Το αεροπλάνο του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν - RIA Novosti, 1920, 13.07.2022
© RIA Novosti / Anton Denisov
David Narmania
Ο Τζο Μπάιντεν ξεκινάει σήμερα το πιο σημαντικό ταξίδι της ζωής του, και σίγουρα το πιο σημαντικό για την πολιτική του καριέρα. Θα επισκεφθεί το Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη και ο τελικός του προορισμός είναι η Σαουδική Αραβία. Εκεί θα έχει συνομιλίες όχι μόνο με το Ριάντ, αλλά και με τις άλλες έξι χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και τους προσκεκλημένους ηγέτες της Αιγύπτου, του Ιράκ και της Ιορδανίας. Η περιοδεία στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να καθορίσει τη μοίρα της περιοχής για τα επόμενα χρόνια, ακόμη και δεκαετίες, και σίγουρα θα έχει αντίκτυπο στις παγκόσμιες εξελίξεις. Αλλά πρώτα τα πράγματα με τη σειρά τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες βιώνουν πληθωρισμό ρεκόρ που προκαλείται από την αύξηση των τιμών των καυσίμων και οι απλοί Αμερικανοί δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να πιστέψουν τον μύθο της "αύξησης των τιμών από τον Πούτιν" - οι πράσινες πολιτικές του σημερινού κατοίκου του Οβάλ Γραφείου είναι πολύ νωπές στο μυαλό τους. Επιπλέον, οι ψηφοφόροι διχάστηκαν από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να ανατρέψει την υπόθεση Roe v. Wade, μια υπόθεση που επί 40 χρόνια εγγυόταν το συνταγματικό δικαίωμα στην άμβλωση, μεταφέροντας το ζήτημα αυτό στη δικαιοδοσία των πολιτειών. Σε αυτό το πλαίσιο, η δημοσκοπική υποστήριξη του Μπάιντεν έπεσε στο καταστροφικό 30%. Συνολικά, η χώρα "συνομοσπονδιοποιείται" με ανησυχητικούς ρυθμούς και οι Δημοκρατικοί κινδυνεύουν να χάσουν όχι μόνο τις ενδιάμεσες εκλογές στο Κογκρέσο που είναι προγραμματισμένες για τον Νοέμβριο, αλλά και την επόμενη προεδρική εκστρατεία.
Προκειμένου να διορθώσει την κατάσταση, ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναγκάζεται να μεταβεί ως αιτητής στη χώρα που πρόσφατα υποσχέθηκε να μετατρέψει σε χώρα-απατεώνα, τη Σαουδική Αραβία.
Αλλά δεν υπάρχει διαφυγή από την "ενεργειακά εξαρτώμενη" πραγματικότητα και δεν μπορεί να γίνει τίποτα για την απομόνωση της Ρωσίας.
Ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας, τον οποίο επέπληξε έντονα ο Μπάιντεν, δεν έχασε χρόνο για να προετοιμάσει την επίσκεψή του στην Αίγυπτο και την Τουρκία, βασικές σουνιτικές χώρες στα τέλη Ιουνίου. Στη δημόσια σκηνή, έγινε λόγος για οικονομική συνεργασία, αλλά είναι σαφές ότι οι περιφερειακοί παράγοντες εδραίωναν τις θέσεις τους πριν από το ήδη αναβληθέν ταξίδι του Αμερικανού προέδρου.
Και ξαφνικά, την παραμονή ενός τόσο σημαντικού γεγονότος για τον Μπάιντεν, γίνεται γνωστό ότι σχεδόν αμέσως μετά την περιοδεία του ο Βλαντιμίρ Πούτιν όχι μόνο θα έχει συνομιλίες με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και στην Τεχεράνη κατά τη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής στο "σχήμα της Αστάνα".
Φυσικά, μπορεί κανείς να εξηγήσει ένα τόσο υψηλό επίπεδο διαπραγματεύσεων για τη Συρία από τα σχέδια της Τουρκίας να πραγματοποιήσει μια άλλη ειδική επιχείρηση εκεί - στο βόρειο τμήμα της χώρας εναντίον κουρδικών σχηματισμών που υποστηρίζονται ενεργά από τις ΗΠΑ. Στο Ιράκ, μια παρόμοια επιχείρηση βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και σχεδόν τρεις μήνες. Η Δαμασκός θεωρεί την κίνηση αυτή παραβίαση της κυριαρχίας της, αν και δεν ελέγχει πραγματικά την περιοχή - ελέγχεται από τις υποστηριζόμενες από την Ουάσινγκτον Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, ο πυρήνας των οποίων αποτελείται από κουρδικές πολιτοφυλακές αυτοάμυνας. Απαιτούν ευρεία αυτονομία από τον Άσαντ. Η Άγκυρα, από την πλευρά της, θέλει να δημιουργήσει μια ζώνη ασφαλείας 30 χιλιομέτρων στη βόρεια Συρία.
Δεδομένης της ιεραρχίας, είναι σαφές ότι τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσινγκτον έχουν αρνητική στάση απέναντι στα σχέδια της Άγκυρας.
Για να αλλάξει τη θέση των ΗΠΑ, ο Ερντογάν έδειξε κάποια ευελιξία στο θέμα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, συμφωνώντας τελικά να το κάνει, αλλά αναγκάζοντας τις σκανδιναβικές δημοκρατίες να συμβιβαστούν με τις περίφημες ανθρωπιστικές αξίες τους - ενέκριναν μάλιστα την έκδοση Κούρδων στην Τουρκία, αν και λίγους μήνες νωρίτερα είχαν χαρακτηρίσει ένα τέτοιο σενάριο αδιανόητο.
