- ILIAS GAROUFALAKIS
Η Δύση είναι έτοιμη να επιστρέψει στην κανονική ζωή. Μόνο που δεν υπάρχει πουθενά να γυρίσει πίσω

Γυναίκα περπατά στο Σίτι του Λονδίνου - RIA Novosti, 1920, 03.05.2021
© AP Photo / PA/Victoria Jones

Σήμερα αρχίζει στο Λονδίνο η τριήμερη σειρά συναντήσεων των Yπουργών Εξωτερικών της G7. Αυτή θα είναι η πρώτη συνάντηση αυτού του είδους εδώ και δύο χρόνια.
Εκτός από τους υπουργούς Εξωτερικών της G7, η βρετανική πρωτεύουσα θα υποδεχθεί τον Josep Borrell, τον επικεφαλής της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσώπους της Αυστραλίας, της Ινδίας, της Νότιας Κορέας και της Νότιας Αφρικής και τον γενικό γραμματέα της Ένωσης Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου Dominic Raab περιέγραψε το εύρος των θεμάτων που θα συζητηθούν στο μέλλον - ιδίως "η αντιμετώπιση των νέων παγκόσμιων απειλών, η υπεράσπιση της διπλωματίας, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα μέτρα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και οι συνθήκες για την ανάκαμψη μετά την πανδημία". Τόνισε την πρωτοβουλία για την ανάπτυξη "ενός μηχανισμού ταχείας αντίδρασης και αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας που προέρχεται από τη Ρωσία.
Ωστόσο, θα ήταν λάθος να υποθέσουμε ότι οι συζητήσεις των υπουργών της G7 θα επικεντρωθούν στη Ρωσία. Η πρόσκληση των χωρών της ASEAN και της Ασίας-Ειρηνικού καθιστά σαφές ότι τα γεγονότα σε αυτό το μέρος του κόσμου ενοχλούν τη Δύση εξίσου.
Ακόμα χειρότερα, η πρώτη σύνοδος κορυφής της G7 μετά από διακοπή δύο ετών πραγματοποιείται σε συνθήκες που περιγράφονται καλύτερα με το ρητό "υπάρχει σφήνα παντού": η Δύση δεν έχει δει καμία βελτίωση σε κανένα τομέα ή ζήτημα στο διάστημα που μεσολάβησε.
Η Ρωσία είναι απλώς το πιο ενδιαφέρον και εντυπωσιακό παράδειγμα του μετασχηματισμού που έχει συντελεστεί και της γενικής παγκόσμιας τάσης και όχι μια μοναδική εξαίρεση στον κανόνα.
Τους τελευταίους μήνες έχει γίνει κοινός τόπος η διαπίστωση ότι οι σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Δύσης βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο τους εδώ και πολλά χρόνια - και αυτό είναι αλήθεια.
Στον διπλωματικό τομέα, έχει ξεσπάσει ένας πραγματικός πόλεμος, με αμοιβαίες απελάσεις προσωπικού πρεσβειών και αναστολή των θεωρήσεων μη-μεταναστών.
Για άλλη μια φορά οι κατηγορίες που διατυπώνονται κατά της Ρωσίας είναι εντυπωσιακές με την ποικιλομορφία τους: από τα εγκλήματα των υπερ-πρακτόρων της (εκτελεστές και εκκαθαριστές, σαμποτέρ και βομβιστές) μέχρι την κατοχή διαστημικών υπερόπλων.
Η επίσημη ρητορική γίνεται όλο και πιο σκληρή. Ο Josep Borrell εξοργίστηκε -χρησιμοποιώντας επίθετα όπως "απαράδεκτο" και "χωρίς νομική βάση"- από την προσθήκη της Μόσχας στη μαύρη λίστα, η οποία ήταν απάντηση στις κυρώσεις της ΕΕ. Και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως είχε υποσχεθεί, ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο ζητούσε να σταματήσει ο Nord Stream 2, καθώς και να αποσυνδεθεί η Ρωσία από το σύστημα πληρωμών SWIFT σε περίπτωση που "μια μελλοντική στρατιωτική ενίσχυση κλιμακωθεί σε εισβολή στην Ουκρανία". Και μόλις χθες, οι Ηνωμένες Πολιτείες χαρακτήρισαν τις ρωσικές "ανατρεπτικές και θανατηφόρες ενέργειες".
Το επίπεδο της σημερινής πολιτικής κλιμάκωσης και της ρωσοφοβίας των μέσων ενημέρωσης σχεδόν ξεπερνά αυτό που παρατηρήθηκε το 2014-2015, όταν σε ορισμένες στιγμές φαινόταν ότι η Δύση θα έφτανε πράγματι στα πιο ριζοσπαστικά μέτρα πίεσης προς τη Ρωσία.
