Η SVR αποχαρακτήρισε έγγραφα σχετικά με τη διακοπή του ανατρεπτικού έργου των Ναζί στο Ιράν

© RIA Novosti / Anton Bystrov

Άποψη της Τεχεράνης, Ιράν - RIA Novosti, 1920, 25.08.2021

Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της SVR σχετικά με τον αγώνα των Σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών κατά των μυστικών υπηρεσιών του Χίτλερ στο Ιράν

ΜΟΣΧΑ, 25 Αυγούστου - RIA Novosti. Η Ρωσική υπηρεσία πληροφοριών εξωτερικού SVR αποχαρακτήρισε έγγραφα σχετικά με τον αγώνα μεταξύ της σοβιετικής υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών και των μυστικών υπηρεσιών του Χίτλερ στο Ιράν κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, δηλαδή τη διακοπή μιας απόπειρας φιλογερμανικής εξέγερσης στη χώρα το καλοκαίρι του 1942 και την εξουδετέρωση της ναζιστικής αντιστασιακής οργάνωσης πριν από τη Διάσκεψη της Τεχεράνης το 1943.

Η Τετάρτη σηματοδοτεί την 80ή επέτειο από την είσοδο του Κόκκινου Στρατού στο Ιράν. Αυτό έγινε σε πλήρη συμμόρφωση με τη Σοβιετο-Ιρανική συνθήκη του 1921. Δήλωνε, μεταξύ άλλων, ότι εάν "από την πλευρά τρίτων χωρών" γίνονταν προσπάθειες να μετατραπεί το ιρανικό έδαφος σε βάση για στρατιωτική δράση κατά της Σοβιετικής Ρωσίας, θα δινόταν στη Μόσχα το δικαίωμα να εισάγει τα στρατεύματά της στο ιρανικό έδαφος. Το καλοκαίρι του 1941 το Ιράν, στην πραγματικότητα, είχε γίνει εφαλτήριο για τη στρατιωτική επίθεση της χιτλερικής Γερμανίας στη Μέση Ανατολή. Μαζί με τις δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού στο πλαίσιο της επιχείρησης "Concord", τα βρετανικά στρατεύματα εισήλθαν στο Ιράν στα τέλη Αυγούστου 1941.

Ημερολόγιο ενός χιτλερικού πράκτορα αναγνώρισης

Το αποχαρακτηρισμένο υλικό που εξετάστηκε από το RIA Novosti περιλαμβάνει ένα απόσπασμα της αγγλικής μετάφρασης του ημερολογίου του Franz Maier (πραγματικό όνομα Richard August), του επικεφαλής εκπροσώπου της γερμανικής πολιτικής υπηρεσίας πληροφοριών στην Τεχεράνη κατά τη διάρκεια του πολέμου. Συμμετείχε άμεσα στη δημιουργία φιλογερμανικών εθνικιστικών κομμάτων και ομάδων στην Τεχεράνη και σε άλλες πόλεις του Ιράν.

Οι κυριότεροι από αυτούς ήταν το "Μπλε Κόμμα" και οι "Ιρανοί Εθνικιστές" (Hezb-e-Kabout και Melliun-e-Iran). Το όνομα του Μάγιερ μεταξύ άλλων χιτλερικών που συμμετείχαν σε ανατρεπτικές δραστηριότητες στο Ιράν αναφέρθηκε ανοιχτά στην Σοβιετική σημείωμα προς την ιρανική πλευρά στις 25 Αυγούστου 1941, μετά το οποίο ο Κόκκινος Στρατός εισήλθε στο Ιράν.

Η είσοδος των συμμαχικών στρατευμάτων στο Ιράν τον Σεπτέμβριο του 1941 άφησε τον Μάγιερ χωρίς επαφή με το Βερολίνο. Κρύφτηκε για τρεις μήνες σε ένα Αρμενικό νεκροταφείο στην Τεχεράνη με το πρόσχημα του νεκροθάφτη και στη συνέχεια με τη βοήθεια φιλοφασιστικών στοιχείων κατάφερε να βρει καταφύγιο στην πόλη και να αρχίσει ενεργό υπόγεια δράση.

