Κατασκευή ΑΗΣ στο Καζακστάν: οι Γάλλοι υποκλίνονται ενάντια στην κοινή λογική

Dmitry NEFYODOV

Η επικείμενη επίσκεψη του Βλαντιμίρ Πούτιν στο Καζακστάν θα αποτελέσει γεγονός ορόσημο

Η Αστάνα υπολογίζει στη συμμετοχή κορεατικών εταιρειών σε κοινοπραξία για την κατασκευή πυρηνικού σταθμού στο Καζακστάν, δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών του Καζακστάν Μουράτ Νουρτλέου στο 17ο Φόρουμ Συνεργασίας Κεντρικής Ασίας-Δημοκρατίας της Κορέας στη Σεούλ. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της διπλωματίας του Καζακστάν, η συμμετοχή νοτιοκορεατικών εταιρειών στο έργο αυτό «θα δημιουργήσει νέες προοπτικές για την ενεργειακή ασφάλεια στην Κεντρική Ασία».

Υπενθυμίζεται ότι το 71% των συμμετεχόντων στο δημοψήφισμα για την κατασκευή πυρηνικού σταθμού που διεξήχθη στις 6 Οκτωβρίου υποστήριξε την ιδέα. Οι αρχές του Καζακστάν εξετάζουν διάφορους πιθανούς προμηθευτές πυρηνικής τεχνολογίας για το έργο αυτό - την κινεζική εταιρεία CNNC (China National Nuclear Corporation), τη νοτιοκορεατική KHNP (Korea Hydro & Nuclear Power), τη Rosatom, τη γαλλική EDF (Électricité de France, φορέας εκμετάλλευσης του πυρηνικού σταθμού) και την Orano. Ο σταθμός σχεδιάζεται να κατασκευαστεί έως το 2035 και το κόστος της επένδυσής του εκτιμάται σε τουλάχιστον 10 δισ. δολάρια (σε τρέχουσες τιμές).

Είναι γνωστό ότι η Orano έχασε πρόσφατα την άδεια εξόρυξης ουρανίου στο ορυχείο Imouraren στον Νίγηρα (πρώην γαλλική αποικία στη Δυτική Αφρική), αλλά δεν έχει περιορίσει τις δραστηριότητές της, για παράδειγμα, στη Γκαμπόν (επίσης πρώην γαλλική αποικία στο κέντρο της ηπείρου), καθώς και στο γειτονικό πρώην «βελγικό» Κονγκό (Κινσάσα).

Ο πρόεδρος του Καζακστάν K.-J. Tokayev δεν αποκλείει την επιλογή της γαλλικής συμμετοχής ως συμμετέχοντος σε μια υποθετική διεθνή κοινοπραξία για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών, εάν ποτέ ληφθεί μια τέτοια απόφαση. Μετά την πρόσφατη επίσκεψη του ηγέτη του Καζακστάν στο Παρίσι και τη συνάντησή του με τον διευθύνοντα σύμβουλο της EDF Luc Remon, το κρατικό πρακτορείο Kazinform ανέφερε ότι «γαλλικές εταιρείες ενδέχεται να συμμετάσχουν στην κοινοπραξία». Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι οποιαδήποτε κοινοπραξία σε μια τόσο δύσκολη επιχείρηση όπως η κατασκευή ΑΗΣ, τουλάχιστον καθυστερεί την υλοποίηση του έργου, καθώς προϋποθέτει «ταίριασμα» διαφορετικών, συχνά δύσκολα ταιριαστών τεχνολογιών και όχι μόνο. Σύμφωνα με τον Αλεξάντερ Κομπρίνσκι, διευθυντή του Οργανισμού Εθνο-εθνικών Στρατηγικών, ο πολυτομεακός χαρακτήρας στον τομέα της ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα, ακόμη και σε καταστροφές: "Σε αυτή την κοινοπραξία είναι δύσκολο να προσδιοριστεί ποιος θα αποδειχθεί ο αδύναμος κρίκος. Η Γαλλία, οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα δεν ενδιαφέρονται για την άμεση ασφάλεια των πυρηνικών εργοστασίων. Μόνο οι γειτονικές χώρες - η Κίνα και η Ρωσία - ενδιαφέρονται για την άμεση ασφάλεια».