Ωστόσο, όπως όλοι θυμούνται, δεν τόλμησε να το κάνει εκείνη τη στιγμή, μετά την οποία το επίπεδο έντασης στις σχέσεις των δυτικών πρωτευουσών με τη Μόσχα μειώθηκε αισθητά για αρκετά χρόνια και η συνεργασία άρχισε να ανακάμπτει γρήγορα, αν και τυπικά το γενικό αντιρωσικό υπόβαθρο παρέμεινε και σημειώθηκαν κάποια ηχηρά σκάνδαλα.
Αυτή η αλλαγή έδωσε στη συνέχεια ελπίδες ότι στην άλλη πλευρά των συνόρων -ιδίως στην Ευρώπη- συνειδητοποίησαν τη ματαιότητα των προσπαθειών τους και το αναπόφευκτο των σχέσεων εταίρου με τη Ρωσία.
Τα τρέχοντα γεγονότα δείχνουν σαφώς ότι αυτές οι ελπίδες δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ψευδαισθήσεις. Στην πραγματικότητα, η Δύση δεν κατάλαβε τίποτα και δεν έμαθε τίποτα - σε κάθε περίπτωση, έχει ξεχάσει οριστικά τα μαθήματα που επανειλημμένα της δίδαξε η Ρωσία σε προηγούμενες ιστορικές εποχές.
Προφανώς, ο πραγματικός λόγος για τον οποίο ο δυτικός κόσμος στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2010 αποφάσισε να αμβλύνει την κλιμάκωση των σχέσεων με τη Μόσχα ήταν βραχυπρόθεσμα τακτικά οφέλη και, κυρίως, ένας στρατηγικός υπολογισμός που βασιζόταν στη βεβαιότητα ότι ο χρόνος ήταν με το μέρος του και ότι η Ρωσία θα συντριβεί μια μέρα επιτυγχάνοντας τη συνθηκολόγησή της.
Όμως αυτός ο υπολογισμός αποδείχθηκε στρατηγικός λανθασμένος υπολογισμός, διότι στον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, ο οποίος διέρχεται μια συστημική κρίση, ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ της Δύσης, αλλά εναντίον της - υπέρ της Ρωσίας, της Κίνας και άλλων αντιπάλων.
Στην πραγματικότητα, σήμερα μπορούμε να παρατηρήσουμε το αποτέλεσμα αυτού του λάθους. Εξηγεί την ασυνέπεια και, σε ορισμένα σημεία, τον παραλογισμό της πολιτικής της G7, όταν η δημοσιογραφική και πολιτική κλιμάκωσή της δεν οδηγεί σε πραγματικά αιχμηρά και ευαίσθητα μέτρα για τη Ρωσία (όπως οι τομεακές κυρώσεις του 2014).
Ο λόγος είναι προφανής: τα μέτρα αυτά είναι ακόμη πιο άσκοπα τώρα απ' ό,τι τότε, επειδή με την πάροδο των ετών η Ρωσία έχει ενισχύσει ριζικά τη σταθερότητα του συστήματός της και την ικανότητά της να λειτουργεί αυτόνομα. Ποιο είναι το όφελος να αποκόψει η Μόσχα από το SWIFT τώρα, αν αυτό θα της επιτρέψει να ξεκινήσει το ήδη λειτουργικό εγχώριο σύστημα χρηματοοικονομικής επικοινωνίας σε πλήρη ισχύ;
Η Δύση αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα σχεδόν σε κάθε τομέα της εξωτερικής πολιτικής - και αυτό χωρίς να υπολογίζονται οι έντονα κλιμακούμενες εσωτερικές αντιθέσεις και συγκρούσεις.
Τα τελευταία χρόνια, όπως και τις προηγούμενες δεκαετίες, ο δυτικός κόσμος, το πιο ζωντανό και εμβληματικό σύμβολο του οποίου είναι η G7, καθοδηγούνταν από τη βαθιά πίστη στην ιστορική του ορθότητα - ότι η πρόοδος και η αναπόφευκτη πορεία των γεγονότων θα βάλουν τελικά τα πάντα στη θέση τους. Το συμπέρασμα ήταν ότι όλα θα επέστρεφαν στο φυσιολογικό: οι γεωπολιτικοί αποστάτες θα είχαν υποστεί μια συντριπτική ήττα και η δυτική ηγεμονία θα μπορούσε να λάμψει ακόμη πιο έντονα.
Η ιστορία βάζει πραγματικά τα πάντα στη θέση τους. Για να πούμε την αλήθεια, το όραμά της είναι πολύ διαφορετικό από εκείνο στο οποίο οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και οι δορυφόροι τους σε άλλα μέρη του κόσμου πίστευαν με τόση θέρμη.
Τώρα το ερώτημα γίνεται όλο και πιο επείγον, τι θα κάνουν όταν η πίστη τους υπό την αδυσώπητη επίδραση της πραγματικότητας θα στερέψει τελικά.
https://ria.ru/20210503/zapad-1730940294.html