"Η Αγγλική και η ρωσική προπαγάνδα προκαλούν πολλά δεινά... Η αίσθηση ότι με παρακολουθούν έχει φτάσει στο σημείο να φοβάμαι να ξεδιπλώσω την εφημερίδα. Το κάνω με μεγάλη προσοχή, σαν να βγάζω το πρώτο βραβείο", "- έγραψε ο Meyer στις 5 Δεκεμβρίου 1941.

Σύμφωνα με τον ίδιο, διάβασε στην εφημερίδα Journale de Tehran ότι "οι Ρώσοι προελαύνουν σε όλο το μέτωπο" (η σοβιετική αντεπίθεση στη Μόσχα άρχισε εκείνη την ημέρα).

"Ψάξτε αμέσως για γερμανικές αναφορές. Δεν υπήρξαν καθόλου τελευταία. Δεν υπάρχει τίποτα να κάνω, αναγκάζομαι να διαβάζω αγγλικά και ρωσικά κείμενα. Στο βορρά κοντά στο Λένινγκραντ έχουν καταστραφεί 500.000 Γερμανοί, η επίθεση γίνεται όλο και πιο γιγαντιαία. Στο νότο οι Γερμανοί υποχωρούν επίσης", παραπονέθηκε ο Meyer.

Ο ανιχνευτής παραδέχτηκε ότι, ενώ οι αναφορές αυτές μπορεί να αποτελούν μέρος της "αγγλικής και ρωσικής προπαγάνδας", του έκαναν εντύπωση που ήταν "δύσκολο να το φανταστεί κανείς".

Η Ανταρσία ματαιώθηκε

Άλλα έγγραφα υποδεικνύουν την προετοιμασία μιας φιλογερμανικής εξέγερσης στην Ιρανική πρωτεύουσα Τεχεράνη και στο βορρά, η οποία θα συνέπιπτε χρονικά με την προγραμματισμένη ήττα των σοβιετικών δυνάμεων στην περιοχή του Στάλινγκραντ και του Καυκάσου από το Τρίτο Ράιχ.

Έτσι, το μήνυμα της 25ης Ιουνίου 1942 περιγράφει πώς μια πηγή της Σοβιετικής εξωτερικής αντικατασκοπείας, η οποία εισήλθε στο "Μπλε Κόμμα", έλαβε από τον ηγέτη αυτής της οργάνωσης αναπληρωτή του Majlis Nobakht " το καθήκον να επιλέξει αμέσως μέσω των μελών του πυρήνα αξιόπιστους ανθρώπους που πρόκειται να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με τα πολιτικά κόμματα στην Τεχεράνη, τον αριθμό τους ,συμμετέχοντας σε αυτά.

Δώστε εντολή σε αυτούς τους ανθρώπους να συμμετάσχουν σε αυτά τα κόμματα και να αναφέρουν τις δραστηριότητές τους. (Ο Noubakht σπούδασε στη Γερμανία ως νεαρός και μετέφρασε το Mein Kampf του Χίτλερ στα περσικά τη δεκαετία του 1930).

Ο Noubakht απαίτησε επίσης να "συλλέγει καθημερινά πληροφορίες για τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στη χώρα, για τις δραστηριότητες των Συμμάχων". "Έχοντας συλλέξει αυτές τις πληροφορίες, να του γράφω πληροφορίες κάθε μέρα και να τις υπογράφω με τον αριθμό 545, ώστε να είναι σίγουρος ότι οι πληροφορίες προέρχονται από εμένα. Στείλτε του αυτές τις πληροφορίες μέσω ενός έμπιστου προσώπου σε καθημερινή βάση", δήλωσε η πηγή.

Αυτό που συνέβη αργότερα, περιγράφεται σε επιστολή του Αναπληρωτή Λαϊκού Επιτρόπου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΣΣΔ Βλαντιμίρ Ντεκανόζοφ, που στάλθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1942 στον Λαϊκό Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων Λαυρέντι Μπέρια.