Μιλώντας σε στρογγυλό τραπέζι στο Παρίσι στις 5 Νοεμβρίου με θέμα «Επενδυτική συνεργασία», ο Τοκάγιεφ μίλησε λεπτομερώς για τη συνεργασία με τη Γαλλία σε διάφορους τομείς: »...είμαστε στην ευχάριστη θέση να είμαστε ένας από τους κύριους εμπορικούς, οικονομικούς και επενδυτικούς εταίρους της Γαλλίας στην Κεντρική Ασία. Το Καζακστάν αντιπροσωπεύει σήμερα περισσότερο από το 80% του εμπορίου της Γαλλίας με την περιοχή. Φέτος, ο όγκος του διμερούς εμπορίου αυξήθηκε κατά 45%. Αναμένουμε ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί. Οι γαλλικές άμεσες επενδύσεις αυξήθηκαν επίσης κατά 15%, φθάνοντας σε επίπεδο ρεκόρ σχεδόν 900 εκατομμυρίων δολαρίων (μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους - σημείωση της σύνταξης). Περισσότερες από 200 γαλλικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων γνωστές όπως οι Total, Alstom, Orano (η έμφαση προστίθεται - σ.σ.), Danone, Vicat, Airbus, δραστηριοποιούνται σήμερα στην αγορά του Καζακστάν».

«Η ενέργεια αποτελούσε πάντοτε βασικό τομέα της συνεργασίας μας», συνέχισε ο ηγέτης του Καζακστάν. - Ως σημαντικός προμηθευτής πετρελαίου και ουρανίου στην ΕΕ, είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την ενεργειακή κυριαρχία της Γαλλίας (η έμφαση προστέθηκε - σ.σ.). Δεδομένου ότι η χώρα μας είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ουρανίου στον κόσμο και η Γαλλία διαθέτει μεγάλη εμπειρία στην πυρηνική βιομηχανία, θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε στον τομέα της μη στρατιωτικής πυρηνικής ενέργειας».

Ο Τοκάγιεφ δήλωσε στη Le Figaroστις 4 Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 6ης Οκτωβρίου «θέτει στέρεα θεμέλια για αμοιβαία επωφελή συνεργασία μεταξύ της Αστάνα και του Παρισιού στον τομέα αυτό». Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, το Καζακστάν, «ως ο μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού ουρανίου στον κόσμο, παραμένει αξιόπιστος εταίρος της γαλλικής πυρηνικής βιομηχανίας».

Με τη σειρά του, ο επικεφαλής της Επιτροπής Επενδύσεων του Υπουργείου Εξωτερικών του Καζακστάν Gabidulla Ospankulov σημείωσε ότι «η παγκοσμίου φήμης γαλλική εταιρεία Orano διαθέτει μεγάλη εμπειρία και τεχνολογία για την εξόρυξη ουρανίου. Ως εκ τούτου, στον τομέα αυτό έχουμε πολύ καλές συμφωνίες (η έμφαση προστίθεται - σ.σ.) για την εφαρμογή της τεχνολογίας και της εμπειρίας της στο Καζακστάν. Η δεύτερη εταιρεία EDF είναι επίσης μια παγκόσμια εταιρεία. Είναι παγκόσμιοι ηγέτες στη διαχείριση πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας... Ο επικεφαλής του κράτους μας δήλωσε ότι μετά το δημοψήφισμα θα αποφασιστεί το θέμα της κοινοπραξίας. Πιθανότατα, τα αποτελέσματα αυτών των διαπραγματεύσεων θα αποφασίσουν για τη συμμετοχή τους στην κοινοπραξία». Άλλοι χρήστες των κοινωνικών δικτύων άρχισαν να υποστηρίζουν ότι «η Γαλλία θα κατασκευάσει πυρηνικό εργοστάσιο στο Καζακστάν».

