- ILIAS GAROUFALAKIS
Ευρώπη - η μεγάλη μετάβαση

ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΔΕΝ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΣΤΑ SOCIAL MEDIA
ΟΠΟΙΟΣ ΘΕΛΕΙ ΕΡΧΕΤΑΙ ΕΔΩ ΚΑΙ ΔΙΑΒΆΖΕΙ
Η ΕΕ έχει σοβαρά προβλήματα, αλλά είναι πολύ νωρίς για να μιλάμε για παρακμή
Vladimir Kudryavtsev
Ο Πάτρικ Μπιουκάναν (πρώην βοηθός του προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον, πρώην υποψήφιος πρόεδρος, συγγραφέας πολλών βιβλίων και ιδρυτής του The American Conservative) δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο με τίτλο "Η παρακμή της Ευρώπης", στο οποίο επανέλαβε αυτό που έχει πει συχνά: το μέλλον ανήκει στην Ασία, η στροφή της Αμερικής προς την Κίνα και την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού είναι μια σταθερή αξία και η Ευρώπη είναι παρελθόν (δεν υπάρχει ενότητα, το ΝΑΤΟ αποδυναμώνεται κ.λπ.).
Αυτό εγείρει δύο ερωτήματα. Πρώτον - είναι η Ευρώπη πραγματικά τόσο κακή ή είναι ο ασθενής ασθενής ζωντανός παρά νεκρός; Το δεύτερο είναι αν η Αμερική αποσύρεται από την Ευρώπη;

Η κρίση στην ΕΕ
Για το πρώτο ερώτημα, έρχεται αμέσως στο μυαλό μας το κλασικό έργο του Όσβαλντ Σπένγκλερ, Η παρακμή της Ευρώπης (1918-1922). Ωστόσο, πολλά έχουν αλλάξει από τότε: η Ευρώπη κατάφερε να επιβιώσει από τον καταστροφικό Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μπήκε σε έναν κύκλο ολοκλήρωσης με τη μορφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κατάσταση σήμερα είναι ριζικά διαφορετική, ήδη επειδή δεν πρόκειται για μια "κυλιόμενη" (;) Ευρώπη κρατών, στην οποία όλοι είναι εναντίον όλων, αλλά για ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σύνολο με ένα ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, με υπερεθνικούς θεσμούς εξουσίας.
Με άλλα λόγια, αν η Ευρώπη καταρρέει σήμερα, αυτό συμβαίνει από ένα υψηλότερο επίπεδο (την Ευρωπαϊκή Ένωση). Αν και θα ήταν πρόωρο να μιλήσουμε ακόμη και για παρακμή της ΕΕ: η σημερινή κατάσταση της Ένωσης, την οποία ο Buchanan θεωρεί ως ηλιοβασίλεμα, μπορεί μάλλον να περιγραφεί ως μια φάση μεγάλης μετάβασης με άγνωστη έκβαση (η φάση αυτή συμπίπτει με τη μετάβαση ολόκληρου του συστήματος διεθνών σχέσεων, καθιστώντας τον κόσμο όλο και πιο τεταμένο). Η Ευρώπη μπορεί να επιλέξει είτε τη βαθιά αποσύνθεση (τη διάλυση της ΕΕ και των επιμέρους κρατών) είτε την ομοσπονδιοποίηση (πλήρη ή μερική, κατά την οποία όσοι είναι προσηλωμένοι στην εθνική κυριαρχία είτε θα παραμείνουν εκτός ΕΕ είτε θα ζουν εντός του μπλοκ με διαφορετικούς κανόνες από εκείνους του ολοκληρωμένου πυρήνα).

Κρίση στην ΕΕ
Τούτου λεχθέντος, το Brexit και η αντιπαράθεση μεταξύ των Βρυξελλών και της Βαρσοβίας και της Βουδαπέστης (η οποία έγινε ιδιαίτερα οξεία μετά την ψήφιση ενός νόμου που απαγορεύει την προπαγάνδα της ιδεολογίας ΛΟΑΤ στην Ουγγαρία και την απόφαση του πολωνικού Συνταγματικού Δικαστηρίου για την υπεροχή του πολωνικού δικαίου έναντι του ευρωπαϊκού δικαίου) θα πρέπει να θεωρηθεί ως το έναυσμα για μια τελική απόφαση σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το ερώτημα είναι λοιπόν: Ποιο σενάριο είναι πιο πιθανό; Οι σκεπτικιστές θα πουν ότι, πρώτον, η ΕΕ δεν διαθέτει αναπτυξιακή ιδεολογία και ότι η ιδέα της αξιακής δύναμης εκφυλίζεται σε μια καταστροφική μεταμοντέρνα αντίληψη απεριόριστης ανοχής που αποξενώνει τις παραδοσιακά συντηρητικές κοινωνίες. Δεύτερον, το έπος του κορωναϊού έδειξε ότι σε μια κρίσιμη κατάσταση στην Ευρώπη ο καθένας για τον εαυτό του και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ είναι αναποτελεσματικά. Τρίτον, το εθνοτικό πρόσωπο της Ευρώπης αλλάζει και οι μετανάστες αρχίζουν να της επιβάλλουν τους τρόπους τους (θυμηθείτε την επιστολή των Γάλλων στρατηγών).
Τέλος, υπάρχει οξύ έλλειμμα ηγεσίας στον Παλαιό Κόσμο. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσπαθεί να υψώσει τη σημαία της ενωμένης Ευρώπης, αλλά δεν είναι Ναπολέων. Η μακροχρόνια καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ δεν υπήρξε ιδιαίτερα εξαιρετική από άποψη πολιτικού χαρίσματος και δυναμισμού, αλλά οι διάδοχοί της δεν φτάνουν καν στο επίπεδό της.