Ο Dekanozov αναφέρθηκε στο υλικό της έρευνας για τους Ιρανούς "που συνελήφθησαν με την κατηγορία της συνωμοσίας κατά των Συμμάχων" που διαβιβάστηκε από τους Βρετανούς στην ΕΣΣΔ μέσω των πρεσβειών στο Ιράν.

"Από αυτά τα υλικά προκύπτει σαφώς ότι οι Ιρανοί συνωμότες είχαν στενή σχέση με τους Γερμανούς και είχαν ως στόχο να ξεσηκώσουν μια εξέγερση σε όλο το Ιράν και, κυρίως, στις βόρειες περιοχές. Η έναρξη της εξέγερσης είχε προγραμματιστεί για τις 27 Ιουλίου. Θεωρήθηκε ότι μέχρι τότε οι Γερμανοί θα καταλάμβαναν το Στάλινγκραντ και θα έφταναν στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας", έγραψε ο Dekanozov.

Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι σαφές από το υλικό που παρείχαν οι Βρετανοί ότι "η τοποθεσία και ο αριθμός των στρατευμάτων ήταν καλά γνωστά στους συνωμότες".

"Οι συνωμότες είχαν περιγράψει περιοχές προσγείωσης για αεροπορικές προσγειώσεις στη Μαζανταράν και το Γκιλάν, καθώς και περιοχές για προσγειώσεις με αλεξίπτωτο. Τα έγγραφα έδειχναν ότι η Μαζανταράν επρόκειτο να διαδραματίσει ιδιαίτερο ρόλο στην απόβαση των Γερμανών αλεξιπτωτιστών... Οι επικοινωνίες μας θα έπρεπε να διακοπούν και σημαντικές σήραγγες και γέφυρες θα έπρεπε να ανατιναχθούν", δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών.

Επιπλέον, όπως έγραψε ο Dekanozov, για κάθε περιοχή έπρεπε να καθοριστεί "ο απαιτούμενος αριθμός τυφεκίων και πυρομαχικών που ήταν απαραίτητα για τη δράση εναντίον των στρατευμάτων μας. Το σχέδιο δράσης των συνωμοτών στην αγγλική ζώνη εκπονήθηκε με την ίδια ακρίβεια.

"Στην περιοχή Φαρς οι Βρετανοί ανακάλυψαν τυχαία ένα μυστικό αεροδρόμιο με όλο τον εξοπλισμό", παρατήρησε ο Dekanozov.

Η επιστολή του ανέφερε τα ονόματα των κύριων συνωμοτών. "Έναν εξέχοντα ρόλο στη συνωμοσία διαδραμάτισε ο στρατηγός Kupal, ο οποίος μέχρι τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους ήταν κυβερνήτης της Rézaye. Στη συνωμοσία συμμετείχαν ο στρατηγός Pourzand, πρόσφατα διορισμένος αρχηγός φρουράς στο Tavriz, ο τότε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ezdam Panah, ο στρατηγός Zahedi, ο βουλευτής του Majlis Noubakht και άλλοι", έγραψε ο Dekanozov. Τα άτομα αυτά κυκλοφορούσαν ελεύθερα εκείνη τη στιγμή, οι Βρετανοί σκόπευαν να τα συλλάβουν αργότερα, πρόσθεσε ο αναπληρωτής κομισάριος.

Αρκετοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής της σοβιετικής εξωτερικής αντικατασκοπείας, Πάβελ Φίτιν, είχαν τοποθετήσει τα ψηφίσματά τους στα περιθώρια αυτής της επιστολής στη Μόσχα. "Προς τον σύντροφο Otroshchenko. Εκτέλεση. 19/XI PF", αναγράφεται στο έγγραφο. Ο Alexander Otroshchenko ήταν τότε επικεφαλής του πέμπτου τμήματος του πρώτου τμήματος της NKVD της ΕΣΣΔ και ήταν επικεφαλής των εργασιών της εξωτερικής αντικατασκοπείας για τη Μέση και Εγγύς Ανατολή, την Τουρκία και τους Καυκάσιους μετανάστες. Το 1943, στάλθηκε στην Τεχεράνη ως μέλος μιας ειδικής ομάδας που είχε ως αποστολή την παροχή πληροφοριών για να διασφαλίσει την ασφάλεια των συμμετεχόντων στη Διάσκεψη της Τεχεράνης.

Μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων

Μεταξύ των εγγράφων που δημοσιοποίησε η SVR είναι και μια ανασκόπηση του Τύπου της Τεχεράνης, που συντάχθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1943. Εκείνη την εποχή είχαν ήδη ξεκινήσει οι προετοιμασίες για τη διάσκεψη της Τεχεράνης των επικεφαλής τριών δυνάμεων - της ΕΣΣΔ, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας. Επιπλέον, οι φιλογερμανικές δυνάμεις αύξησαν τη δραστηριότητά τους στο πλαίσιο της εκστρατείας για τις εκλογές στο Μετζλίς.

Οι Ναζί έστειλαν ανατρεπτικές ομάδες στο Ιράν. Συγκεκριμένα, είχαν οργανώσει αρκετές πράξεις δολιοφθοράς και εμπρησμού στον σιδηρόδρομο Transiran το 1943 με τη βοήθεια τοπικών πρακτόρων.

Σε αυτή την κατάσταση, στις 29 Αυγούστου 1943, η ΕΣΣΔ και η Αγγλία δήλωσαν στην κυβέρνηση του Ιράν την ανάγκη να καταστείλουν τις δραστηριότητες των φιλογερμανικών αντι-συμμαχικών δυνάμεων στη χώρα και να συλλάβουν τους ηγέτες και τους ακτιβιστές τους. Οι συλλήψεις πραγματοποιήθηκαν στις 31 Αυγούστου και συνελήφθησαν περίπου 180 άτομα. Μεταξύ αυτών είναι ο πρώην πρωθυπουργός Ahmad Mateen-Daftari, οι στρατηγοί Koupal και Pourzand, καθώς και ορισμένοι ηγέτες και υπάλληλοι των Υπερ Ιρανικών Σιδηροδρόμων.

Σύμφωνα με την ανασκόπηση, η εφημερίδα Ettelaat ανέφερε στις 4 Σεπτεμβρίου σχετικά με μια κλειστή συνεδρίαση του Ιρανικού Majlis, στην οποία μίλησε ο Ιρανός πρωθυπουργός Ali Soheili και στην οποία συζητήθηκαν οι συλλήψεις που έγιναν, συμπεριλαμβανομένης της κράτησης ενός Γερμανού.

"Όπως είναι γνωστό, μετά τη σύλληψη ενός Γερμανού στην Τεχεράνη πριν από λίγες ημέρες, ένας αριθμός ύποπτων προσώπων συνελήφθη από την κυβέρνηση και με βάση μια συμφωνία που είχε υπογραφεί επί του προηγούμενου υπουργικού συμβουλίου μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών και των συμμάχων, οι συλληφθέντες στάλθηκαν στο Αράκ, όπου θα δικαστούν παρουσία εκπροσώπων του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Δικαιοσύνης", ανέφερε το Ettelaat.

Το άρθρο ανέφερε ότι τρεις Γερμανοί αλεξιπτωτιστές είχαν προσγειωθεί νωρίτερα στο Φαρς, με εύφλεκτα υλικά και βαλίτσες μαζί τους. "Όπως αποδείχθηκε, αυτοί οι αλεξιπτωτιστές είχαν δεσμούς με Γερμανούς που ζούσαν παράνομα στο Ιράν και με εκείνον τον Γερμανό που συνελήφθη στην Τεχεράνη", έγραψε ο Ettelaat. Η εφημερίδα σημείωνε ότι αυτή η αποβατική δύναμη σκόπευε να "ανατινάξει γέφυρες, σήραγγες και σημαντικά κτίρια", αλλά εμποδίστηκε να το κάνει.

Όσον αφορά τον Γερμανό που συνελήφθη στην Τεχεράνη, σύμφωνα με δημοσιεύματα του ιρανικού Τύπου, πρόκειται για τον ίδιο τον Franz Mayer.

