© RIA Novosti / Vitaly Timkiv Σύμπλεγμα μεταφοράς φυσικού αερίου εξαγωγής - RIA Novosti, 1920, 26.08.2021
Sergei Savchuk Η χθεσινή ημέρα έφερε μια σειρά από γεγονότα που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σχετίζονται με τα σχέδια της Ρωσίας να αυξήσει την παρουσία της στις ευρωπαϊκές ενεργειακές αγορές. Ας ξεκινήσουμε με το συμβατικά κακό.
Το Ανώτατο ομοσπονδιακό δικαστήριο του Ντίσελντορφ απέρριψε την προσφυγή της Nord Stream AG, του φορέα εκμετάλλευσης του Nord Stream 2, σχετικά με την εφαρμογή των περιορισμών του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΕΕ, μια εταιρεία δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα προμηθευτής φυσικού αερίου και διαχειριστής του αγωγού διαμετακόμισης. Οι Βρυξέλλες απαιτούν στις περιπτώσεις αυτές να διατίθεται το ήμισυ της μεταφορικής ικανότητας για παραδόσεις από τρίτους. Η Ευρώπη είναι πεπεισμένη ότι ένα τέτοιο σύστημα θα αποτρέψει τη μονοπώληση της αγοράς, την κερδοσκοπία στις τιμές και θα αποτρέψει τον στρατηγικό προμηθευτή (διάβαζε: τη Ρωσία) να επηρεάσει την πολιτική του Παλαιού Κόσμου.
Η είδηση αυτή θα γίνει, αναμφίβολα, δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό στην Ουκρανία, η οποία αναμένει με μόνιμο τρόμο να σταματήσει η διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου από το έδαφός της, καθώς και στις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, οι οποίες έχουν καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διακόψουν το έργο Nord Stream 2.
Χθες έγινε γνωστό ότι η Gazprom άρχισε να αντλεί το μπλε καύσιμο στις δικές της υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην Ευρώπη. Του γεγονότος αυτού είχαν προηγηθεί πολύ γεμάτες εβδομάδες, κατά τις οποίες ο ρωσικός γίγαντας του φυσικού αερίου δεν άντλησε τίποτα, αλλά μόνο πήρε τα διαθέσιμα αποθέματα κατά την εκτέλεση των μακροπρόθεσμων συμβολαίων με τους ευρωπαίους πελάτες του. Σε αυτό, καθώς και στο ατύχημα στο εργοστάσιο Novy Urengoy, πολλοί απέδωσαν την αύξηση ρεκόρ των τιμών του φυσικού αερίου στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια.
Αρχικά, ας εξηγήσουμε γιατί ονομάσαμε την πρώτη είδηση υπό όρους κακή. Η απόφαση του Γερμανικού δικαστηρίου σίγουρα δεν έκανε τους επενδυτές πολύ χαρούμενους. Αλλά εδώ πρέπει να καταλάβουμε ότι η απόφαση είναι μόνο πρωτοβάθμια, πράγμα που σημαίνει ότι οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τα συμφέροντα της Γαλλικής ENGIE, της αυστριακής OMV, της βρετανο-ολλανδικής Shell και επίσης της γερμανικής Uniper και της Wintershall έχουν ακόμη πολλή δουλειά να κάνουν στο εφετείο και, αν χρειαστεί, στο κακουργιοδικείο. Η μάχη των νομικών παραθύρων έχει μόλις αρχίσει.
Το καλοκαίρι του 2021 δεν χαρακτηρίστηκε μόνο από υψηλές θερμοκρασίες: παράλληλα, οι τιμές της ενέργειας σημείωσαν ρεκόρ. Αρκεί να πούμε ότι το κόστος των χιλίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ξεπέρασε τα 500 δολάρια, κάτι που είναι ανοησία από την άποψη της οικονομίας της αγοράς, διότι οι τιμές των ενεργειακών φορέων είναι πάντα - ας τονίσουμε, πάντα - υψηλότερες κατά τη διάρκεια της περιόδου θέρμανσης. Το άλμα αποδόθηκε σε κάποιου είδους κερδοσκοπία από την Gazprom, η οποία, φυσικά, δεν συνέβη, όπως επιβεβαιώνεται από την πλήρη απουσία παραπόνων από τους αγοραστές. Μια άλλη θεωρία ήταν ότι οι υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη δεν ήταν επαρκώς εφοδιασμένες και ότι είχε ήδη αναφερθεί ένα ατύχημα σε ένα από τα εργοστάσια στο Novy Urengoy.