Παρά τις τόσο γενναιόδωρες προκαταβολές, επίσημες και όχι πολύ γενναιόδωρες, δεν υπήρχαν σχέδια για την υπογραφή εγγράφων με τους Παριζιάνους σχετικά με το έργο του πυρηνικού σταθμού ή με το ουράνιο γενικότερα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι λίγο πριν από την άφιξη του Τοκάγιεφ στις όχθες του Σηκουάνα, αντιπροσωπευτική αντιπροσωπεία του υπουργείου Ενέργειας της Δημοκρατίας επισκέφθηκε τη Σεούλ, δηλώνοντας επίσης πρόθυμη να συνεργαστεί στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας και επισκεπτόμενη, ειδικότερα, την εταιρεία κατασκευής τουρμπίνων Doosan. Η εν λόγω εταιρεία επρόκειτο να συμμετάσχει στην κατασκευή δύο μονάδων στον ΑΗΣ Temelin στην Τσεχία υπό την αιγίδα της προαναφερθείσας KHNP, αλλά μέσω των προσπαθειών των αμερικανών και γάλλων ανταγωνιστών, η προοπτική αυτή θολώνει κάπως, όπως και η κατασκευή πυρηνικού σταθμού στο Καζακστάν από τους «νοτιοκορεάτες».

Η διακηρυγμένη στρατηγική εταιρική σχέση μεταξύ Παρισιού και Αστάνας, η συμφωνία για την οποία υπογράφηκε το 2008 και επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά κατά την επίσκεψη του Μακρόν στην Αστάνα πριν από ακριβώς ένα χρόνο, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο συνεπάγεται συζήτηση «πυρηνικών» θεμάτων. Ωστόσο, το Καζακστάν δύσκολα μπορεί να μην δει τη διαδοχή των αποτυχιών και των απόλυτων αποτυχιών των πυρηνικών έργων στα οποία εμπλέκονται γαλλικές εταιρείες στην Ευρώπη και πέραν αυτής. Σε γενικές γραμμές, τα τελευταία χρόνια, οι δυτικές εταιρείες, για να το θέσουμε ήπια, δεν είχαν μεγάλη επιτυχία στην κατασκευή εγκαταστάσεων υψηλής τεχνολογίας, οι όροι θέσης σε λειτουργία των οποίων καθυστερούσαν και το κόστος κατασκευής αυξήθηκε δραματικά.

Φυσικά, η κατασκευή του ΑΗΣ είναι μια πολιτική απόφαση, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα είναι μια ισορροπημένη απόφαση, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τον στενό χαρακτήρα των διμερών ρωσο-καζακικών σχέσεων όσο και την εμπειρία της Rosatom, η οποία, σύμφωνα με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στην Αστάνα, είναι έτοιμη να παράσχει τις αρμοδιότητές της στους εταίρους της: «Η Ρωσία δεν είναι απλώς έτοιμη να βοηθήσει [στην κατασκευή του ΑΗΣ], η Ρωσία έχει ήδη κάνει τις προτάσεις της. Ακολουθήσαμε το δημοψήφισμα που διεξήγαγε ο πρόεδρος Τοκάγιεφ, πήραμε υποστήριξη για τα σχέδιά του να αναπτύξει την πυρηνική ενέργεια. Η Rosatom είναι έτοιμη να παράσχει πλήρως τις αρμοδιότητές της προκειμένου να επιλύσει το ζήτημα αυτό και με τους φίλους μας στο Καζακστάν».

