Η απειλή του διαμελισμού της Νιγηρίας αυξάνεται

Επιχείρηση Biafra Alexander Meziaev Η κατάσταση στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Νιγηρίας, ένα από τα μεγαλύτερα και πολυπληθέστερα έθνη της Αφρικής, γίνεται όλο και πιο περίπλοκη. Οι τρομοκράτες (Μπόκο Χαράμ, το απαγορευμένο στη Ρωσία Daesh / ΙΚ* και άλλοι) οργιάζουν στη χώρα. Και είναι "ασύλληπτοι" όχι λόγω ισχυρής κοινωνικής βάσης ή εξαιρετικών στρατιωτικών δυνατοτήτων, αλλά λόγω εξωτερικής χρηματοδότησης και πατρωνίας από υπερεθνικές/παγκόσμιες δομές όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, το οποίο συνδέει τον αγώνα της κυβέρνησης κατά της τρομοκρατίας με τον "σεβασμό των δικαιωμάτων" των τρομοκρατών.

Ένα άλλο ζήτημα που προέκυψε πρόσφατα είναι η απειλή μιας ολοκληρωτικής κατάρρευσης της Νιγηρίας. Μια αποσύνθεση που προετοιμάζεται με σκόπιμο και μεθοδικό τρόπο.

Ο αυτονομισμός των Ίγκμπο σηκώνει όλο και περισσότερο κεφάλι και η ιδέα ενός ανεξάρτητου κράτους με την ονομασία Μπιάφρα προωθείται δυναμικά από το εξωτερικό. Έχουν δημιουργηθεί διάφορες οργανώσεις που ζητούν ανοιχτά μια "ανεξάρτητη Μπιάφρα", δηλαδή τη διάσπαση της Νιγηρίας. Πριν από λίγες εβδομάδες, ο ηγέτης της μεγαλύτερης αυτονομιστικής οργάνωσης, της Οργάνωσης για την Πραγματοποίηση της Ανεξαρτησίας της Μπιάφρα, Ν. Κάνο, επέστρεψε στη χώρα. Συνελήφθη αμέσως, κάτι που ίσως ήταν και η πρόθεσή του, καθώς η σύλληψη προκάλεσε μαζικές διαμαρτυρίες των Ίγκμπο. Τον Ιούλιο του 2020, ο λαός των Ίγκμπο έγινε δεκτός σε μια συγκεκριμένη διεθνή ΜΚΟ που ονομάζεται Οργάνωση Ανεκπροσώπητων Εθνών, η οποία κάποτε περιελάμβανε την Τσετσενία-Ιτσκερία, τους Τατάρους της Κριμαίας, τους Θιβετιανούς και άλλους.

