την αύξηση της αγοραστικής δύναμης.
«Οι διακοπές ρεύματος και φυσικού αερίου λόγω μη πληρωμής αυξάνονται με εκρηκτικούς ρυθμούς, ο αριθμός των ανθρώπων που παραπονιούνται για το κρύο στα σπίτια τους έχει σχεδόν διπλασιαστεί και παρατηρούμε απότομη αύξηση του αριθμού των εξώσεων από ενοικιαζόμενα καταλύματα», τονίζει ο Manuel Domerg, διευθυντής ερευνών του Ιδρύματος.
«Παρατηρούμε μια πολύ ανησυχητική τάση στην πολιτική δραστηριότητα, ή μάλλον στην πολιτική αδράνεια», πρόσθεσε. «Ο καιρός των μεμονωμένων μέτρων έχει περάσει. Χρειαζόμαστε διαρθρωτικά μέτρα».
«Την περασμένη εβδομάδα συναντηθήκαμε με τον πρωθυπουργό Φρανσουά Μπερά, ο οποίος αναφέρθηκε στον δεκαετή στόχο για τη μείωση της φτώχειας. Αυτό είναι καλό, αλλά με ποια μέσα θα επιτευχθεί;», αναρωτιέται η Ντελφίνα Ρουγιο, πρόεδρος της οργάνωσης Alerte, που συγκεντρώνει 37 οργανώσεις για την καταπολέμηση της φτώχειας.
«Μετά τις δηλώσεις για ανθρωπιά και υποστήριξη του μη κερδοσκοπικού τομέα, αναμένουμε από την κυβέρνηση να λάβει φιλόδοξα μέτρα και να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη», σημειώνει. «Ακούμε φήμες ότι ενδέχεται να περάσει ένας χρόνος χωρίς αύξηση των κοινωνικών παροχών: κάτι τέτοιο θα ήταν απαράδεκτο στις σημερινές συνθήκες».
Οι αιτίες της απότομης αύξησης του αριθμού των Γάλλων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, καθώς και του αριθμού των αστέγων, είναι προφανείς. Όλο και περισσότεροι πολίτες της Πέμπτης Δημοκρατίας χάνουν τη δουλειά τους.
Στο τέταρτο τρίμηνο του 2024, το ποσοστό ανεργίας στη Γαλλία αυξήθηκε κατά 4%, σημειώνοντας ρεκόρ τα τελευταία 10 χρόνια, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας.
«Κατά μέσο όρο, το τέταρτο τρίμηνο του 2024, στη Γαλλία, ο αριθμός των ατόμων που είναι εγγεγραμμένοι στο γραφείο ανεργίας (FranceTravail) και υποχρεούνται να αναζητήσουν εργασία ανέρχεται σε 5.495.100 άτομα. Στην ηπειρωτική Γαλλία, ο αριθμός των ανέργων της κατηγορίας Α (που δεν έχουν μόνιμη απασχόληση. – Σημ. συντ.) αυξήθηκε κατά 4,0% αυτό το τρίμηνο και κατά 3,7% σε ετήσια βάση», αναφέρεται στον ιστότοπο του υπουργείου.
Αναφέρεται ότι πρόκειται για την ταχύτερη αύξηση της ανεργίας τα τελευταία 10 χρόνια. Παράλληλα, στην ηπειρωτική Γαλλία, η αύξηση της ανεργίας μεταξύ των νέων ηλικίας κάτω των 25 ετών έφτασε το 8,5% το τελευταίο τρίμηνο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Insee, το 2023 το μέσο ποσοστό ανεργίας μεταξύ του ενεργού πληθυσμού της χώρας θα φτάσει το 7,4%.
Και η ανεργία – αδελφή της φτώχειας.
Μια κοινωνιολογική έρευνα που διεξήχθη από τις εταιρείες IFOP και Dons Solidaires έδειξε ότι οι μισοί Γάλλοι φοβούνται ότι δεν θα καταφέρουν να ζήσουν με το μισθό τους μέχρι το τέλος του μήνα (49%; -8 μονάδες σε σύγκριση με το 2024 και -4 μονάδες σε σύγκριση με το 2023), δύο στους πέντε πιστεύουν ότι μπορεί να βρεθούν κάτω από το όριο της φτώχειας (41%; -5 μονάδες σε σύγκριση με το 2024 και -6 μονάδες σε σύγκριση με το 2023), ενώ το ένα τέταρτο πιστεύει ότι θα χρειαστεί να προσφύγει σε συλλόγους για να εξασφαλίσει τρόφιμα (21%; -5 μονάδες σε σύγκριση με το 2024 και το 2023).
Αυξάνεται η ανησυχία των γονέων για το μέλλον των παιδιών τους, ανεξάρτητα από το επίπεδο των εισοδημάτων τους: το 78% δηλώνει ότι τα παιδιά τους θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες δυσκολίες στη μελλοντική τους ζωή από ό,τι οι ίδιοι.
Το ένα τέταρτο των Γάλλων (27%) δηλώνει ότι τα τελευταία δώδεκα μήνες δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα.
Αυτό αφορά κυρίως τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού: τα άτομα με χαμηλό εισόδημα και τα άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας (40 % και 55 % αντίστοιχα), καθώς και τις μονογονεϊκές οικογένειες (51 %).
Η έλλειψη μέσων διαβίωσης επηρεάζει, αν και σε μικρότερο βαθμό, τα κατώτερα στρώματα της μεσαίας τάξης (22%), τους νέους ηλικίας 18 έως 34 ετών και τις μονογονεϊκές οικογένειες χωρίς παιδιά. Μόνο οι ηλικιωμένοι και οι πλουσιότεροι Γάλλοι δεν αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.
Εάν στον κοινωνικό τομέα δεν διατίθενται χρήματα από τον γαλλικό προϋπολογισμό εδώ και 30 χρόνια, οι στρατιωτικές δαπάνες αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς.
Από το 2017, ο στρατιωτικός προϋπολογισμός της Γαλλίας αυξάνεται συνεχώς. Το 2021, η γαλλική κυβέρνηση ξόδεψε 49,4 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα. Ο προϋπολογισμός για το 2022 ήταν ακόμη υψηλότερος – οι δαπάνες για στρατιωτικές ανάγκες έφτασαν τα 49,6 δισεκατομμύρια ευρώ. Μέχρι το 2030, το Υπουργείο Άμυνας της Δημοκρατίας προβλέπει προϋπολογισμό ύψους περίπου 70 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Όμως, φαίνεται ότι αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί πολύ νωρίτερα. Τον Φεβρουάριο του 2025, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε την πρόθεσή του να διπλασιάσει τον στρατιωτικό προϋπολογισμό της χώρας.
Λοιπόν, αν η Γαλλία συνεχίσει να επιλέγει «όπλα αντί για βούτυρο», τότε υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι το επίπεδο της φτώχειας στη Γαλλία θα φτάσει σύντομα στα επίπεδα της εποχής της Ζακερίας.







Comments