"Ο Mayer βρέθηκε στην Τεχεράνη και δημιούργησε δεσμούς με τον Δρ Hudsi (Kodsi), του οποίου η σύζυγος ήταν Γερμανίδα, και εγκαταστάθηκε στο σπίτι τους. Μια μέρα τον ανακάλυψαν και τον συνέλαβαν", αναφέρεται στην ανασκόπηση. "Ο δρ Γκούντσεϊ, ο οποίος ήταν οδοντίατρος, διέφυγε με τα οδοντιατρικά του εργαλεία, αλλά η σύζυγός του συνελήφθη και στο διαμέρισμά της βρέθηκε ένας ραδιοπομπός", ανέφερε ο ειδικός ανταποκριτής.

Μετά τη σύλληψή του, ο Meier "αναγκάστηκε να διαβάσει τα κρυπτογραφημένα έγγραφά του και στη βαλίτσα του βρέθηκε ένας κατάλογος με έναν αριθμό Ιρανών πατριωτών".

Στις δεκαπέντε Αυγούστου 1943, ο Mayer συνελήφθη στην Τεχεράνη από τη βρετανική μυστική υπηρεσία. Η σύλληψη του πράκτορα επέφερε αφοπλιστικό πλήγμα σε ολόκληρο το φιλογερμανικό παρακράτος στο Ιράν. Αργότερα οι Βρετανοί πήγαν τον Mayer στην Ινδία, όπου χάθηκαν τα ίχνη του.

Μια ομάδα νέων με πατριωτικό φρόνημα προς την ΕΣΣΔ τον εντόπισε και, κατόπιν αιτήματος του Ιβάν Αγκαγιάντς, κατοίκου της Σοβιετικής υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών στο Ιράν, εντόπισε ναζιστές πράκτορες και Γερμανούς κατασκόπους στην Τεχεράνη. Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο Gevork Vardanyan, ο οποίος αργότερα έγινε θρυλικός πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών, ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης. Μόνο κατά τη διάρκεια δύο ετών η ομάδα του Βαρντανιάν, στην οποία συμμετείχε και η μελλοντική σύζυγος και συμπολεμίστρια του Γκοχάρ, δημιούργησε περίπου 400 άτομα, τα οποία συνδέονταν με κάποιο τρόπο με τη γερμανική υπηρεσία πληροφοριών.

Σε πολλά δημοσιεύματα σε ιρανικές εφημερίδες, όπως δείχνει μια ανασκόπηση του ιρανικού Τύπου, οι ενέργειες των Συμμάχων κατά των Γερμανών κατασκόπων και των πρακτόρων τους ήταν κατανοητές. Ωστόσο, υπήρχαν και αντίθετες απόψεις. Συγκεκριμένα, η εφημερίδα Iran Ma, της οποίας ο εκδότης Jehangir Tafazoli συνελήφθη ως ύποπτος για συνεργασία με τη Γερμανία, επέκρινε την κυβέρνηση του Ιράν, η οποία υποστήριξε την καταστροφή του φιλογερμανικού δικτύου, και την χαρακτήρισε ως δήθεν ανίκανη να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες στη χώρα.

Μετά τις συλλήψεις, η αποτελεσματικότητα των ναζιστικών μυστικών υπηρεσιών στο Ιράν μειώθηκε σημαντικά. Και στις 9 Σεπτεμβρίου 1943, το Ιράν κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία.

Δικαιολογημένη "συγκατάθεση"

Με το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η κυβέρνηση του Ιράν δήλωσε την ουδετερότητά της, αλλά στην πραγματικότητα συνέχισε ανοιχτά να ακολουθεί μια φιλογερμανική πορεία. Ως αποτέλεσμα, πριν από το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το Ιράν, υπό την ηγεσία του Ρεζά Σαχ Παχλαβί, μετατράπηκε στην πραγματικότητα σε πλατφόρμα εχθρικών ενεργειών κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Το έδαφος του Ιράν χρησιμοποιήθηκε από τη Γερμανία για τη διεξαγωγή κατασκοπείας και ανατρεπτικών εργασιών κατά της Σοβιετικής Ένωσης και για τη διατάραξη των σημαντικότερων περιοχών των σοβιετικών μετόπισθεν, καθώς και για την εκπαίδευση ένοπλων μονάδων.