Αυτή η απειλή μπορεί να ονομαστεί μόνο νέα υπό όρους. Η Δημοκρατία της Biafra υπήρχε ήδη στο έδαφος της Νιγηρίας. Επτά χρόνια μετά την ανεξαρτησία της Νιγηρίας το 1960, ξέσπασε ένας εμφύλιος πόλεμος στη χώρα, που προκλήθηκε από μια προσπάθεια διαχωρισμού των εδαφών που κατοικούνται κυρίως από τoυς Igbo και τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης Biafra. Ο πόλεμος δεν ήταν μόνο εμφύλιος, αλλά και διεθνής. Οι αυτονομιστές πολεμούσαν τον ομοσπονδιακό στρατό για σχεδόν τρία χρόνια, επειδή υποστηρίζονταν κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι δεν ήταν μόνο η Δύση και η ΕΣΣΔ που συγκρούστηκαν στην Μπιάφρα. Υπήρξε σύγκρουση μεταξύ των αμερικανικών και των βρετανικών πετρελαϊκών εταιρειών. Ενώ η Βρετανία βοήθησε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, προσδοκώντας να διατηρήσει την εξουσία της σε ολόκληρη τη Νιγηρία, οι ΗΠΑ ήταν διατεθειμένες να "συμβιβαστούν" μόνο με το πετρέλαιο της Μπιάφρα (τα 4/5 του νιγηριανού πετρελαίου συγκεντρώνονται εκεί). Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί η υποστήριξη των αυτονομιστών της Βιάφρας από την Κίνα (η οποία τους προμήθευσε όπλα αξίας πολλών εκατομμυρίων δολαρίων) και το Ισραήλ. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, σκοτώθηκαν μεταξύ 45.000 και 100.000 στρατιώτες. Από 2 έως 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι έγιναν πρόσφυγες και εκτοπισμένοι. Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων πέθανε από τις μάχες και την πείνα. Σήμερα το θέμα της γενοκτονίας του λαού Ίγκμπο τίθεται όλο και περισσότερο. Τέτοια ζητήματα, όταν τίθενται στο εσωτερικό της χώρας, αποσκοπούν πάντα στη διάσπαση του κράτους. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στον ρόλο της ΕΣΣΔ στον τερματισμό του πολέμου. Όταν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Νιγηρίας συνειδητοποίησε ότι δεν είχε να αντιμετωπίσει τοπικούς αυτονομιστές αλλά μια δυτική ειδική επιχείρηση, απευθύνθηκε στη Σοβιετική Ένωση για βοήθεια. Ωστόσο, οι αρχές στη νεοσύστατη Μπιάφρα ζήτησαν επίσης υποστήριξη από την ΕΣΣΔ, υποσχόμενες, μεταξύ άλλων, πίστη στις αρχές του σοσιαλισμού, ακόμη και του λενινισμού. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΣΣΔ δεν είχε ιδιαίτερο λόγο να υποστηρίξει τις νιγηριανές αρχές: η τότε ηγεσία ήταν ένα φεουδαρχικό αντιδραστικό τμήμα του μουσουλμανικού βορρά και κάποτε είχε ταχθεί κατά της σύναψης σχέσεων με την ΕΣΣΔ. Οι διπλωματικές σχέσεις με τη Μόσχα δημιουργήθηκαν κυρίως χάρη στις προσπάθειες των εκπροσώπων της Ανατολικής Επαρχίας, δηλαδή των Ίγκμπο! Πρόσφατα αποχαρακτηρισμένα αρχεία έδειξαν ότι η επιλογή της Σοβιετικής κυβέρνησης να βοηθήσει συγκεκριμένα την κυβέρνηση της Νιγηρίας δεν ήταν τόσο απλή και καθόλου προφανής. Ο καθοριστικός παράγοντας ήταν το ζήτημα της διατήρησης της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, αφενός, και η απροθυμία να βοηθηθεί η Μπιάφρα ως "αμερικανικό σχέδιο", αφετέρου. Η Σοβιετική κυβέρνηση έστειλε αρκετές εκατοντάδες στρατιωτικούς ειδικούς στη Νιγηρία και παρείχε στρατιωτικό εξοπλισμό. Ο στρατηγός Ο. Ομπασάντζο, τότε διοικητής του Νιγηριανού στρατού και μετέπειτα πρόεδρος της χώρας, έγραψε στα απομνημονεύματά του ότι η σοβιετική στρατιωτική βοήθεια ήταν ο αποφασιστικός παράγοντας για τη νίκη των ομοσπονδιακών δυνάμεων