Η Κατάρρευση στο Αφγανιστάν και επιπτώσεις στο Ιράκ

"Οι Ταλιμπάν* κέρδισαν μια μακρά μάχη εναντίον των ΗΠΑ, αλλά αυτή η νίκη δεν τελειώνει τον πόλεμο NIKOLAY BOBKIN. Έτσι, οι απαγορευμένοι από τη Ρωσία Ταλιμπάν* ανέλαβαν τον έλεγχο του Αφγανιστάν με ταχύτητα ρεκόρ. Ο πρόεδρος Μπάιντεν υποσχέθηκε στα μέσα Ιουλίου ότι η απόσυρση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν δεν θα είναι μια βιαστική διαφυγή. Ωστόσο, η Αμερικανική ηγεσία υποτίμησε την κατάσταση.

Η άτακτη απόσυρση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν έδειξε για άλλη μια φορά την αναξιοπιστία των ΗΠΑ ως εταίρου. Ο παραλληλισμός των μέσων ενημέρωσης με την αμερικανική φυγή από τη Σαϊγκόν τον Απρίλιο του 1975 τροφοδότησε την αυξανόμενη αντίληψη για την Αμερική ως μια δύναμη που εισβάλλει απερίσκεπτα, αποτυγχάνει και αφήνει τους "συμμάχους" να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους. Οι πολιτικοί ηγέτες των γειτονικών χωρών παρακολουθούν πλέον στενά τι συμβαίνει στο Αφγανιστάν. Οι ελπίδες ότι ο Μπάιντεν θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στην Αμερική μειώνονται. Οι ηγέτες και των δύο πολιτικών κομμάτων στις ΗΠΑ αποφάσισαν ότι μετά από 20 χρόνια πολέμου με τους Ταλιμπάν είναι καιρός να φύγουν από το Αφγανιστάν. Διατάσσοντας την απόσυρση, ο πρόεδρος Μπάιντεν ενήργησε σύμφωνα με τις πολιτικές του προκατόχου του. Ο πρόεδρος Τραμπ ήταν αυτός που αποφάσισε να διαπραγματευτεί με τους Ταλιμπάν: έδωσε πολιτική αναγνώριση στην ένοπλη ομάδα διαπραγματευόμενος απευθείας με την ηγεσία της και παραμερίζοντας εντελώς την Αφγανική κυβέρνηση. Η κυβέρνησή του υπέγραψε ειρηνευτική συμφωνία με τους Ταλιμπάν τον Φεβρουάριο του 2020. Ο Τραμπ δεν είχε καμία αμφιβολία για την επιτυχία μιας ομαλής εξόδου από το Αφγανιστάν. Ωστόσο, η Αμερικανική κυβέρνηση είχε θεωρήσει τον ευσεβή πόθο ως δεδομένο. Η πεποίθηση ότι οι Ταλιμπάν θα μπορούσαν να ενδιαφερθούν για μια διαρκή ειρήνη ήταν λάθος. Η συμφωνία της Ντόχα που ήταν σε μεγάλο βαθμό επικεντρωμένη στους Ταλιμπάν, συνέβαλε στην υπονόμευση της θέσης του Αφγανού προέδρου Άσραφ Γάνι και διευκόλυνε την απελευθέρωση 5.000 κρατουμένων Ταλιμπάν χωρίς παραχωρήσεις εκ μέρους τους. Σήμερα, ο Μπάιντεν ολοκληρώνει αυτό που ξεκίνησε ο Τραμπ, αλλά η υποσχόμενη "ομαλή έξοδος" έχει μετατραπεί σε χάος. Ένα πρόσφατο κύριο άρθρο στην Αραβική έκδοση Al-Alam, που ανήκει στο Ιράν, αποκάλεσε τις ΗΠΑ "γυμνό βασιλιά". Τονίζει ότι η Αμερική σίγουρα δεν έχει και δεν πρόκειται να σκεφτεί να εδραιώσει την ασφάλεια σε οποιαδήποτε Αραβική ή ισλαμική χώρα έχει εισβάλει και καταλάβει. Γι' αυτό η Αμερική πούλησε τόσο εύκολα όλους τους Αφγανούς που συνεργάστηκαν