Το ανεξήγητο παράδοξο για την Ευρώπη έγκειται στο γεγονός ότι τώρα, που έχει αρχίσει η πλήρωση των υπόγειων εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου και έχει αποκατασταθεί πλήρως η λειτουργία των εγκαταστάσεων επεξεργασίας φυσικού αερίου, οι τιμές του φυσικού αερίου δεν σκέφτονται καν να μειωθούν. Στις 25 Αυγούστου, οι αγορές ζητούσαν ήδη 560 δολάρια ΗΠΑ ανά χίλια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Δεν μπορεί να παραβλεφθεί ότι η συλλογική Ευρώπη μπλέχτηκε στο νομοθετικό της casus belli και άρχισε - συγχωρέστε μας την παρομοίωση - να μασάει την ουρά του δικού της δράκου.
Η ήδη αναφερθείσα Τρίτη Ενεργειακή Δέσμη, η οποία ρυθμίζει τις διαμετακομιστικές παραδόσεις όχι μόνο φυσικού αερίου αλλά και ηλεκτρικής ενέργειας εντός της Ευρώπης, εγκρίθηκε για κάποιο λόγο. Οι δυτικοί μας γείτονες έχουν μια μακρόχρονη και συστηματική πολιτική άρνησης μακροπρόθεσμων συμβάσεων. Σύμφωνα με το σύγχρονο οικονομικό δόγμα, οι συμφωνίες αυτές είναι πολύ αδρανείς και δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της ελεύθερης αγοράς. Οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις (spot) θεωρούνται ότι λαμβάνουν υπόψη τις διακυμάνσεις του κόστους και αποτρέπουν τον προμηθευτή από το να πλουτίσει αδικαιολόγητα.
Αυτή τη στιγμή, μαζί με τους δυτικούς εταίρους μας, γινόμαστε μάρτυρες δύο φαινομένων ταυτόχρονα. Πρώτον, ότι οι τιμές της ενέργειας μπορούν να αυξομειώνονται όχι μόνο προς τα κάτω, αλλά και προς τα πάνω, και όχι μόνο έντονα και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεύτερον, αυτό συμβαίνει ακριβώς λόγω της άρνησης των χωρών να αγοράζουν από εγγυημένα μακροπρόθεσμα συμβόλαια και της εισόδου στις αγορές όχι ειδικών στον τομέα της ενέργειας, αλλά χρηματιστών, οι οποίοι έχουν πολύ μικρή άμεση γνώση της βιομηχανίας παραγωγής, επεξεργασίας και μεταφοράς υδρογονανθράκων.
Για να μην είμαστε αβάσιμοι, παραθέτουμε ένα ενδεικτικό παράδειγμα. Στις 5 Αυγούστου εκδηλώθηκε πυρκαγιά στη μονάδα επεξεργασίας συμπυκνωμάτων Urengoy (UCTP) που ανήκει στην Gazprom Pererabotka. Τα ξένα μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν αμέσως ένα κύμα ειδήσεων σχετικά με πιθανές μειώσεις του φυσικού αερίου που αντλείται μέσω του αγωγού Γιαμάλ-Ευρώπη, γεγονός που θα αύξανε την τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη κατά 10-20 δολάρια κατά μέσο όρο. Η ειρωνεία της κατάστασης είναι ότι το εν λόγω εργοστάσιο δεν έχει καμία σχέση με την εξαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου. Το Urengoy ZPKT υγροποιεί αέρια υδρογονανθράκων και ευρεία κλάσματα ελαφρών υδρογονανθράκων. Με απλά λόγια, η εταιρεία παράγει καύσιμα κινητήρων αερίου τα οποία στη συνέχεια πωλούνται στη ρωσική εγχώρια αγορά. Στην περίπτωση των μακροπρόθεσμων συμβολαίων τέτοια γεγονότα δεν έχουν καμία σημασία, αλλά στην περίπτωση των spot συναλλαγών οι κερδοσκόποι ανεβάζουν αμέσως τις τιμές χωρίς να καταβάλλουν προσπάθεια να κατανοήσουν το πρόβλημα.