επί των αυτονομιστών. Ωστόσο, για σχεδόν τρία χρόνια, η "Δημοκρατία της Μπιάφρα" ισχυριζόταν ότι υπήρχε και μάλιστα κέρδισε κάποια αναγνώριση ως τέτοια, μεταξύ άλλων και από ορισμένες Αφρικανικές χώρες, τόσο φιλοδυτικές (Ακτή Ελεφαντοστού, Γκαμπόν) όσο και σοσιαλιστικού προσανατολισμού (Ζάμπια, Τανζανία). Ο πόλεμος έληξε τον Ιανουάριο του 1970 με την έφοδο στις κύριες πόλεις της Μπιάφρα. Η χώρα χρειάστηκε πολύ χρόνο για να ανακάμψει από τις τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και τις μαζικές καταστροφές. Σχεδόν όλοι οι πρόεδροι της Νιγηρίας (μέχρι το 2007) συμμετείχαν σε αυτόν τον πόλεμο. Και όχι μόνο συμμετέχοντες, αλλά και διοικητές ομοσπονδιακών στρατευμάτων. Η Μπιάφρα δεν ήταν στο προσκήνιο δυνατά, αλλά την θυμήθηκαν! Σταδιακά, οι πληγές άρχισαν να επουλώνονται. Το έδαφος της πρώην Μπιάφρα μοιράστηκε μεταξύ των εννέα πολιτειών της ομοσπονδίας... Η Νιγηρία άρχισε αργά αλλά σταθερά να αναδεικνύεται σε οικονομική δύναμη της Αφρικής. Σήμερα, η Νότια Αφρική είναι η μόνη χώρα της αφρικανικής ηπείρου στην G-20, αλλά η θέση της τέθηκε υπό αμφισβήτηση αφού η Νιγηρία ξεπέρασε τη Νότια Αφρική το 2017 σε όρους ΑΕΠ και έκτοτε διατηρεί το προβάδισμα αυτό. Η ταχεία ανάπτυξη της χώρας έχει προκαλέσει την αντίδραση της Δύσης. Η αναζωπύρωση της Επιχείρησης Μπιάφρα θα πρέπει να εξεταστεί σε αυτό το πλαίσιο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην ιδεολογική και πολιτιστική υποστήριξη της επιχείρησης. Η Δύση άρχισε να χρηματοδοτεί και να προωθεί εντατικά την κουλτούρα των Ίγκμπο, ιδίως εκείνων που είναι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας της Μπιάφρα. Εκδόθηκαν νέα βιβλία και ταινίες που εξυμνούν την Μπιάφρα και περιγράφουν τη φρίκη του εμφυλίου πολέμου. Λαμβάνουν σημαντικά βραβεία στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Η προώθηση του σχεδίου της Μπιάφρα στην ιδεολογική σφαίρα βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Επιπλέον, η προπαγάνδα της Μπιάφρα, όπως και προηγουμένως, προσπαθεί να κερδίσει υποστήριξη στη Ρωσία- πρόσφατα, ένα βιβλίο, μέτριο ως προς τις λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές του ιδιότητες, το "Μισό του κίτρινου ήλιου" (ο ανατέλλων ήλιος είναι το έμβλημα της Δημοκρατίας της Μπιάφρα) εκδόθηκε σε μια κομψή έκδοση στα ρωσικά. Το βιβλίο κέρδισε το διάσημο βρετανικό βραβείο Orange Book Prize, οι New York Times το ονόμασαν ένα από τα 100 πιο σημαντικά βιβλία της χρονιάς, το BBC το συμπεριέλαβε στα 10 καλύτερα βιβλία που εκδόθηκαν τον 21ο αιώνα… Το σχέδιο της Μπιάφρα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο των πρόσφατων εξελίξεων στη Νότια Αφρική και την Αιθιοπία. Οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της ηπείρου βυθίζονται σε εσωτερικές διαμάχες. Αυτό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τα πολυεθνικά κράτη. Η πιο δύσκολη κατάσταση επικρατεί στην Αιθιοπία, η οποία βρίσκεται στη δίνη ενός πραγματικού πολέμου. Και η Νιγηρία βρίσκεται ήδη στο χείλος της διάλυσης. Μια άμεση στρατιωτική απειλή με τη μορφή της Μπόκο Χαράμ/ISIS* απέτυχε, αλλά μια ιδεολογική ανατροπή για την αναβίωση της Μπιάφρα θα μπορούσε να αποδειχθεί πιο αποτελεσματική. Φωτογραφία λεζάντας: REUTERS/Afolabi Sotunde

https://www.fondsk.ru/news/2021/09/01/rastet-ugroza-raschlenenia-nigerii-54365.html