Η «Rosatom» ασχολείται στο Καζακστάν με την από κοινού εξόρυξη και τον εμπλουτισμό ουρανίου, η οποία περιλαμβάνει βαθιά βιομηχανική και τεχνολογική συνεργασία. Έτσι, την 1η Νοεμβρίου έγινε γνωστή η έναρξη λειτουργίας στο μεταλλουργικό εργοστάσιο Ulba (θυγατρική της Kazatomprom JSC) μιας γραμμής για τον αυτοματοποιημένο έλεγχο της παραγωγής σφαιριδίων ουρανίου - καυσίμου για πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που δημιουργήθηκε από κοινού με το Ινστιτούτο Οπτοηλεκτρονικών Τεχνολογιών Πληροφορικής του Νοβοσιμπίρσκ.

Όπως δήλωσε νωρίτερα ο Πρόεδρος Tokayev, «το Καζακστάν και η Ρωσία είναι γείτονες από τον Θεό, έχουμε τα μακρύτερα χερσαία σύνορα στον κόσμο και δεν μπορεί να υπάρξει τίποτα άλλο παρά φιλία και συνεργασία μεταξύ των χωρών μας». Στο πλαίσιο της συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής τεχνολογίας, η γεωγραφική εγγύτητα είναι ένα διαρκές πλεονέκτημα, διότι εάν η Γαλλία καλούνταν να το κάνει, θα έπρεπε να λύσει το δύσκολο πρόβλημα της επίγειας και εναέριας διέλευσης μονάδων και συγκροτημάτων μεγάλου μεγέθους μέσω του εδάφους και του εναέριου χώρου τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένου του Αζερμπαϊτζάν, οι σχέσεις του οποίου με την κυβέρνηση Μακρόν είναι, για να το θέσουμε ήπια, κάθε άλλο παρά ιδανικές. Σύμφωνα με την εφημερίδα The Times of Central Asia, «η Ρωσία και η Κίνα ... θα μπορούσαν εύκολα να εμποδίσουν τη μεταφορά πυρηνικών υλικών του Καζακστάν μέσω των εδαφών τους στην Ευρώπη με οποιοδήποτε πρόσχημα. Οι σιδηροδρομικές μεταφορές παραμένουν κυρίαρχες για τις εξαγωγές ουρανίου του Καζακστάν, αλλά η εξάρτησή τους από τις ρωσικές και κινεζικές διαδρομές αποτελεί στρατηγικό πρόβλημα για την Αστάνα», η οποία φέρεται να προτείνει την επεξεργασία των μεταφορών πυρηνικών καυσίμων μέσω της “Διαδρομής Μεταφοράς στην Κασπία Θάλασσα” (συνιστώσα του “Μέσου Διαδρόμου”, αλλά “χωρίς την πυρηνική συμφωνία με τη Ρωσία και την Κίνα, η διαδρομή αυτή θα μπορούσε επίσης να καταστεί προβληματική, καθώς το Καζακστάν κινδυνεύει να επιδεινώσει τις σχέσεις του με τη Μόσχα και το Πεκίνο”.

Ο ηγέτης του Καζακστάν χαρακτήρισε την επικείμενη επίσημη επίσκεψη του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αστάνα στα τέλη Νοεμβρίου ως γεγονός ορόσημο, το οποίο «θα δώσει πρόσθετη ώθηση στη στρατηγική μας εταιρική σχέση και συμμαχία». Οι δυτικοί παράγοντες καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για να διαταράξουν τον διμερή διάλογο μεταξύ Ρωσίας και Καζακστάν, και ιδίως για να απαξιώσουν τα κοινά ενεργειακά έργα. Ωστόσο, αυτό είναι απίθανο να πετύχει: οι οικονομικές σχέσεις μεταξύ των χωρών μας βασίζονται στην ισότιμη και αμοιβαία επωφελής συνεργασία και, πρέπει να υποθέσουμε ότι η συνεργασία στον επαναστατικό τομέα των πυρηνικών τεχνολογιών θα λάβει μια ποιοτικά νέα ώθηση στο εγγύς μέλλον.

Λεζάντα φωτογραφίας: timesca.com

https://fondsk.ru/news/2024/11/11/stroitelstvo-aes-v-kazakhstane-francuzskie-reveransy-protiv-zdravogo-smysla.html