μαζί της και αφήνει τη χώρα σε κατάσταση εμφυλίου πολέμου μετά από 20 χρόνια κατοχής. Οι Ιρανοί έχουν δίκιο: υπάρχει μια αυξανόμενη εντύπωση μεταξύ των αραβικών κυβερνήσεων ότι δεν μπορούν να βασίζονται στις ΗΠΑ. Πρώτα απ' όλα, μιλάμε για το Ιράκ, η ηγεσία του οποίου συμφώνησε να τερματίσει την αμερικανική πολεμική αποστολή στη χώρα μέχρι το τέλος του έτους. Η απόφαση ελήφθη από τον πρόεδρο Μπάιντεν και τον πρωθυπουργό Μουσταφά αλ-Καζίμι σε συνάντηση στην Ουάσιγκτον στις 23 Αυγούστου. Δεν θα υπάρχουν αμερικανικές δυνάμεις σε πολεμικές αποστολές στο Ιράκ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021. Η συμφωνία είναι έμμεσο αποτέλεσμα των γεγονότων του Ιανουαρίου 2020, όταν ο στρατηγός του IRGC Qassem Suleimani και ο ανώτερος ιρακινός πολέμαρχος Abu Mahdi al-Muhandis σκοτώθηκαν σε αμερικανικό πλήγμα μη επανδρωμένου αεροσκάφους στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Εξοργισμένοι από τις εξωδικαστικές δολοφονίες στο έδαφος του Ιράκ, οι τοπικοί πολιτικοί ψήφισαν να απελαθούν όλοι οι Αμερικανοί στρατιώτες. Η απόφαση που ελήφθη στην Ουάσινγκτον είναι φαινομενικά η απάντηση των ΗΠΑ σε μια μη δεσμευτική κοινοβουλευτική ψηφοφορία, αλλά στην πραγματικότητα η συμφωνία μοιάζει περισσότερο με ένα τυπικό διπλωματικό μέτρο για την άμβλυνση των αντιαμερικανικών αισθημάτων στην ιρακινή κοινωνία. Οι περισσότεροι ιρακινοί ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν το δηλώνουν ανοιχτά, αναγνωρίζουν τη σημασία της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας και λίγοι υποστηρίζουν την ηγεσία της σιιτικής πολιτοφυλακής, η οποία επιμένει στην πλήρη αποχώρηση των ΗΠΑ και στη διακοπή των δεσμών τους με το Ιράκ. Προς το παρόν, όπως και στο Αφγανιστάν, τα αποτελέσματα της 18χρονης παρουσίας των ΗΠΑ στο Ιράκ εμποδίζουν τους Αμερικανούς να δηλώσουν ότι η αποστολή τους ολοκληρώθηκε. Σήμερα, όπως και στο Αφγανιστάν πριν από μερικά χρόνια, οι ΗΠΑ δεν επιδιώκουν την πλήρη απόσυρση από το Ιράκ. Υπάρχουν σχέδια για τη διατήρηση της αεροπορικής κάλυψης και την παροχή πληροφοριών στον ιρακινό στρατό σχετικά με τους τρομοκράτες του ΙΚ*, τους οποίους οι ίδιοι οι Αμερικανοί δεν σκοπεύουν πλέον να πολεμήσουν, όπως εγκατέλειψαν τις πολεμικές επιχειρήσεις κατά των Ταλιμπάν. Στα τέλη Απριλίου 2018, ο αμερικανικός στρατός διέλυσε επίσημα τη διοίκηση που ήταν υπεύθυνη για τη μάχη κατά του απαγορευμένου από τη Ρωσία Ισλαμικού Κράτους* στο Ιράκ, ανακοινώνοντας την παύση των μεγάλων πολεμικών επιχειρήσεων κατά της ομάδας. Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν τη δημιουργία ενός ουδέτερου, ισχυρού και επαγγελματικού στρατού στο Ιράκ, ικανού να αντιμετωπίσει πολιτοφυλακές πιστές στο Ιράν. Μια τέτοια προσέγγιση δείχνει την επιθυμία των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν τις στρατιωτικές δυνατότητες του Ιράκ σε μια αντιπαράθεση με το Ιράν. Εδώ το Ιράκ κινδυνεύει να επαναλάβει τη μοίρα του Αφγανιστάν και να επιστρέψει σε έναν νέο εμφύλιο πόλεμο. Το πολιτικό σύστημα του Ιράκ είναι ισορροπημένο μεταξύ τριών δημογραφικών ομάδων - σιιτών μουσουλμάνων, σουνιτών μουσουλμάνων και Κούρδων. Και αν τα αμερικανικά στρατεύματα αποσυρθούν εντελώς, οι σουνίτες μουσουλμάνοι και οι Κούρδοι φοβούνται ότι οι υποστηριζόμενες από το Ιράν σιιτικές μουσουλμανικές δυνάμεις θα καλύψουν κάθε κενό ασφαλείας. Υπενθυμίζεται ότι οι θρησκευτικές εντάσεις μεταξύ σουνιτικών και σιιτικών ομάδων, καθώς και οι εντάσεις μεταξύ κουρδικών ομάδων στο βορρά και της κυβέρνησης στη Βαγδάτη, έχουν αφήσει τον ιρακινό στρατό απροετοίμαστο να αντιμετωπίσει μόνος του το ΙΚ. Από το 2006 έως το 2011, το Ιράκ βίωσε έναν εμφύλιο πόλεμο μεταξύ σουνιτικών ομάδων, ορισμένες από τις οποίες χρηματοδοτούνταν από δωρητές σουνιτικών αραβικών κρατών, και σιιτικών ιρακινών πολιτοφυλακών που υποστηρίζονταν από το Ιράν. Η παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων παρείχε μια ορισμένη βεβαιότητα, ιδίως στους σουνίτες, ότι καμία ομάδα δεν μπορούσε να ανατρέψει πλήρως το σύστημα και να κυριαρχήσει πάνω στην άλλη. Με την οριστική αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, η σιιτική κρατική οικοδόμηση θα γίνει ο κύριος φορέας ανάπτυξης του Ιράκ. Σήμερα, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν εκτοπισμένοι στο εσωτερικό του Ιράκ και σχεδόν 9 εκατομμύρια χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Η ανοικοδόμηση της χώρας αναμένεται να κοστίσει τουλάχιστον 88 δισεκατομμύρια δολάρια. Εκτός από την ενσωμάτωση των απελευθερωμένων σουνιτικών κοινοτήτων στο πολιτικό σύστημα, η νέα κυβέρνηση πρέπει επίσης να ασχοληθεί με την αποστράτευση των ισχυρών σιιτικών πολιτοφυλακών. Επιπλέον, παραμένουν εντάσεις στις σχέσεις της Βαγδάτης με τις κουρδικές ομάδες που επιδιώκουν μεγαλύτερη αυτονομία στο βορρά μετά το αποτυχημένο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία τον Οκτώβριο του 2017. Υπάρχει σοβαρή ανησυχία ότι η αμερικανική παραμέληση της κρατικής οικοδόμησης στο Ιράκ θα οδηγήσει στη διάλυση της χώρας. Δύο δεκαετίες αμερικανικών προσπαθειών για την οικοδόμηση ενός "ασφαλούς" κράτους στο Αφγανιστάν εξαλείφθηκαν από τους Ταλιμπάν μέσα σε λίγους μήνες. Για πολλούς Αμερικανούς πολιτικούς, οι οποίοι πίστευαν ότι η νίκη στο Ιράκ σήμαινε ένα πρώτο βήμα προς την ανατροπή του καθεστώτος στο Ιράν, η εγκαθίδρυση μιας φιλοαμερικανικής