Ο Μακρόν
Οι αισιόδοξοι θα ανταπαντήσουν: Σύμφωνα με τη Eurostat, η ευρωπαϊκή οικονομία έχει ανακάμψει από τα μέτρα καραντίνας και απομόνωσης ταχύτερα από το αναμενόμενο, οι καταναλωτικές δαπάνες αυξάνονται - οι άνθρωποι έχουν επιστρέψει στα καταστήματα, τα ξενοδοχεία και τους προορισμούς διακοπών. Και συνολικά, η δυναμική του ΑΕΠ της ΕΕ και ο ρόλος του ευρώ ως παγκόσμιου νομίσματος υποδηλώνουν ότι το μπλοκ διαθέτει ένα σοβαρό απόθεμα οικονομικής ισχύος και επιρροής. Τα ευρωπαϊκά υπερεθνικά θεσμικά όργανα εξουσίας, παρ' όλη τη γραφειοκρατία και την πολυπλοκότητα της λήψης αποφάσεων σε αυτά, είναι σε θέση να βρίσκουν συμβιβασμούς ακόμη και στις πιο δύσκολες καταστάσεις. Υπάρχει πρόβλημα ηγετών σε ευρωπαϊκή κλίμακα, αλλά η ατζέντα της ολοκλήρωσης συνεχίζεται.

ΑΕΠ της ΕΕ ανά έτος σε δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Πηγή: take-profit.org
Για παράδειγμα, οι συζητήσεις για την ανάγκη δημιουργίας ενός στρατού της ΕΕ έχουν πρόσφατα αναζωπυρωθεί. Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε ευθέως: "Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή αμυντική ένωση". Και εδώ είναι η ώρα να απαντήσουμε στο δεύτερο ερώτημα του άρθρου, τι γίνεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες;
Από τη μία πλευρά, η Ουάσινγκτον δεν έχει πρόβλημα να εκμεταλλεύεται τους Ευρωπαίους (για να τους παγιδεύσει) στον αγώνα της κατά της Κίνας και της Ρωσίας - δεν ήταν τυχαίο που ο Τζο Μπάιντεν πέρασε τον ωκεανό και εφηύρε τη "σύνοδο κορυφής των δημοκρατιών" για να καταπολεμήσει το παγκόσμιο αυταρχικό κακό. Επιπλέον, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ έχουν ατελείωτα πιστούς συμμάχους στην Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής, οι οποίοι προσπαθούν σκληρά να μην κόψουν (ή τουλάχιστον να μην συμπιέσουν) τον ομφάλιο λώρο της διατλαντικής εξάρτησης της Ευρώπης από την Αμερική. Από την άλλη πλευρά, οι ιστορίες με τον Nord Stream 2 (όταν η Ουάσινγκτον υποχώρησε, σηματοδοτώντας την αδυναμία της σε αυτό το θέμα) και η δημιουργία της AUKUS (με τη δημόσια ταπείνωση της Γαλλίας και την υποβάθμιση του ρόλου του ΝΑΤΟ) δείχνουν ότι οι Αμερικανοί δεν έχουν πλέον αρκετή δύναμη για να αναγκάσουν τους Ευρωπαίους να ενεργήσουν όπως θέλουν και επομένως είναι μάλλον έτοιμοι σήμερα να αφήσουν την Ευρώπη να αιωρείται ελεύθερη και να ενεργεί χωρίς να κοιτάζει πίσω.

Σημαίες της ΕΕ και των ΗΠΑ
Εν ολίγοις, τώρα είναι μια αποφασιστική στιγμή για την ΕΕ: πρέπει επιτέλους να αποφασίσει πώς θα ζήσει τη ζωή της, καθώς τόσο οι εσωτερικές (π.χ. η συμπεριφορά της Πολωνίας) όσο και οι εξωτερικές (η αλλαγή των προτεραιοτήτων της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ υπέρ της Ασίας) περιστάσεις ωθούν την Ένωση να το πράξει. Ταυτόχρονα, η Ευρώπη διαθέτει αρκετές δυνατότητες για να συνεχίσει επιτυχώς, με τη μία ή την άλλη μορφή, το σχέδιο ολοκλήρωσης και την ανεξάρτητη ανάπτυξή της. Το μόνο που απομένει είναι να ληφθεί μια απόφαση που θα βάλει τα σημεία του "i" και θα διασταυρώσει τα "t".

Λεζάντα: mintpressnews.com
https://www.fondsk.ru/news/2021/10/12/evropa-bolshoj-perehod-54659.html