Εδώ, βέβαια, το παζάρι δεν έχει τελειώσει: η Στοκχόλμη και το Ελσίνκι συμφώνησαν επισήμως με τους όρους της Άγκυρας, αλλά μετά τη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας στη Μαδρίτη δήλωσαν ότι δεν πρόκειται για έκδοση. Αυστηρά μιλώντας, το μνημόνιο εγγυάται ότι όλα τα αιτήματα έκδοσης υπηκόων θα "εξετάζονται λεπτομερώς", αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα γίνονται δεκτά. Λοιπόν, σε αυτή την περίπτωση, η συμφωνία της Άγκυρας να αποδεχθεί τα νέα μέλη του ΝΑΤΟ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα γίνουν πράγματι μέλη του μπλοκ - η απόφαση δεν έχει ακόμη επικυρωθεί από το κοινοβούλιο.
Τώρα ο Ερντογάν πρέπει να συμβιβάσει τα Συριακά του σχέδια με το Κρεμλίνο. Το ερώτημα είναι τι είναι διατεθειμένος να προσφέρει για να πολεμήσει τους συμμάχους των ΗΠΑ στο έδαφος του συμμάχου της Ρωσίας.
Οι επαφές μεταξύ των δύο χωρών αναπτύσσονται αρκετά ενεργά τα τελευταία χρόνια, παρά την ένταξη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ. Φτύνοντας την αλληλεγγύη του μπλοκ, ακολουθεί μια πολύ ανεξάρτητη πολιτική και αρνείται να συμμετάσχει στις αντιρωσικές κυρώσεις.
Ωστόσο, δεν σταματά ούτε την προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Κίεβο.
Οι σχέσεις μεταξύ της Μόσχας και της Άγκυρας απαιτούν διπλωματία τύπου κοσμήματος: το συγκρουσιακό δυναμικό λόγω της εγγύτητας και των φιλοδοξιών των δύο δυνάμεων είναι πολύ μεγάλο. Η συνεχιζόμενη ενσωμάτωση στη Δύση απειλεί να εμπλέξει την Τουρκία σε αντιπαράθεση με τη Ρωσία, ενώ οι ιδέες του Ερντογάν για τη δημιουργία ενός Μεγάλου Τουρκικού κράτους, που θα περιλαμβάνει όλους τους τουρκικούς λαούς, απειλούν άμεσα τη Ρωσική κυριαρχία. Ωστόσο, το έργο απέχει πολύ από το να βρίσκεται στο στάδιο όπου είναι πιθανή η άμεση αντιπαράθεση και ένα τέτοιο σενάριο θα οδηγούσε σε εξαιρετικά δυσάρεστες συνέπειες και για τις δύο πλευρές.
Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν πολλά περιθώρια συνεργασίας μεταξύ της Ρωσίας και της Τουρκίας: πέρα από τις οικονομικές πτυχές, η σταθερότητα και η αρμονία στη Μέση Ανατολή είναι ζωτικής σημασίας και για τις δύο χώρες.
Θα ήταν λοιπόν αφελές να υποθέσουμε, ιδίως υπό το φως της ταχείας συμφωνίας της συνόδου κορυφής της Τεχεράνης σε τόσο υψηλό επίπεδο, ότι οι επικείμενες συνομιλίες θα επικεντρωθούν αποκλειστικά στη Συρία.
Και για να καταλάβει κανείς τι ακριβώς μπορεί να συνεπάγεται αυτό, πρέπει να εξετάσει την περιοχή στο σύνολό της.
Ίσως το δεύτερο σημαντικότερο τεκτονικό ρήγμα στη Μέση Ανατολή, μετά την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση, είναι η αντιπαράθεση μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν. Οι παλιές θρησκευτικές αντιθέσεις μεταξύ σουνιτών και σιιτών συμβαδίζουν με τα πολιτικά προβλήματα: οι χώρες διέκοψαν και πάλι τις διπλωματικές τους σχέσεις το 2016, αλλά από το 2021 υπάρχουν προοπτικές αποκατάστασης του διαλόγου.
Και ενώ η Ρωσία ενδιαφέρεται για σταθερές σχέσεις μεταξύ των βασικών περιφερειακών παικτών κυρίως για λόγους δικής της ασφάλειας - επειδή υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός νέου ΙΚ* στην ασταθή Μέση Ανατολή - για τις ΗΠΑ η ειρήνη στην περιοχή ενδιαφέρει μόνο στο βαθμό που η Ουάσινγκτον έχει πρόσβαση σε προμήθειες πετρελαίου στη σωστή τιμή. Η ειρήνη δεν είναι απαραίτητη, αλλά μόνο ο έλεγχος των πετρελαιοπηγών - το παράδειγμα της Συρίας είναι προφανές. Αλλά μια συμφιλίωση μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης, με τη μεσολάβηση της Μόσχας, θα απομάκρυνε σίγουρα τις προσπάθειες των ΗΠΑ να απομονώσουν τη Ρωσία και να παράσχουν στον "πολιτισμένο κόσμο" φθηνά καύσιμα.
* τρομοκρατική οργάνωση απαγορευμένη στην Ρωσία
Biden -flies- to -Saudi -Arabia -and-Putin to- Iran
https://ria.ru/20220713/diplomatiya-1802074475.html
Comments