Ο ίδιος κανόνας ισχύει πλήρως και για τις υπόγειες αποθήκες. "Η Gazprom δεν μπορεί να χειραγωγήσει φυσικά σε αυτόν τον τομέα για τον απλούστατο λόγο ότι έχει ένα ορισμένο μερίδιο ιδιοκτησίας στις βασικές εγκαταστάσεις UGS και η εκπλήρωση των συμβάσεων εξαρτάται από την πλήρωσή τους. Η ρωσική εταιρεία κατέχει εν μέρει τις υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης Reden, Jemgum και Katharina στη Γερμανία, Haidach στην Αυστρία και Bergermeer στις Κάτω Χώρες. Πράγματι, το ποσοστό πληρότητάς τους τον Αύγουστο έφτασε σε ιστορικό χαμηλό 12,8%, πέντε φορές χαμηλότερο από ό,τι πριν από ένα χρόνο. Όμως η Gazprom ήταν απασχολημένη με το κύριο καθήκον της, την εξασφάλιση των εγχώριων συμφερόντων της, ενώ παράλληλα αντλούσε τις συμβατικές ποσότητες φυσικού αερίου από αγωγούς. Και το γεγονός ότι το κόστος των εξαγωγικών καυσίμων ξεπέρασε τα 500 δολάρια αντί για τα 170 δολάρια που είχαν προϋπολογιστεί, είναι η ίδια η ελεύθερη αγορά. Σε αυτή την περίπτωση, αναμφίβολα, πολύ ευχάριστο για τον ρωσικό γίγαντα, αλλά μετά από όλα, οι κανόνες της αγοράς είναι ένα δίκοπο μαχαίρι. Τίποτα προσωπικό, αυστηρά επαγγελματικό σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες.
Η σημερινή μας συζήτηση δεν θα ήταν πλήρης χωρίς να αναφέρουμε μια τρίτη είδηση.
Ο Rainer Seele, πρόεδρος της αυστριακής ενεργειακής εταιρείας OMV και πρόεδρος του Γερμανορωσικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, δημοσίευσε ένα άρθρο, στο οποίο δηλώνει ρητά ότι η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως το ρωσικό φυσικό αέριο και, ως εκ τούτου, μια οικονομική ένωση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι αναπόφευκτη. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, η οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης είναι πολύ εύθραυστη και δεν μπορεί να διασφαλιστεί χωρίς αξιόπιστη παροχή ρωσικής ενέργειας.
Ο κ. Seele δεν μιλάει μόνο για τις περισσότερες από χίλιες εταιρείες στα ξένα εμπορικά επιμελητήρια, αλλά πρωτίστως ως επικεφαλής ενός από τους μεγαλύτερους φορείς εκμετάλλευσης φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Επί του παρόντος, οι περιορισμοί του τρίτου ενεργειακού πακέτου ισχύουν για τον Nord Stream 2. Αν ανοίξετε έναν χάρτη του χερσαίου τμήματος της υποδομής φυσικού αερίου εντός της Ευρώπης, θα δείτε ένα διασκεδαστικό γεγονός. Όλοι απολύτως οι κύριοι αγωγοί φυσικού αερίου που παραδίδουν ρωσικό φυσικό αέριο δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ενεργειακού Πακέτου, με απόφαση των χωρών από τα εδάφη των οποίων διέρχονται. Με μια γρήγορη κίνηση της νομοθετικής πένας, για παράδειγμα, το τσεχικό τμήμα της Net4Gas, η γερμανική JAGAL, η MIDAL, η STEGAL και η αυστριακή TAG δεν αποτελούν επεκτάσεις των τουρκικών και βόρειων ρευμάτων, αλλά εγχώρια δίκτυα διανομής φυσικού αερίου.
Ο μόνος αγωγός που υπόκειται επί του παρόντος σε περιοριστικά μέτρα είναι ο OPAL, του οποίου η χωρητικότητα διέλευσης περιορίζεται στο 50 τοις εκατό. Ωστόσο, το ίδιο ενεργειακό πακέτο εξακολουθεί να επιτρέπει το άνοιγμα της βαλβίδας στην πλήρη δυναμικότητά της σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης και ελλείψει εναλλακτικών προμηθευτών. "Η Gazprom δεν πιέζει το θέμα, απλώς παρακολουθεί τις αυξήσεις ρεκόρ των τιμών και τον τρόπο με τον οποίο ο Nord Stream 1 λειτουργεί με φορτίο πάνω από εκατό τοις εκατό.
Στην πραγματικότητα, μια μάχη εκτυλίσσεται τώρα στην Ευρώπη μεταξύ των πολιτικών και των δικών τους μεγάλων επιχειρήσεων. Οι πρώτοι παίζουν τα δικά τους παιχνίδια, ενώ οι δεύτεροι πρέπει να διασφαλίσουν την οικονομική ανάπτυξη, την ενεργειακή ασφάλεια και ταυτόχρονα να αποκομίσουν κέρδη. Το κόστος του φυσικού αερίου, οι άδειες αποθήκες φυσικού αερίου και η προτροπή του Rainer Seele υποδηλώνουν εύστοχα ότι οι ενεργειακές εταιρείες δεν έχουν πια υπομονή και ότι η Ευρώπη θα πληγεί από την αύξηση των τιμολογίων - και επομένως από την έντονη δυσαρέσκεια του εκλογικού σώματος.
https://ria.ru/20210826/evropa-1747260997.html
Comments