δημοκρατικής κυβέρνησης στη Βαγδάτη ήταν ο πρωταρχικός στόχος. Στην πράξη, αποδείχθηκε ότι μια δημοκρατική κυβέρνηση στη Βαγδάτη αποδείχθηκε φιλο-ιρανική. Η σιιτική ηγεσία στο Ιράκ δίνει στην Τεχεράνη το πάνω χέρι. Το Ιράκ μετατράπηκε από προεδρική δημοκρατία σε κοινοβουλευτική δημοκρατία κατά τη διάρκεια της κατοχής. Σύμφωνα με το νέο ιρακινό σύνταγμα, που επικυρώθηκε το 2005, το κοινοβούλιο θα πρέπει να περιλαμβάνει σουνίτες, σιίτες και Κούρδους. Τη θέση του προέδρου κατέχει εκπρόσωπος της κουρδικής κοινότητας, ενώ ο πρόεδρος του κοινοβουλίου είναι σουνίτης. Ωστόσο, μια θέση-κλειδί στη δομή εξουσίας του Ιράκ είναι αυτή του πρωθυπουργού, ο οποίος θα πρέπει να προέρχεται από σιιτικά κόμματα. Επιπλέον, υπάρχουν φόβοι ότι το Ισλαμικό Κράτος*, το οποίο έχει χάσει τον έλεγχο εδαφών στο Ιράκ και τη Συρία, μπορεί να επικεντρωθεί στην οργάνωση τρομοκρατικών επιθέσεων. Είναι σοκαριστικό το γεγονός ότι οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ παραμερίζουν τις συνέπειες μιας νίκης των Ταλιμπάν για την άνοδο της διεθνούς τρομοκρατίας. Η νίκη των Ταλιμπάν θα είναι μια ευλογία για τους τζιχαντιστές. Διάφορες τρομοκρατικές ομάδες πανηγύριζαν με χαρά την κατάκτηση της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν σε chat rooms και άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες, υποσχόμενες να συνεχίσουν την παγκόσμια τζιχάντ. Οι αμερικανικές και άλλες δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι οι Ταλιμπάν εξακολουθούν να διατηρούν στενούς δεσμούς με την απαγορευμένη από τη Ρωσία Αλ Κάιντα* και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις. Στην αξιολόγησή του τον Ιούνιο του 2021, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι "μεγάλος αριθμός της Αλ Κάιντα και άλλων ξένων εξτρεμιστικών στοιχείων που συνδέονται με τους Ταλιμπάν είναι παρόντες σε διάφορα μέρη του Αφγανιστάν. Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ, οι Ταλιμπάν απελευθέρωσαν χιλιάδες από αυτούς από τις φυλακές στο Μπαγκράμ, την Καμπούλ, την Κανταχάρ και αλλού. Δεν μπορούμε παρά να περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα στο Ιράκ. Δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα που μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά. Οι κίνδυνοι ένοπλης βίας αυξάνονται. "Οι Ταλιμπάν κέρδισαν μια μακρά μάχη εναντίον της πιο ισχυρής χώρας στον κόσμο, αλλά αυτή η νίκη δεν τερματίζει τον πόλεμο, αλλά θέτει ένα νέο ερώτημα: πού θα χτυπηθεί η Αμερική στη συνέχεια;". Φωτογραφία: Ιρακινές σιιτικές πολιτοφυλακές, REUTERS/Thaier Al-Sudani

https://www.fondsk.ru/news/2021/08/30/kollaps-v-afganistane-i-posledstvija-dlja-iraka-54351.html