Στα σχέδια του Χίτλερ, στο Ιράν ανατέθηκε σημαντικός ρόλος. Το Ιράν ήταν, πάνω απ' όλα, το πετρέλαιο και οι στρατηγικές επικοινωνίες. Ο δρόμος προς το Αφγανιστάν και στη συνέχεια προς την Ινδία, όπου οι Ναζί σκόπευαν να μεταφέρουν τα στρατεύματα της Βέρμαχτ μετά την ήττα της Σοβιετικής Ένωσης, περνούσε από το Ιράν.

Η Σοβιετική κυβέρνηση δεν μπορούσε να παραμείνει αμέτοχη στις εξελίξεις στο Ιράν. Αρκετές φορές τον Ιούνιο-Αύγουστο του 1941, σε συνεργασία με τη Βρετανία, προειδοποίησε την ιρανική κυβέρνηση για τον κίνδυνο εμπλοκής του Ιράν στον πόλεμο και επέστησε την προσοχή της στον κίνδυνο που εγκυμονούσαν οι δραστηριότητες κατασκοπείας και σαμποτάζ των ναζιστών πρακτόρων στο έδαφός της. Καθώς τα σοβιετικά μηνύματα αγνοούνταν και η κατάσταση συνέχιζε να επιδεινώνεται, η Μόσχα, σε συντονισμό με το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον, αποφάσισε να εισάγει μονάδες του Κόκκινου Στρατού στο Ιράν σύμφωνα με τη σοβιετο-ιρανική συνθήκη του 1921 και ενημέρωσε την ιρανική κυβέρνηση με νότα της 25ης Αυγούστου 1941.

Τον Σεπτέμβριο του 1941, στο πλαίσιο της Επιχείρησης Concord, η Σοβιετική δύναμη κρούσης κατέλαβε τις βόρειες επαρχίες του Ιράν, ενώ βρετανικές μονάδες εισήλθαν στις νοτιοδυτικές επαρχίες.

Ο σκοπός της επιχείρησης ήταν να διασφαλιστεί η εγγυημένη ασφάλεια της νότιας διαδρομής των προμηθειών της ΕΣΣΔ στο πλαίσιο του Lend-Lease, να τεθεί υπό τον έλεγχο των ιρανικών πετρελαϊκών κοιτασμάτων, ώστε να αποτραπεί η κατάληψή τους από τη Γερμανία, και να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το Ιράν να εμφανιστεί στο πλευρό του χιτλερικού Άξονα. Επιπλέον, η είσοδος των στρατευμάτων στο ιρανικό έδαφος είχε ως στόχο να αποκρούσει κάθε πιθανή επίθεση της Τουρκίας, δημιουργώντας μια πλευρική απειλή για τα τουρκικά στρατεύματα.

Η αντιπαράθεση μεταξύ της Σοβιετικής υπηρεσίας πληροφοριών και των Γερμανικών ειδικών υπηρεσιών στο Ιράν συνεχίστηκε σχεδόν μέχρι το τέλος του πολέμου. Η αναζήτηση των Γερμανικών μυστικών υπηρεσιών στο Ιράν στο σύνολό του κατάφερε να ματαιώσει, και αυτό οφείλεται στην μεγάλη αξία της Σοβιετικής αντικατασκοπείας. Ο επικεφαλής κάτοικος της υπηρεσίας πληροφοριών εξωτερικού στο Ιράν ήταν ο Ivan Aghayants. Μαζί του εργάστηκαν έμπειροι ειδικοί όπως ο Pavel Zhuravlev, ο Vladimir Vertiporokh, ο Nikolai Lysenkov και άλλοι. Κατά τη διάρκεια του πολέμου σημαντικές πολιτικές, στρατιωτικές και οικονομικές πληροφορίες εστάλησαν από το Ιράν στη Μόσχα.

https://ria.ru/20210825/iran-1747122107.html